لودرها محوطه تاریخی پنج‌هزار ساله را صاف کردند/ جوبَجی قربانی جاده‌سازان شد
ترانشه‌های باز لایه‌های تاریخی «جوبَجی» هشتم دی ماه در معرض هجوم جاده‌سازان قرار گرفت و دو ترانشه تخریب شد و مدیرکل میراث فرهنگی می‌گوید پرونده‌هایی حقوقی، قضایی و کیفری را علیه سنگ‌شکن‌دار و فرماندار رامهرمز به خاطر این تخریب‌ها تنظیم کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، لودرها شب گذشته محوطه تاریخی پنج هزار ساله‌ای را در خوزستان صاف کردند؛ ترانشه‌های باز لایه‌های تاریخی «جوبَجی» هشتم دی ماه در معرض هجوم جاده‌سازان قرار گرفت و دو ترانشه تخریب شد. آن‌هم در حالی که باستان‌شناسان اینجا در حال فعالیت روی یک گورستان پارتی بودند و قرار بود لایه دوره عیلامی هم به زودی حفاری شود.
سال ۸۶ بود که هنگام اجرای طرح کانال آب‌رسانی، محوطه جوبجی کشف و با توجه به یافته‌های ارزشمند از دوره عیلامیان، در کمتر از یک سال در فهرست اثار ملی کشور ثبت شد؛ دو تابوت متعلق به دو زن عیلامی همراه با صدها شی‌طلا، مفرغ و سفالی سه هزار ساله از جمله ارزشمندترین آثار و اشیای به دست آمده از این محوطه تا امروز است. محوطه‌ای که بارها در طی ماه‌های اخیر در معرض دست‌درازی مسئولان شهری رامهرمز برای احداث جاده قرار گرفت با این بهانه که ماشین‌های سنگین معدن‌کاران با سرعت و راحتی بیشتری رفت و آمد کنند؛ جاده‌ای که دقیقا از حریم درجه یک و عرصه محوطه تاریخی جوبجی می‌گذرد.
محوطه تاریخی جوبجی قربانی توسعه‌طلب فرمانداری و شورای تامین شهرستان
«سیدحکمت‌الله موسوی» مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوزستان با تشریح پیشینه تخریبی که در محوطه باستانی جوبجی رخ داده به ایلنا گفت: یکسری معادن و کارگاه‌های تولید شن و ماسه در این منطقه هستند که مسیر عبوری آنها از روستای جوبجی می‌گذشت که به دلیل آلودگی صوتی و خطرات احتمالی این ماشین‌آلات سنگین، مردم روستا به عبور آنها از داخل روستا اعتراض کردند. این ماشین‌های سنگ‌شکن دو سری بودند؛ یک بخش آنها مسیرشان از محوطه جوبجی بود و بخشی از محلی دیگر و همه راضی نبودند که از یک مسیر عبور و مرور کنند. در گذشته فشارهای زیادی بود که این جاده از مسیر محوطه تاریخی جوبجی عبور کند چون نزدیک‌ترین مسیر به معادن محسوب می‌شد. که با ممانعت جدی میراث فرهنگی این اتفاق رخ نداد.
تخریب و پر کردن ترانشه‌ها در محوطه تاریخی جوبجی
موسوی ادامه داد: تا اینکه شنیدیم شورای تامین شهرستان رامهرز مصوب کرده که عبور و مرور از داخل محوطه باستانی صورت بگیرد. البته تا همین حالا هیچ مصوبه‌ای از این شورا به ما ابلاغ نشده است اما حتی اگر چنین تصمیمی هم گرفته شده باشد، علیرغم احترام به دغدغه‌مندی اعضای شورای تامین شهرستان، آنها نمی‌توانند مصوباتی مغایر با قوانین عرصه و حریم محوطه‌های تاریخی داشته باشند. مجموعه مدیریتی شهرستان و به خصوص فرماندار، مصر به انجام مسیر احداثی بوده، نقشه‌هایی برای ما آوردند که مشتمل بر هشت نقطه بود و ما یک مسیر شامل چهار نقطه اول را مجوز دادیم و مسیرهای ۳، ۵، ۶ و ۷ را ممنونع کردیم اما اینها متاسفانه مسیر ۵، ۶ و ۷ را کار کردند که هرچند خیلی تعارضی با محوطه تاریخی نداشت اما احداث آن این توقع و زمینه را ایجاد می‌کرد که مسیر ممنوعه بین نقاط ۳ و ۵ که از عرصه تاریخی جوبجی می‌گذرد را احداث کنند و به مسیر ۱، ۲ و ۳ متصل شوند که علیرغم مخالفت شدید میراث‌فرهنگی مسیر ۵، ۶ و ۷ را کار کردند.
