در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
امید تئاتر به هنرمندان دانشجو و جوانش است/ تئاتر خانه ماست، ما را نادیده نگیرید
گروه کوچک و تازه نفسی از خانواده تئاتر هست که با همه سختی‌ها به آینده این هنر امید دارد و کار می‌کند و تمرین و نوشتن و تلاش برای اجرا در شرایطی مناسب رها نکرده است؛ هنرمندان جوان و گاه دانشجوی تئاتر، که با همه دشواری‌ها، تئاتر را برای روزهای بهاری آینده، زنده و پویا نگه داشته‌اند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، بدبیاری‌های کرونایی برای خانواده تئاتر به یک سالگی‌اش نزدیک می‌شود؛ یک سالی که بیش از هر چیز با بلاتکلیفی و از دست رفتن شغل و معیشت بخش زیادی از جامعه هنری همراه بود. صدای اعتراض برخی از هنرمندان در روزهای بیکاری شنیده شد و برخی دیگر، بی‌صدا دست از تئاتر شستند و مشاغلی دیگر را پیشه خود کردند. اما گروه کوچک و تازه نفس دیگری هم از این خانواده هست که با همه سختی‌ها به آینده تئاتر امید دارد و کار می‌کند و تمرین و نوشتن و تلاش برای اجرا در شرایطی مناسب رها نکرده‌اند؛ هنرمندان جوان و گاه دانشجوی تئاتر، که با همه دشواری‌ها، تئاتر را برای روزهای بهاری آینده، زنده و پویا نگه داشته‌اند.
«مهدیس زارع‌نژاد» یکی از این هنرمندان جوان است که این روزها خبرهایی از تمرین او و گروهش برای اجرای نمایش «سرایدار» به گوش می‌رسد. این کارگردان جوان درباره اولین تجربه تئاتری‌اش که با کرونا گره خورده، به ایلنا می‌گوید: «در برهه‌ای که تئاتر متروک و مهجور مانده است و هنرمندان از حرفه و تعلق‌شان دور مانده‌اند، انتخابم برای اولین تجربه کاری در این عرصه، همین لحظه بود... درست همین لحظه. شاید موکول کردن کار به زمانی بهتر و زمانی دیگر، با فراغ بال، بدون تشویش و دلهره از ویروس، چگونگی اجرا و امکان تئاتری موجود، امری میسر و موفق‌تر به نظر می‌رسید، اما ترجیح دادم که زیست تئاتری در شرایط موجود متوقف نشود و فارغ از هر نتیجه‌ای، این مسیر و کار کردن در شرایط کنونی و بحران موجود برایم درست‌تر و رضایت‌بخش‌تر است.»
زارع‌نژاد درباره این روزهای خود و گروهش می‌گوید: «من به همراه همکاران عزیزم با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در یک ماه گذشته در حال تولید نمایش «سرایدار» اثر هارولد پینتر هستیم و امیدوارم تلاش گروهی ما و بضاعت من، قدم موثری برای این روزهایمان در تئاتر باشد.»
البته تعدادی دیگر از هنرمندان جوان تئاتر هم با وجود تمرین و برنامه‌ریزی برای اجرا، با تعطیلی‌های پی در پی روبه‌رو شده‌اند و با اینکه مانند خیلی‌های دیگر در بی‌خبری از آینده تئاتر به سر می‌برند، اما امید را برای ادامه زندگی اصلی اساسی می‌دانند.
«علی ساسان‌نژاد» یکی دیگر از این هنرمندان است که قرار بود به زودی تئاتری موزیکال را در فرهنگسرای نیاوران به صحنه ببرد و با اینکه پروژه در مرحله آهنگسازی بود، اما با اوج گرفتن بیماری در کشور، همراه گروهش تصمیم گرفتند اجرای موزیکال‌شان را به تاخیر بیاندازند و فعلا کمی صبر کنند تا شاید شرایط کشور کمی بهتر شود.
ساسان‌نژاد درباره وضعیت تماشاگر تئاتر در این روزهای کرونایی، به ایلنا می‌گوید: «پیش از کرونا، تئاترهایی که بازیگران چهره و ستاره داشتند، تماشاگر بیشتری را هم به سالن می‌کشاندند، اما این روزها که تئاتر دیگری درآمدی برایشان ندارد، همان ستاره‌ها ترجیح می‌دهند در حوزه تصویر فعالیت کنند تا تئاتر و همین فرصتی شده که جوان‌ها خودشان را بیشتر نشان بدهند.»
او با اشاره به اینکه باوجود تعطیلی خودخواسته تئاتر‌موزیکالش، دست از فعالیت برنداشته و مشغول نوشتن است، می‌گوید: «من چون علاوه بر کارگردانی، طراحی صحنه هم می‌کنم با گروه‌های جوانی در ارتباطم که می‌دانم پلان‌هایی برای اجرا دارند و به تئاتر همچنان امیدوارند.»
ساسان‌نژاد با اشاره به چشم‌اندازی که از آینده تئاتر دارد، معتقد است: «باید یک سال صبر کنیم تا گروه‌ها کمی جان بگیرند و حال و هوای مردم و انرژی‌شان برگردد؛ چون شرایط اقتصادی مردم هم خوب نیست این پروسه زمان‌بر است و بنابراین مدتی با این اوضاع رکود دست به گریبان هستیم. اما همیشه امید هست و می‌توان کار کرد. چون هزار راه وجود دارد که هنوز سراغش نرفته‌ایم.»
