«خانه پدری» در تله به رخ کشیدن قدرت‌نمایی خواص(!)
خانه پدری یک‌دهم خشونت تصویر شده در صداوسیما را هم ندارد / بسیاری از مخالفان؛ فیلم‌ها را ندیده قضاوت می‌کنند / مخالفت با فیلم به‌خاطر فیلم نیست بلکه با جریان پشت فیلم و مدیریت دولتی است.
فیلم «خانه پدری» کیانوش عیاری با اما و اگر‌ها و کش‌وقوس‌های بسیار و پس از ۳ سال موفق به گرفتن پروانه نمایش شد. این فیلم از هشتم دی ماه و با محدودیت سنی بالای ۱۴ سال در سینماهای گروه هنر و تجربه اکران خواهد شد.
در این میان عده‌ای ساز مخالف خود را برای مشکل‌تراشی در اکران فیلم کوک کرده‌اند. این افراد با بهانه‌ای به نام «خشونت» قصد به حاشیه بردن فیلمی که برشی از واقعیت تاریخ است را دارند. این ادعا‌ها درحالی مطرح می‌شود که؛ تنها صحنه خشونت‌بار فیلم در سکانس ابتدایی است و با محدودیت سنی و اکران در چند سینما مشکلی برای این سکانس وجود ندارد.
دم خروس را باور کنیم یا…
چه بهانه خنده‌داری؛ جامعه‌ای که نصف بیشتر اخبار منتشر شده در رسانه ملی‌اش صحنه‌های جنگ است و تصاویر سربریدن‌های داعش برای آحاد جامعه نمایش داده می‌شود؛ حال جناح‌های خاص نقش دایهٔ مهربان‌تر از مادر را برایش بازی می‌کنند. بیشتر جنگ سر قدرت است تا دلسوزی برای مردم.
این گروه بازهم با بهانه‌هایی که بیشتر به دلایل سیاسی مرتبط است؛ قصد ریختن زهری دیگر به سینما را دارند. گویی ممانعت از نمایش عمومی فیلم خصوصی با وجود داشتن پروانه‌ی نمایش به زیر دهانشان مزه کرده است.
دست کمک خانه پدری به سمت وزیر
ابولحسن داوودی(رییس شورای صنفی نمایش)؛ دست کمک برای جلوگیری از برخورد با این رفتارها را به‌سوی آقای وزیر و دوستان دراز می‌کند: باید فکری برای اختیارات نهادهای قانونی شود. اگر نهادهایی مانند وزارت فرهنگ وارشاد دارای مشروعیت هستند، قانون جایگاه‌شان را مشخص کرده و همه موظف به رعایت تصمیمات اتخاذ شده ازسوی آن‌ها هستند، این شرایط موازی و مته به خشخاش گذاشتن‌ها بی‌معنی است.
مجلس کارهای مهم‌تر از فیلم دارد
داوودی بر این اعتقاد است؛ در کشور مسائل مهمی مغفول مانده است که؛ وظیفه‌ی رسیدگی به آن‌ها برعهده این نمایندگان محترم مجلس است که این افراد باید وقت‌شان را به سروسامان دادن به این مشکلات اختصاص دهند و رسیدگی به وضعیت فیلم‌ها را به نهاد مربوطه واگذار کنند.
رییس شورای صنفی نمایش؛ این شرایط را یک‌جور درگیری سیاسی می‌داند که عوارض بد اینگونه رفتارها به سینما می‌رسد. می‌گوید: من امید دارم یک روز سینما از این برخوردهای سیاسی رها شده و زندگی محدود خودش را در حدود قانونی که برای آن تعریف شده؛ بکند.
خانه پدری یک دهم خشونت تصویر شده در صداوسیما را هم ندارد
او این سئوال را که آیا برچسب خشونت به «خانه پدری» به حق است؟ اینگونه پاسخ داد: نه، این فیلم شاید یک دهم تصاویری که صداوسیما پخش می‌کند؛ خشونت داشته باشد. به اضافه اینکه در تمام دنیا با محدودیت سنی مشکل خشونت فیلم قابل حل است. این حرف‌ها و حدیث‌ها نشانه این نکته است که مخالفت‌ها حدودی فرا‌تر از سینما دارد.
