در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
مسافرکشی در میان آب‌های خروشان/حوادث را لاپوشانی می‌کنند+عکس
عضو هیئت مدیره فدراسیون جهانی رفتینگ می‌گوید: وضعیت رفتینگ در ایران به‌گونه‌ای است که در حال حاضر هر روستایی اقدام به خرید قایقی کرده و برای جذب گردشگران بیشتر قیمت‌های پایین‌تری ارائه می‌دهد. به‌این‌صورت برای این رشته وضعیت مشابهی همانند مسافرکشی ایجاد شده و قایقرانان در آن بر سر مسافر باهم دعوا می‌کنند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، رفتینگ یا همان قایق سواری در رودخانه‌های خروشان یکی از شاخه‌های گردشگری ماجراجویانه است که این روز‌ها در کشور ما با استقبال خوبی از سوی گردشگران همراه شده است. به‌همین منظور درباره وضعیت این حوزه در ایران با یکی از فعالان این رشته که در حال حاضر عضو هیئت مدیره فدراسیون جهانی رفتینگ است، گپ و گفتی دوستانه داشتیم که در ادامه آمده است.
کیانوش مهرابی (عضو هیئت مدیره فدراسیون جهانی رفتینگ) درخصوص وضعیت کنونی این رشته در ایران گفت: در حال حاضر ما شاهد رشد خیلی خوب و اصولی این رشته در جهان هستیم و این موضوع را می‌توان از تعداد ورکشاپ و کارگاه‌هایی که برای آموزش دادن به افراد مختلف در جهان برگزار می‌شود؛ متوجه شد، ولی متاسفانه این رشد در کشور ما به صورت برعکس انجام شده و دلیل آن نیز تن ندادن سازمان‌های ذی‌ربط برای استانداردسازی این رشته در مکان‌های مختلف آن است.
وی افزود: البته این موضوع تنها مختص به رفتینگ نبوده و اکثر رشته‌های ماجراجویانه ازجمله آفرود، صخره‌نوردی، سوارکاری و... نیز کاملا غیراصولی در حال انجام شدن هستند. چراکه از طرفی ظاهر ورزشی دارند و از سوی دیگر با ظاهر گردشگری مواجه هستند. به همین دلیل این موضوعات برای هر دو سازمان حالت شترمرغ پیدا کرده است. یعنی اگر این رشته‌ها برای آنها سود داشته باشد، می‌گویند مربوط به ماست؛ ولی اگر استانداردسازی این رشته برای آنها دردسر آفرین باشد؛ ربط خود را با آنها انکار می‌کنند.
عضو هیئت مدیره فدراسیون جهانی رفتینگ درباره اینکه آیا تابه‌حال با سازمان‌های ورزشی و گردشگری مکاتبه‌ای را برای بهبود این وضعیت انجام داده است، گفت: زمانی می‌توان این رشته را به بخش ورزشی مربوط دانست که افراد با هدف قهرمانی و ثبت رکورد به سمت آن بیایند. در صورتی که اغلب افراد علاقمند به این حوزه، گردشگرانی هستند که می‌خواهند یک فعالیت طبیعت‌گردی و ماجراجویانه را تجربه کنند و برای مسابقه دادن به رفتینگ نمی‌آیند. در نتیجه باید گفت که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تنها متولی این حوزه بوده که متاسفانه آن‌هم به‌اندازه‌ای درگیر کارهای دیگری است که تابه‌حال هیچوقت گردشگری ماجراجویانه در اولویتش قرار نگرفته است.
محرابی درباره این موضوع که بسیاری از بومی‌ها در محل رودخانه‌هایی که این رشته برگزار می‌شود مشکلاتی را ایجاد می‌کنند، توضیح داد: از طریق بومی‌های منطقه مشکلاتی ایجاد می‌شود ولی ما نمی‌توانیم از آنها ایراد بگیریم. چراکه وقتی سازمان‌های متولی این حوزه آن را رها کرده‌اند؛ هر کس هرطور دلش می‌خواهد عمل می‌کند. یعنی وقتی بخش دولتی که متولی اصلی این حوزه است، آن را رها می‌کند، نمی‌توان انتظار داشت که همه‌چیز خود به خود درست پیش برود.
وی افزود: بخش دولتی وظیفه پیاده‌سازی استاندارد و همچنین آگاه کردن، آموزش دادن و ایجاد شغل برای جامعه محلی را داشته و در انجام این وظیفه کوتاهی کرده است. به این‌صورت شرایطی ایجاد شده که هر روستایی اقدام به خرید قایقی کرده و برای جذب توریست قیمت‌های پایین را ارائه می‌دهند و به‌این‌صورت برای این رشته وضعیت مشابهی همانند مسافرکشی ایجاد شده و قایقرانان در آن بر سر مسافر باهم دعوا می‌کنند.
محرابی ادامه داد: در نتیجه به‌دلیل پایین آوردن قیمت، افراد مجبور به استفاده از وسایل غیرتخصصی شده و ایمنی و استانداردها را رعایت نمی‌کنند و درنهایت سطح کیفیت رفتینگ در حال حاضر به‌شدت پایین آمده و این رشته کاملا غیرتخصصی شده است که مهمترین مقصر آن نیز متولی دولتی آن یعنی سازمان میراث فرهنگی بوده که به‌طور کامل آن را به حال خود رها کرده است.
