معاون میراث‌فرهنگی قم مطرح کرد:
بافت تاریخی قم کوچک می‌شود/ اعتبارها کفاف مرمت آثار را نمی‌دهد/ مرمت کاروانسرای البرز در دست اقدام است/ تعرض اوقاف به عرصه و حریم تپه هفت هزار ساله قلی‌درویش
معاون میراث فرهنگی قم با اشاره به تعارض اداره‌کل میراث فرهنگی این استان با اداره‌کل اوقاف و شهرداری، از روند رو به بهبود تعامل با این دو نهاد خبر داد و گفت: با نظر برخی مسئولان، قرار است از مساحت عرصه بافت تاریخی قم کاسته شود.
«علی‌اصغر نجف‌پور» معاون میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قم، در گفتگو با خبرنگار ایلنا، اصلی‌ترین مشکل میراث‌فرهنگی این استان را کمبود اعتبار خواند.
اعتبار قطره‌چکانی کفاف مرمت آثار تاریخی را نمی‌دهد
نجف‌پور با تاکید بر اینکه اعتباراتی که به میراث‌فرهنگی قم تزریق می‌شود، اعتبارات کم و قطره‌چکانی است و با آن نمی‌شود کارهای عمده و بزرگی را انجام داد، تصریح کرد: درخواست مبالغ نسبتا درشتی کرده‌ایم که اگر به میراث فرهنگی قم اختصاص پیدا کند شاهد کارهای بزرگ و مهم‌تری خواهیم بود. موافقت‌هایی شفاهی و حتی گاهی کتبی با این افزایش اعتبارها صورت گرفته اما هنوز اقدام موثری در این زمینه صورت نگرفته است.
او ادامه داد: اعتبارات یک یا دو میلیارد تومان شاید تا چند سال پیش رقم قابل توجهی بود که می‌شد با آن مرمت‌هایی انجام داد اما با افزایش چشمگیر قیمت مصالح و دستمزد استاد و کارگر و مشکلات دیگر، اعتبارهای کنونی کفاف مرمت آثار تاریخی را نمی‌دهد. ما توان علمی عملی و اجرایی مرمت آثار تاریخی را به خوبی داریم که در صورت تزریق اعتبار، در اسرع وقت این اتفاق می‌افتد.
معاون میراث‌فرهنگی با اشاره به پروژه‌های مرمتی استان قم یادآور شد: هر سال تعدادی بنا را با معرفی و درخواست اداره‌کل میراث فرهنگی قم و تائید وزارتخانه برای مرمت تعیین می‌کنیم و اعتباری برای آنها در اختیارمان قرار می‌گیرد. سال گذشته چند مورد قرارداد داشتیم که تعدادی از آنها شامل بناهای تاریخی مانند خانه عربشاهی کهک، خانه مولوی، کاروانسرای صدرآباد، باغ گنبد سبز و سرای همدانیان در بازار بزرگ و همچنین تجهیز مخزن امن موزه قم بود.
مرمت کاروانسرای البرز و کاوش در تپه قلی‌درویش در دستور کار سال آینده
نجف‌پور همچنین با اشاره به کاوش‌های این استان با بیان اینکه سال جاری کاوشی در قم صورت نگرفته است، تصریح کرد: سال قبل یک مورد کاوش در منطقه خاوه و قبرستان پیش از تاریخ آن داشتیم که مورد کاوش و مطالعه قرار گرفت و آثار به دست آمده از آن، برای نگهداری به مخزن امن موزه منتقل شد.
او به دیگر فعالیت‌های مرمتی قم در سال گذشته هم اشاره کرد و گفت: سال گذشته ۱۱ اثر را در استان قم ثبت ملی کردیم، ۵ مورد هم واجد ارزش شناخته شد و پرونده تعیین حریم تعدادی بنای تاریخی را تهیه کردیم و منتظر برگزاری جلسه دفاع و تصویب آنها هستیم.
معاون میراث‌فرهنگی قم خاطرنشان کرد: در سال جدید هم یکی، دو مورد عملیات مرمتی را در دستور کار داریم که از جمله آنها کاروانسرای البرز با قدمت قاجاری است که قراردادش به زودی منعقد می‌شود. در زمینه کاوش هم قراردادی برای مطالعه محدوده تپه تاریخی قلی درویش تا تپه باستانی صرم داریم که در شرف انعقاد است که برای سال آینده برنامه‌ریزی شده. حدود ۲۰ اثر منقول را هم برای ثبت در فهرست آثار ملی معرفی کرده‌ایم که اغلب‌شان مربوط به موزه حج و زیارت است. تعدادی از پروژه‌ها هم مرتبط با حرایم و آثار طبیعی است که هنوز قرارداد آنها منعقد نشده است.