مخالفت با شرایط و جریان پشت فیلم است
داوودی در این باره که مشکل با شخص عیاری است؟، گفت: من فکر می‌کنم بعضی مخالفت‌ها با اصل موضوع نیست. در واقع مخالفت با شرایط و جریان پشت فیلم و مدیریت دولتی است. به دلیل آشکار نشدن و عدم شفافیت مسائل آسیب‌اش درنهایت به فیلم‌ها می‌رسد.
رفتارهای سلیقه‌ای نفس وزارت فرهنگ را می‌گیرد
پوران درخشنده(کارگردان فیلم هیس دختر‌ها فریاد نمی‌زنند)، می‌گوید: معیار‌ها و تصمیمات سلیقه‌ای همچنین؛ دخالت ازسوی نهادهای دیگر اجازه نمی‌دهد وزارت فرهنگ و ارشاد به دغدغه اصلی‌اش یعنی هنر و فرهنگ برسد. در مورد خانه پدری هم، زمانی‌که فیلم پروانه نمایش گرفته؛ دلیلی برای عدم نمایش وجود ندارد.
برای یک سکانس نباید کل فیلم را کنار گذاشت
او درمورد به حق بودن برچسب خشونت به فیلم، گفت: تنها خشونت، سکانس شروع فیلم است که؛ محدودیت سنی بهانه برای عدم اکران را رفع کرده. من از سکانس ابتدایی نگران بودم اما؛ ما این روز‌ها بد‌ترین شکل خشونت را ناخواسته در رسانه ملی می‌بینیم و واقعیت این است که؛ به خاطر این یک سکانس نباید کل فیلم و زحماتی که برای آن کشیده شده؛ نادیده گرفته شود.
درخشنده با تاکید بر نمایش صحنه‌های خشونت در دیگر رسانه‌های کشور، می‌گوید: زمانی که تصاویر خشونت‌آمیز به بد‌ترین شکل در رسانه‌های عمومی پخش می‌شود؛ دلیلی برای مخالفت با نمایش یک فیلم آن هم در چند سینمای محدود وجود ندارد.
خانه پدری نه ضدایرانی و نه ضداسلامی‌ست
زیرسئوال بردن فیلم به خاطر یک سکانس و با پشتوانه‌ای هم‌چون «کیانوش عیاری» در هیچ محکمه‌ای قابل دفاع نیست.
همایون اسعدیان(کارگردان فیلم طلا ومس) ازجمله افرادی است که از دیدن فیلم خانه پدری لذت برده و عیاری را یکی از نوابغ سینما می‌داند. او به هیچ عنوان اعتقادی به ضدایرانی بودن فیلم ندارد و می‌گوید: اگر هر انتقادی به سنت‌ها و مسائل خرافی با مخالفت روبرو شود، سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و در مورد هیچ موضوعی نمی‌توان فیلم ساخت. به عنوان مثال اگر قرار بود فیلم‌نامه «گاو» که تنها فیلم تایید شده رهبری‌ست؛ امروز و با اختلاف سلیقه‌های امروز نوشته شود؛ مطمئنا با روال کنونی رد می‌شد. این نگاه تنگ‌نظرانه درست نیست.
آیا مجلس کاری جز برخورد با فیلم‌ها ندارد؟
او با طرح این سئوال که آیا مجلس کاری جز برخورد با فیلم‌ها ندارد؟ ادامه داد: واقعا مسئله مملکت به چند فیلم محدود می‌شود؟ گرفتاری‌ها، مشکلات اقتصادی، کاهش ارزش نفت، رکود، مسائل هسته‌ای برای نمایندگان مجلس دغدغه‌ساز نیست اما؛ نمایش چند فیلم برایشان دلهره‌آور است. وزارت ارشاد را تعطیل کنند و دوستان در مجلس وظایف وزارتخانه را عهده‌دار شوند تا ما هم تکلیف‌مان را بدانیم.
اسعدیان؛ وظایف کمیسیون فرهنگی را منوط به مسائل کلان فرهنگی می‌داند که دخالت در موارد این چنینی موجب پایین آوردن شانیت آن می‌شود: به نظر می‌آید دوستان حواس‌شان به هزینه‌ای که پرداخت می‌کنند؛ نیست.