مدیر انجمن رفتینگ ایران در ادامه صحبت‌هایش گفت: بارها با مسئولان میراث فرهنگی مکاتباتی را انجام داده‌ام؛ ولی همیشه نامه‌های ما را بایگانی کرده و به آن هیچ جوابی داده نشده است. در حقیقت باید اعتراف کنم که از گفتن حرف‌هایی که به آن بی‌توجهی می‌شود، خسته شده‌ام. به‌علاوه این موضوع از وقتی که به خاطر دارم، سازمان میراث فرهنگی درگیر عوض شدن مدیرهای مختلف بوده و بنده از سال ۸۶ مدام در حال معرفی کردن خودم به مدیران جدید این رشته بوده‌ام و تا مدیر مربوطه متوجه موضوع شده، مدیر دیگری آمده و مجددا همه این قضایا از اول آغاز شده است.
وی افزود: در حال حاضر بخش طبیعت‌گردی و گردشگری ماجراجویانه کاملا رها شده و من به‌شخصه نمی‌دانم که به چه کسی باید نامه بزنم. طبیعت‌گردی یکی از زیرمجموعه‌های کمیته ملی گردشگری در بین ۱۸ کمیته دیگر است. به‌این‌صورت این رشته تا اندازه‌ای حقیر و کوچک شده که در بین ۱۸ رشته دیگر باید درباره آن نظر داده شود. متاسفانه باید بگویم که با چنین اقداماتی از سوی سازمان میراث فرهنگی، طبیعت‌گردی رو به نابودی هدایت می‌شود و در حقیقت به‌دلیل همین عدم برنامه‌ریزی از سوی این سازمان است که اوضاع گردشگری ماجراجویانه در کشور ما به شدت خراب شده و به نوعی می‌توان از کلمه افتضاح برای توصیف آن استفاده کرد.
عضو هیئت مدیره فدراسیون جهانی رفتینگ در ادامه صحبت‌هایش خاطرنشان کرد: البته رفتینگ در ایران از ابتدا به این‌صورت ایجاد نشد. به‌سبب علاقه فراوان گردشگران نسبت به این رشته که شاخه‌ای از گردشگری ماجراجویانه است، آن را از سال ۸۶ در ایران ایجاد کردیم و در ابتدا با شناسایی اساتید خارجی و استفاده از آنها، طبق استانداردهای بین‌المللی استارت زدیم و پیشرفت بسیار خوبی را در آن تجربه کردیم، ولی بعد از آن به‌دلیل کوتاهی سازمان‌های ذی‌ربط، فعالیت در این رشته به‌گونه‌ای انجام شد که دیگر شاهد رعایت شدن هیچ اصولی در آن نبودیم و به این صورت وضعیت کنونی حادث شد.
کیانوش مهرابی در ادامه صحبت‌هایش با بیان اینکه در حال حاضر هیچ استانداردی برای رفتینگ در کشور ما تعریف نشده است، توضیح داد: در شرایط کنونی تخصصی‌ترین تورها را افراد غیرحرفه‌ای برگزار می‌کنند و این افراد تبدیل به رقیب‌هایی برای شرکت‌های مسافرتی شده‌اند و به هیچ جایی هم پاسخگو نیستند. این حوزه در حال حاضر با آسیب‌ها و حوادث بسیاری در طبیعت مواجه است، ولی تا زمانی که حادثه‌ای منجر به مرگ افراد نشود، حوادث را لاپوشانی می‌کنند و نمی‌گذارند که کسی متوجه شود. دلیل اصلی این موضوع عدم مسئولیت پذیری است که علی‌رغم متولی این رشته بودن؛ آن را رها کرده و هیچ کاری به آن ندارند.
مدیر طبیعت‌گردی آژانس مارکوپلو با بیان اینکه ورود افراد غیرحرفه‌ای سبب آسیب رسیدن به خود آنها و همچنین این رشته می‌شود، هشدار داد: به‌دلیل فعالیت افراد غیرحرفه‌ای در این حوزه، شاهد رشد کاملا بدشکلی در آن هستیم و بخش دولتی باید با اقدامات اصولی هرچه سریع‌تر این رشته را به سمت استاندارد کردن ببرد. چراکه هرچه استانداردسازی برای آن دیرتر انجام شود؛ امکان مواجه شدن ما با حوادث خطرناک‌تر بیشتر است. کم‌آب بودن رودخانه‌ها نسبت به سال‌های قبل شانسی است که امسال افراد غیرحرفه‌ای با آن مواجه بوده‌اند ولی اگر در سال‌های بعد حجم آب رودخانه‌ها زیاد شود با این گروه‌ها واقعا دردسر خواهیم داشت.
وی در پایان درباره استقبال گردشگران خارجی که برای استفاده از رفتینگ به کشور ما می‌آیند، گفت: تا یک زمانی گردشگران خارجی از رفتینگ ما استقبال کرده و به این منظور به ایران می‌آمدند. ولی در چند ماه اخیر و بعد از اینکه روابط ایران و آمریکا قدری تیره‌تر از قبل شد، تعداد آنها افت پیدا کرده است. این اتفاق از آن جهت ایجاد شده است که بسیاری از شرکت‌هایی که تا پیش ازین برای ایران توریست می‌فرستادند، از ترس آنکه دچار تحریم شوند، دیگر اقدام به این کار نمی‌کنند. البته همچنان گردشگران خارجی برای این منظور به ایران می‌آیند ولی استقبال آنها مثل سال گذشته و همچنین دو سال قبل نیست.