«بهار رضی‌زاده» (کارگردان و بازیگر تئاتر) که همراه گروهش آماده اجرا در بازگشایی دوباره سالن‌های تئاتر می‌شود، هم درباره تفاوت ستاره‌ها و بازیگران چهره با گروه‌های جوان و دانشجویی تئاتر به ایلنا می‌گوید و تاکید می‌کند که تئاتر او بازیگر «چهره» ندارد اما نمایش سه پرسوناژه‌اش، بازیگرانی دارد که همه در جشنواره‌های تئاتر دانشگاهی درخشیده‌اند: «من راستش فکر می‌کنم یک چیزی اینجا بین تئاتر دانشجویی و تئاتری که حرفه‌ای نیست اما مناسبات مالی بیشتر در آن دخیل است، جاافتاده. بازیگر چهره، دغدغه تئاتر به آن صورت ندارد و به لحاط مالی شاید تامین باشد؛ هرچند تئاتر ما اغلب توان این را ندارد که از فروش گیشه، کارگردان را تامین کند. اما کارگردان مهم و یا چهره تئاتر می‌تواند کار نکند و صبر کند تا این بلاتکلیفی‌ها و تعطیلی‌های پی در پی بگذرد. آن شور و اشتیاقی که تبدیل به یک دغدغه می‌شود در میان این دست از هنرمندان دیده نمی‌شود، چون معمولا از این مرحله گذر کرده‌اند.»
او که تجربه کارگردانی نمایش «پِرتی» را در کارنامه خود دارد، یادآور می‌شود: «بازیگر چهره هم بیشتر دغدغه مالی دارد و در این شرایط ترجیح می‌دهد خانه بنشیند و کار تئاتر نکند. اما در مورد ما اوضاع فرق می‌کند ما خیلی شور و اشتیاق کار داریم و نمی‌توانیم بنشینیم و دست روی دست بگذاریم که چه برایمان رقم می‌خورد. البته که برای ما هم مسائل مالی مورد توجه است و باید خیلی از خرج‌ها را از جیب بدهیم چون تهیه‌کننده نداریم. بنابراین فکر می‌کنم هم از نظر مالی در شرایط سختی هستیم و هم معنوی. چون امید چندانی هم نداریم که کسی از ما حمایت کند یا تماشاخانه‌ها وقتی باز شدند پیشنهاداتی به ما بدهند تا از این مضیقه خارج شویم.»
رضی‌زاده اما به مشکلات کار تئاتر در دوره محدودیت‌های کرونایی هم اشاره می‌کند: «ما قرار بود این روزها اجرایی را به صحنه ببریم که به خاطر مشکلات کرونایی نشد؛ تمرین‌هایمان را هم از شهریور و دو ماه بعد از بازگشایی سالن‌های تئاتر، شروع کردیم و با یک سالن خصوصی هم صحبت کرده و قرارداد بستیم که آذر ماه اجرا برویم امل متاسفانه مصادف شد با تعطیلی‌های جدید فعالیت‌های هنری. الان هم بلاتکلیفیم و نمی‌دانیم چه اتفاقی قرار است بیفتد و سالن‌ها باز می‌شوند یا نه... اما اگر امکان اجرای صحنه‌ای فراهم نشود هم برنامه داریم که برای شرکت در جشنواره تئاتر دانشگاهی اقدام کنیم.»
او با بیان اینکه همه تئاتری‌ها این روزها از وضعیت نابسامانی که دچارش هستند، گله و شکایت می‌کنند اما کمتر دیده که گروه‌های جوان هم شکوه کنند، تصریح می‌کند: «من قصد گلایه ندارم اما می‌خواهم بگویم اگر قرار است بودجه‌ای به گروه‌های تئاتری تخصیص پیدا کند گروه‌های جوان را هم در نظر بگیرند؛ کسانی که بیشتر از همه کار می‌کنند و از همه بیشتر نادیده گرفته می‌شوند. دولت و مدیران تئاتر انگار اصلا ما را نمی‌بینند. تنها جایی که شاید بتوانیم خودمان را پرزنت کنیم که البته آورده مالی هم ندارد، جشنواره تئاتر دانشگاهی است که آن هم امسال برگزار نشد. ما گروه‌های جوان یا کمک هزینه دریافت نمی‌کنیم یا کمترین مبلغ به ما اختصاص می‌یابد و کسی اصلا به ما توجهی نمی‌کند و اگر ما هم پیگیری کنیم فایده‌ای ندارد. می‌خواهم بگویم ما را هم ببینید؛ ما هم داریم کار می‌کنیم. تئاتر کار کردن هم، صرفا محدود به اجرا نیست. خیلی وقت‌ها پروسه تمرین می‌تواند مهم‌تر باشد. اما این پروسه هم انگار دیده نمی‌شود.»
رضی‌زاده خاطرنشان می‌کند: «ما را نادیده نگیرید. چون بدنه اصلی تئاتر ما هستیم و تئاتر، خانه ماست.»
