توجه ویژه به زبان فارسی، طراحی و گرافیک در بیستمین جشنواره چاپ/ صنعتی که باید مورد توجه متولیان و مردم قرار بگیرد

به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری بیستمین جشنواره چاپ با حضور مهرزاد دانش (رئیس بیستمین جشنواره چاپ)، محمدحسین شهامت‌پور (دبیر علمی جشنواره چاپ) و محسن شمس (مدیر اجرایی جشنواره) صبح امروز دوشنبه (۲۷ بهمن) در سالن کنفرانس وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

«مهرزاد دانش» رئیس بیستمین جشنواره چاپ در ابتدای این نشست با اشاره به تاخیر چند ماهه این دوره از جشنواره، گفت: جشنواره امسال را با توجه به محدودیت‌ها و مناسبت‌های کرونایی که همه‌مان را به نوعی گرفتار خود کرده بود، نتوانستیم مانند هر سال در ۱۱ شهریور برگزار کنیم؛ از طرفی درصدد بودیم امسال جشنواره را با وجه و رویکرد جدیدی رقم بزنیم که فضای جشنواره با سنجه‌ها و شاخص‌های فرهنگی پررنگ‌تری شکل بگیرد.

دانش تصریح کرد: جشنواره چاپ در دوره‌های گذشته با معیارهای فنی و صنعتی مورد توجه قرار می‌گرفت اما امسال تلاش کردیم علاوه بر این نکته‌ها، به بحث طراحی، گرافیک و مخصوصا زبان فارسی توجه ویژه‌ای نشان دهیم.

رئیس بیستمین جشنواره چاپ با اشاره به اینکه هدف از هر جشنواره‌ای این است که اهمیت موضوع برای عموم به شکل جدی‌تری مطرح شود، گفت: خیلی از مردم وقتی اسم چاپ می‌آید یاد کتاب و نشریات می‌افتند. اگرچه اینها حوزه‌های مهمی از چاپ را تشکیل می‌دهند، اما ما لحظه به لحظه با چاپ در ارتباط هستیم؛ بسته‌بندی‌ها، اعلان‌ها و تک‌تک نوشته‌ها و طراحی‌هایی که در اینها وجود دارد ما را در معرض پیام‌های مختلف قرار می‌دهد. بنابراین یکی از اهداف این دوره از جشنواره، توجه عموم به اهمیت این عرصه در هنر، تجارت، اندیشه، بازرگانی و حتی مسائل سیاسی بود. از طرفی، تلاش کردیم توجه متولیان را به این عرصه جلب کنیم. بنابراین، جشنواره می‌تواند مشوق و برانگیزاننده‌ای باشد که عرصه چاپ بیش از پیش مورد توجه متولیان و مردم قرار بگیرد.

دانش هدف دیگر از برگزاری بیستمین دوره جشنواره چاپ را تشویق و تقدیر از دوستان فعال و برگزیده به عنوان یک الگو خواند و گفت: اگر یک محصول چاپی را معرفی کنیم، می‌تواند قابلیت الگودهی داشته باشد و به لحاظ طراحی، استحکام فنی و نوشتارهای روی آن می‌تواند تشویقی برای حرکت دیگران در این مسیر باشد.

او با بیان اینکه بیستمین جشنواره چاپ منحصر به مسابقات نیست، بخش دیگر را مربوط به معرفی چهره‌های نمونه خواند و گفت: سعی کردیم در این زمینه هم نوآوری‌هایی داشته باشیم و امسال «بانوی فعال صنعت چاپ» هم به جمع تقدیرها اضافه شد تا فضایی تدارک ببینیم که زحمت و فعالیت‌های این قشر مهم جامعه هم دیده شود.

«محسن شمس» مدیر اجرایی جشنواره هم در ادامه این نشست درباره برنامه‌های جنبی جشنواره توضیحاتی ارائه کرد و گفت: هر ساله مراسمی در خصوص برگزاری روز ملی چاپ در استان‌ها داشتیم که امسال هم طبق روال، از دوستان خواستیم با توجه به شرایط و پروتکل‌های بهداشتی اعلام شده نسبت به برگزاری این مراسم اقدام کنند که به همین نسبت ۲۶ استان این مراسم را به شکل ویژه و خاص با محوریت تقدیر از پیشکسوتان و فعالان حوزه چاپ در استان‌شان برگزار کردند.

