بازنشر ترجمه سیمین دانشور از «سرباز شکلاتی» جرج برنارد شاو
ترجمه سیمین دانشور از نمایشنامه «سرباز شکلاتی» اثر جرج برنارد شاو به بازار کتاب رسید. این کتاب برای نخستین بار سال ۱۳۲۸ با مقدمه جلال آل احمد منتشر شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا؛ «سرباز شکلاتی» نمایشنامه‌ای با نگاهی انتقادی همراه با طنزی تلخ از جنگ است. این نمایشنامه در متن انگلیسی‌اش «سلاح و مرد» نام دارد که برنارد شاو آن را از نخستین سطر ویرژیل در اثر درایدن گرفته و به گونه‌ای اولین نمایشنامه شاد نویسنده محسوب می‌شود.
«سرباز شکلاتی» شامل سه پرده است. در پرده اول که به ظاهر ربط چندانی به موضوع جنگ ندارد؛ خواننده با شخصیت یک مادر و دختر آشنا می‌شود. مادری که خبر خوب شروع جنگ را به دخترش می‌هد و دختر که تا حالا فقط با قهرمان‌های جنگ در کتاب‌ها آشنا بوده، از اینکه مجالی برای دیدار با قهرمان برایش فراهم خواهد شد، بسیار خوشحال است. در پرده دوم روی دیگر جنگ آشکار می‌شود. یکی از سربازهای فراری وارد اتاق دختر می‌شود و او را با اسلحه تهدید می‌کند. اینجا است که کم کم دختر متوجه می‌شود قهرمان جنگ فقط در داستان‌ها و رمان‌ها شکل واقعیت به خود می‌گیرد نه در دنیای حقیقی.
برنارد شاو در این نمایشنامه سربازهایی را به صحنه می‌کشد که نه تنها قهرمان نیستند، بلکه افرادی‌اند که بنا به وضعیت نابسامان موجود در پی منافع خود حرکت می‌کنند تا به هر طریق از این شرایط غیرعادی خلاص شوند. نویسنده در این اثر روی دیگر جنگ و قهرمانان جنگ را با نگاهی انتقادی بیان می‌کند تا حقیقت تلخ را جایگزین واقعیت‌های موجود کند.
جلال آل‌احمد در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب می‌نویسد: شاید با اطمینان بشود گفت که این اثر هدف دیگری جز خنداندن ندارد ولی برنارد شاو، اگر هم قسمت اعظم موفقیت خود را مرهون همین نمایشنامه‌های شوخی است که نوشته، تنها به این قناعت نمی‌کند که مردم را بخنداند. خنده برای او به صورت نیشخند درمی‌آید و به صورت روپوشی برای انتقاد اجتماعی شکننده‌ای در می‌آید که در کار‌هایش گنجانده، به صورت وسیله‌ای درمی‌آید برای بهتر نفوذ کردن اصول اجتماعی روشنی که در همه کار‌هایش، از دوره جوانی گرفته تا کارهای آخری‌اش تشریح می‌کند. می‌دانیم که برناردشاو سوسیالیست است و از همان جوانی در سال ۱۸۸۴ وارد انجمن سوسیالیستی فابیان گردید. گذشته از اینکه معروف است در این اواخر خیلی تندرو‌تر از این‌ها هم شده بود. گرچه برای فهمیدن مطلب لازم نیست اسمی به روی او بگذاریم. خواندن همین نمایشنامه او کافی است.
آل احمد همچنین در بخش دیگری از این مقدمه بلند می‌نویسد: در این نمایشنامه انسان‌های شاو، اگر هم به جنگ از جرج برنارد شاو به‌عنوان توانمند‌ترین نمایشنامه‌نویس بریتانیایی پس از شکسپیر و نافذ‌ترین رساله‌نویس پس از جاناتان سوئیفت یاد می‌کنند. برنارد شاو همچنین یکی از بر‌ترین منتقدان موسیقی و تئا‌تر نسل خود محسوب می‌شده است. شاو در سال ۱۹۲۶ موفق به کسب جایزه ادبی نوبل می‌شود اما آن را رد کرده و نمی‌پذیرد. وی همچنین در سال ۱۹۳۸ جایزه برتری فیلمنامه اقتباسی را از آکادمی اسکار کسب کرد.
در پشت جلد کتاب جلال ال احمد چنین نگاشته شده: این نمایشنامه مسخره‌ای است از جنگ. تخطئه انسانی است که سلاح به دوش می‌گیرد و خودش هم نمی‌داند چرا و برای چه و برای که کشتار می‌کند یا کشته می‌شود.
نشر روزنه به تازگی چاپ تازه‌ای از ترجمه سیمین دانشور از نمایشنامه «سرباز شکلاتی» جرج برنارد شاو را با مقدمه جلال آل‌احمد و با نظارت غلامرضا امامی منتشر کرده است.
این نمایشنامه پیش از نخستین انتشارش که در سال ۱۳۲۸ با کارگردانی «الول ساتن» در تالار گرین روم تهران و با بازی بهرام دریابیگی، صادق چوبک، نظام شفا، ملوک کریک، ایرن ملک‌زاده و پری خلیل روی صحنه رفته است.
نمایشنامه «سرباز شکلاتی» جرج برناردشاو با ترجمه سیمین دانشور و با مقدمه‌ای از جلال آل احمد، با شمارگان هزار نسخه و قیمت ۹ هزار تومان از سوی انتشارات روزنه منتشر شده است.