عرصه و حریم تپه هفت هزار ساله قلی‌درویش مورد تعرض اوقاف است
نجف‌پور با اشاره به آثاری که در معرض خطر قرار داشته و نیازمند بودجه اضطراری هستند، گفت: کاروانسرای البرز، خانه رهبری، بسیاری از کاروانسراها مانند صدرآباد و کاروانسرای طرلاب و طینوج و ... از جمله بناهای در معرض خطر قم هستند و لازم است که اعتباری برای آنها جذب شود و در سریع‌ترین زمان ممکن مورد مرمت و بهسازی قرار بگیرند. مالکان خانه آیت‌الله فیض هم اخیرا نامه‌ای زده و برای مرمت آن اعلام آمادگی و درخواست اعتبار کرده‌اند که البته این بنا در معرض خطر نیست و سکونت در آن وجود داشته اما به‌هرحال نیاز به مرمت دارد.
او همچنین در پاسخ به سوالی درباره تعارض اداره‌کل میراث فرهنگی با اوقاف و سایر نهادهای این استان، گفت: یکسری تعارض با شهرداری‌های مناطق یک و هفت داشتیم که در محدوده بافت تاریخی قم قرار دارند اما اخیرا با مذاکرات و تعاملاتی که صورت گرفته این تعارضات کم‌تر و ملایم‌تر شده و قرار است به زودی کارهایی را در بافت تاریخی قم در مشارکت با شهرداری انجام دهیم. از جمله مرمت مجموعه بازار را در دستور کار داریم که شهرداری قرار است بهسازی قسمت کف و بدنه‌ها را انجام داده و در صورت تامین اعتبار، پشت‌بام‌ها توسط میراث فرهنگی مورد مرمت و استحکام بخشی قرار خواهد گرفت و مرمت داخل حجره‌ها هم با نظارت میراث فرهنگی توسط مالکان انجام خواهد شد.
معاون میراث‌فرهنگی قم با اشاره به اینکه تعارض با اداره‌کل اوقاف این استان خیلی شدید نیست، گفت: مهم‌ترین اختلاف‌ها به موضوع حریم تاریخی تپه‌باستانی قلی‌درویش و زمین‌های وقفی امامزاده جعفر غریب(ع) برمی‌گردد که اوقاف در مورد آنها نظری دارد و گاهی عرصه و حریم این تپه هفت هزار ساله مورد تعرض اوقاف قرار می‌گیرد. از جمله تیر برق‌هایی که بدون هماهنگی میراث فرهنگی در عرصه تپه تعبیه شد و با اعتراض و مخالفت شدید ما، قرار شد جمع‌آوری و برای نورپردازی به شیوه دیگری اتخاذ تصمیمم شود.
کاهش عرصه بافت تاریخی قم با نظر مسئولان
نجف‌پور در مورد بافت تاریخی قم که محدوده‌ای ۳۱۵ هکتاری است، به جلسه کارگروه تخصصی گردشگری قم با حضور احمد امیرآبادی نماینده قم در مجلس اشاره کرد و گفت: من در جلسه حضور نداشتم اما ظاهرا آقای امیرآبادی در جلسه‌ای می‌گفتند که میراث‌فرهنگی بخش بزرگی از شهر را در بافت تاریخی قفل کرده که اینطور نیست، بافت‌های تاریخی ضوابطی دارد که به زودی از سوی میراث فرهنگی به شهرداری‌ها ابلاغ خواهد شد. البته در جلساتی که در اداره راه و شهرسازی و کمیته کار کمیسیون ماده ۵ داشتیم، نظر بعضی مسئولین بر این بود که مقداری از عرصه بافت تاریخی کاهش پیدا کند؛ که این مساله مورد توافق قرار گرفت و به زودی مقدار دقیق عرصه ابلاغ خواهد شد.
او همچنین در مورد حرم حضرت معصومه(س)، با اشاره به اینکه عرصه و حریم آن سال‌هاست مصوب شده و کلیه ساخت و سازها در آن محدوده با رعایت ضوابط حرایم انجام می‌شود، گفت: شهرداری‌ها برای کار در محدوده حرم مطهر از میراث فرهنگی استعلام می‌گیرند و تعارض چندانی با شهرداری در حریم و عرصه آن نداشته‌ایم.