شمس ادامه داد: از دیگر برنامه‌های جنبی، انتخاب شش پیشکسوت برگزیده با بررسی بیش از ۸۰ پرونده با توجه به معیارها و شاخص‌های از پیش تعیین شده بود. انتخاب نوآور نمونه کارآفرین را با بررسی ۴۰ پرونده از سراسر کشور و انتخاب صادرکننده برتر را با بررسی ۲۲ پرونده انجام دادیم. پرونده‌هایی که به دبیرخانه ارسال شد بسیار قوی بود و هدف از برگزاری چنین برنامه‌هایی ایجاد انگیزه و تشویق بیشتر برای صادرات محصولات چاپی و به روز شدن این حوزه است.

مدیر اجرایی جشنواره با اشاره به دیگر برنامه‌ها، گفت: برنامه دیگر، انتخاب بانوی فعال چاپ با عنوان شخص کارفرمای این حوزه بود که در سال‌های گذشته مغفول مانده بود و برای انگیزه‌دهی به بانوان فعال در این حوزه که سهم به‌سزایی در این صنعت دارند دقیقا مقارن با روز میلاد حضرت فاطمه زهرا(س) انجام شد. همچنین انتخاب کارشناس برتر حوزه چاپ در استان‌ها را داشتیم تا بتوانیم از این عزیزان هم به نحو شایسته‌ای تقدیر کنیم.

«محمدحسین شهامت‌پور» دبیر علمی جشنواره چاپ هم در بخش دیگر این نشست خبری گفت: جشنواره امسال با یک عقبه ۱۹ دوره‌ای تغییر رویکرد اساسی داشت که شاید عنوان اولین دوره برایش کار ما را راحت‌تر می‌کرد.

او با اشاره به تغییرهای این دوره، ادامه داد: من چون خودم در بدنه این صنف فعالم، مشکلاتی را احساس کردم و سعی کردم رویکردی که قبلا در جشنواره بود را تغییر بدهیم. یک جای خالی می‌دیدم مبنی بر اینکه ارتباط دقیقی بین کارفرما، طراح و صنف چاپ وجود ندارد. از طرفی معمولا مسابقاتی که در این حوزه در دنیا برگزار می‌شد، وصل می‌شد به سازمان و ارگانی و منافعش برای آن ارگان بود.

شهامت‌پور با اشاره به اضافه شدن مساله پاسداشت زبان فارسی در جشنواره با هدف پررنگ کردن این رویکرد وزارت ارشاد و همچنین در نظر گرفتن هنجارهای معیشتی در کنار آن گفت: این تغییرها را انجام دادیم تا رسیدن به یک خروجی ارزشمند را شروع و پایه‌ریزی کنیم و بتوانیم قسمت‌های منفصل و جدا از هم صنعت چاپ را به‌هم وصل کنیم چراکه فاصله بین مسابقات طراحی و چاپ و بخش‌های مرتبط باعث شده تا این گروه‌ها به هدف موردنظرشان نرسند.

دبیر علمی جشنواره با اشاره به چهار معیاری که در ارزیابی آثار این دوره در نظر داشته‌اند، تشریح کرد: طراحی که شامل طراحی فرم، شکل، ساختار و گرافیکی است، هنجارهای معیشتی که منظور از آن دغدغه‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است، مسائل فنی که همان روال قبلی را با نگاهی اجمالی مدنظر قرار دادیم و پاسداشت زبان فارسی که زیر گروه طراحی است و به دو عنصر استفاده درست از تصاویر و اشکال و حروف فارسی و استانداردهای گرافیکی ادبی اختصاص دارد چهار معیار ارزیابی آثار این دوره بود.