کارگردان فیلم بوسیدن روی ماه؛ اشاره‌ای به نمایندگان حاضر در شورای پروانه نمایش وزارت ارشاد دارد: از ۳۰ سال قبل در این شورا نمایندگانی از مجلس، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی حضور دارند که با آگاهی و سنجیدن تمام ابعاد پروانه نمایش برای فیلم صادر می‌کنند. عبور از چنین مرجع و گذرگاه تنگی دیگر جایی برای دخالت یک طیف دیگر نمی‌گذارد.
صداوسیما صحنه‌ی زنده به گور کردن را نمایش داده
او تمام بحث‌ها را در یک سکانس و دو پلانی خلاصه می‌کند که شاه کلید فیلم است و بر این اعتقاد است که؛ این مشکل با محدودیت سنی برطرف شده است. او در ادامه اشاره‌ای به صحنه زنده به‌گورکردن یک دختر در صداوسیما دارد: در یکی از سریال‌های بسیار خوب تلویزیون با نام «لبه تاریکی» به کارگردانی سعید سلطانی چنین صحنه‌ای پخش شده است و تا اندازه‌ای تاثیرگذار بود که من قلبم نزدیک بود از جا در بیاید.
اسعدیان با انتقاد به جبهه‌گیری روی ذره‌ای خشونت فیلم، دلیل این رفتارها را در جایی غیر از سینما دانست: قطعا بسیاری از مخالفان فیلم‌ها را ندیده قضاوت می‌کنند. همانطور که یکی از نمایندگان در برنامه «هفت» به این موضوع اعتراف کرد.
کارگردان فیلم طلاومس اینگونه موضع گیری‌ها را برای جلوگیری از ندیدن فیلم بی‌مورد عنوان کرد: خودمان را گول می‌زنیم. سنتوری چند سال پیش در ایران توقیف شد اما فکر نمی‌کنم کسی باشد که فیلم را ندیده باشد. با این موج‌ها کسانی که نباید فیلم را ببینند نیز آن را خواهند دید.
عیاری وزنه‌ای در سینماست
نرگس آبیار(کارگردان فیلم شیار ۱۴۳) با این توضیح که خانه پدری را ندیده‌ام و نمی‌توانم قضاوت کنم؛ عیاری را کارگردانی معرفی می‌کند که وزنه‌ای در سینماست و به گردن سینما حق دارد: جدا از فیلم «خانه پدری» نگاه رئال و مستند عیاری آموزه‌های زیادی برای سینما دارد که بسیاری از سینماگران از کارهای او الهام می‌گیرند. از دیگر سو با تمام مخالفت‌ها پیرامون فیلم ایشان سعه‌صدر داشتند و سعی بر حل بدون حاشیه داشتند که امیدوارم موضوع مسالمت‌آمیز حل شود.
او اینگونه برخوردها با فیلم‌هایی که دارای پروانه نمایش هستند را به دلیل خلاء یک تعریف واحد از فیلم اجتماعی دانست: من با فیلمی که قصد توهین به مقدسات را دارد مخالفم و مطمئنا چنین فیلمی پروانه نمایش هم نخواهد گرفت. به هر حال وظیفه فیلم اجتماعی نمایش ناهنجاری‌های جامعه است و مشکل از آن‌جا شروع می‌شود که یک تعریف درست از مولفه‌های این ژانر فیلمسازی وجود ندارد.
آبیار با تاکید بر این مطلب که باید رسالت اینگونه سینما تعریف شود، ادامه داد: هدف سینمای اجتماعی پرداختن به ناهنجاری‌هاست تا جامعه را متوجه مشکلات موجود کند و در کنار رساندن این پیام مخاطب را با ناامیدی از سالن خارج نکند که البته این مشکل در مورد سینمای ضدجنگ هم صدق می‌کند. این امکان وجود دارد هر اثری که تبعات و مسائل مربوط به جنگ را به تصویر بکشد؛ برچسب ضدجنگ بر آن بخورد.
" نمی‌توان خشونت سکانس اولیه فیلم را نادیده بگیریم اما قرار نیست ۷۵ میلیون ایرانی از کوچک و بزرگ راهی ۵ سینما شوند برای تماشای خانه پدری. از دیگرسو چرا باید فیلمی که دارای پروانه نمایش از وزارتخانه مربوطه است به دلیل مخالف گروهی اقلیت به حاشیه برود و از اکران عمومی در سینماها محروم شود. "