با تعلل نیروی انتظامی، ترانشه‌های باز و در دست کاوش پر و تخریب شد
مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خوزستان ادامه داد: ما وقتی متوجه شدیم مجری جاده، قصد سوءاستفاده از مجوز ما را دارد، کل مجوز را ابطال کردیم و روز شنبه ششم دی به نهادهای مربوطه ابلاغ کردیم چون بیم این می‌رفت که فشاری وارد آورده شود کمااینکه خود فرماندار در محل حاضر شد و با اصرار اعلام کرد که «من این مسیر را احداث می‌کنم. حالا هر کسی، هر کاری می‌خواهد بکند.» پیرو این قضیه، این فشارها وارد شد. از نیمه‌های شب یکشنبه هفتم دی اینها به محوطه وارد شده بودند که با دخالت یگان حفاظت میراث فرهنگی، ماشین‌آلات خارج شد. اما صبح دوشنبه هشتم دی لودرها را آوردند و یگان حفاظت میراث فرهنگی ورود کرد و درگیری شکل گرفت و متاسفانه یکی از نیروهای یگان حفاظت را به شدت مورد ضرب و شتم قرار دادند.
موسوی تصریح کرد: بلافاصله با نیروی انتظامی تماس گرفتیم اما به ما اعلام کردند چون شورای تامین این مساله را مصوب کرده ما به قضیه ورود نمی‌کنیم، با وجود اصرار ما مبنی بر اینکه علیرغم صدمات به محوطه تاریخی، بیم خطر جانی هم می‌رود اما نیروی انتظامی پس از یک ساعت و با تعلل، در محل حاضر شد. لودر و ماشین‌آلات سنگین و سنگ‌شکن‌دار در این یک ساعت، تراشه باستان‌شناسی را پر کردند و علیرغم همه فشارها و تماس‌ها مدتی طول کشید تا کار را متوقف کنند. استاندار خوزستان، آقای طالبیان معاون میراث‌فرهنگی و نماینده دادستان ورود کردند تا توانستیم کارشان را متوقف کنیم.
تخریب و پر کردن ترانشه‌ها در محوطه تاریخی جوبجی
تنظیم شکایت علیه فرماندار و و مسئولان تخریب
او گفت: پرونده‌های متعدد حقوقی، قضایی و کیفری را در دستور کار داریم؛ در وهله اول علیه مجری طرح و سنگ‌شکن‌دار هم برای تخریب آثار تاریخی و هم ضرب و شتم و در وهله دوم علیه فرماندار. خطوط قرمز ما حفظ آثار تاریخی است. در عین اینکه در تعامل کاری با دستگاه‌های دولتی نهایت تلاش را داریم، اما این ارتباطات کاری و دوستانه در جای خود محفوظ و خطوط قرمز ما در حفاظت از آثار تاریخی سر جای خود باقی است و ما موظف به برخورد جدی با متجاوزان به آثار تاریخی هستیم و انتظارمان این است که سیستم محترم قوه قضاییه هم صرف نظر از جایگاه حقوقی متخلفان، با آنها برخورد کنند.
موسوی همچنین در پایان با بیان اینکه هنوز پیش‌بینی و ارزیابی دقیقی از میزان تخریب ترانشه‌ها نشده است، گفت: با توجه به اینکه این ترانشه‌ها باز شده بودند و یکسری کاوش هم آنجا اتفاق افتاده و در همین محل که این سنگ‌شکن‌دار پر کرده، آثار منقول ارزشمندی مانند تابوت‌های تاریخی را پیدا کرده بودیم که در مرحله مطالعات و مرمت هستند. دقیقا تخریب‌ها در جایی است که ما کاوش‌ها را انجام می‌دادیم. هنوز بررسی دقیق باستان‌شناسی روی تخریب‌ها نشده و به زودی این کار انجام می‌شود.
عکس‌ها از مجتبی گهستونی