مهرزاد دانش در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا سیاست‌گذاری برای اضافه کردن بخش پاسداشت زبان فارسی در این جشنواره فرمایشی بوده؟ گفت: اضافه شدن این بخش، در ابعاد جشنواره قاعدتا تاثیرگذار خواهد بود اما یادمان باشد قرار نیست با اضافه شدن بخش زبان فارسی به جشنواره چاپ، کل مشکل زبان فارسی حل شود. موضوع رعایت زبان فارسی روی اقلام چاپی وظیفه دستگاه‌های مختلفی است؛ از شرکت ثبت موسسات و صدور مجوز اسامی گرفته تا صداوسیما که برخی محصولاتی که حتی مجوز ندارد را تبلیغ می‌کند و مراکز آموزشی و پژوهشی.

او با اشاره به اینکه دفتر چاپ و نشر به سهم خود این موضوع را مدنظر قرار داده است، گفت: ضمن اینکه در دفتر چاپ و نشر و جدای از موضوع جشنواره، روی موضوع زبان فارسی بسیار تاکید داریم چون معتقدیم حق مردم است که وقتی کالایی تولید داخل است بدانند این کالا در داخل کشور تولید شده و بنابراین باید نوشته‌هایش به زبان فارسی درج شود. متاسفانه برخی از سفارش‌دهنده‌ها و تولیدکنندگان این موضوع را رعایت نمی‌کنند و کالایی که صد در صد تولید داخلی است را با بسته‌بندی‌ای عرضه می‌کنند که حتی یک نوشته فارسی روی آن درج نشده یا از اسامی استفاده می‌شود که تداعی کننده کالای خارجی است که می‌تواند نوعی کلاهبرداری برای مصرف کننده باشد.

رئیس بیستمین جشنواره چاپ تصریح کرد: اگر بسیاری از تولیدکنندگان کالاهای ایرانی این مساله را رعایت نکرده‌اند، مجوزش را از وزارت ارشاد نگرفته‌اند و مسئول آن مسئولان بخش‌های دیگر هستند که رفع آن، کمک متولیان مختلف را می‌طلبد.

محسن شمس هم در مورد سوالی درباره بخش انتخاب صادرکننده نمونه با توجه به مشکل صادرات، گفت: دوستان چاپخانه‌دار از طریق شرکت‌هایی که مراوده‌های خارجی دارند سفارش داده و اینها فقط کار چاپ آن را انجام می‌دهند و بحث ارسال و صادر کردن به عهده آن شرکت است. صادرکننده‌ای که ما انتخاب کردیم تولیدکننده محصولات چاپی بوده؛ در واقع چاپخانه‌ای که آن محصول صادر شده را تولید کرده به عنوان صادر کننده نمونه انتخاب کردیم.

محمدحسین شهامت‌پور هم در پاسخ به سوالی درباره استقبال طراحان از این دوره و تغییرهای انجام شده در آن گفت: متاسفانه خود چاپخانه‌ها در عرض یکی دو سال همه می‌خواهند تغییر سازمانی داشته و رویکردشان را به سمت اقلام بسته‌بندی ببرند که این مشکل بزرگی است. نمونه‌هایی فرستادند که یک بسته‌بندی بدون اینکه تیغ و قالب خورده باشد. در حالی‌که باید یک کار تکمیل شده را در نظر بگیریم و باید این محصول عملکرد درستی هم داشته باشد. مورد دیگر اینکه اکثریت کارفرماها متاسفانه فکر می‌کنند برای کار بسته‌بندی و طراحی باید پیش یک چاپخانه‌دار یا صرفا پیش یک گرافیست برود. اگر جشنواره را با این دو مولفه برگزار کنیم می‌توانیم تجربه خوبی را کسب کنیم تا جهش قابل توجهی در این زمینه داشته باشیم. اگر بتوانیم این کار را به سرانجام برسانیم، منافع آن برای صنف چاپ خواهد بود و جامعه هم با عناصر بصری زیباتری روبه‌رو خواهد شد.

در ادامه این نشست از پوستر بیستمین دوره جشنواره چاپ رونمایی شد و طراح آن توضیاحاتی درباره آن ارائه کرد.