مرتضی مکی در گفت‌وگو با ایلنا:
رفتن ترامپ تحولی غیرقابل انکار است/ ایران باید برای فرصت‌های پیش رو برنامه داشته باشد
تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا و اروپا شرایط ایران و ایالات متحده را بررسی و حضور بایدن را فرصتی نو برای ایران دانست که باید برای آن برنامه داشته باشد.
"مرتضی مکی" تحلیلگر مسائل آمریکا و اروپا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره این سوال که منتخب شدن بایدن به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده چه تاثیری بر روابط ایران و آمریکا دارد، گفت: در تحلیل پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نباید دچار افراط و تفریط شد و باید با واقع‌نگری نسبت به این تحول نگاه کرد.
وی افزود: با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران در سه سال گذشته تحت شدیدترین تحریم‌های آمریکا قرار داشته است به طوریکه حتی تحریم‌های سازمان ملل قبل از برجام تا این میزان دست و پای ایران را نبسته و ایران را در مراودات مالی و فروش نفت در تنگنا قرار نداده بود. ترامپ هم در همین چند هفته اخیر باز تهدید به تداوم تحریم‌ها و فشارها کرده بود؛ رفتن ترامپ قطعاً یک تحول است و نباید این تحول نادیده گرفته شود و کسانی که با بدبینی نسبت به این موضوع نگاه می‌کنند، یک واقعیت روشن را انکار می‌کنند.
این کارشناس ارشد مسائل آمریکا ادامه داد: کسی که بیشترین نقش را در تضعیف برجام انجام داد، ترامپ بود و اکنون این شخص رفته و شخصی آمده که خودش ۴ سال پیش در دوره مذاکرات ایران با دولت اوباما در روند مذاکرات حضور داشته و در روند انتخاباتی، یادداشت‌ها و مقالاتی منتشر و تاکید کرد که به برجام باز می‌گردند، اما آنها نیز ملاحظات و منافع خودشان را دنبال می‌کنند و مسیر طی شده ترامپ را به راحتی باز نخواهند گشت، همچنین سعی می‌کنند از فرصت‌هایی که ترامپ در اختیار آنها قرار داده تا ایران را تحت فشار قرار دهد، حداکثر استفاده را ببرند، اما نوع رویکرد دموکرات‌ها با جمهوری‌خواهان فرق می‌کند و به شیوه ترامپ سیاست خارجه آمریکا را پیش نخواهند برد.
وی تصریح کرد: این یک واقعیت است که جمهوری اسلامی ایران باید برای آن برنامه داشته باشد، اگر برنامه نداشته باشد قطعا این فرصت هم می‌تواند از دست برود، سیاست دموکرات‌ها همواره چند جانبه‌گرایی و اجماع بین‌المللی بوده است و در ریاست جمهوری اوباما نیز همینگونه عمل کردند. آنها توانستند شش قطعنامه را علیه جمهوری اسلامی ایران به تصویب برسانند، اما در همین موضوع نیز باید یک نکته را مد نظر قرار داد و این است که جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در شرایط متفاوتی نسبت به پیش از برجام قرار دارند دو طرف توانستند به پای میز مذاکره بنشیند و به برجام را به نتیجه برسانند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: ایران فرصت‌هایی را به دست آورده و توانایی و قدرت خود را در مقابل فشار تحریم‌ها نشان داده و از سویی نیز آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که تا چه حد سیاست‌های ترامپ منطقه را در معرض تنش و بحران قرار داده است و در این تنش و بحران رویکرد آمریکا این خواهد بود که معتقد به مدیریت این بحران هستند و نه دمیدن بر این بحران‌ها.
وی درباره روابط آمریکا و ایران پس از روی کار آمدن بایدن، خاطرنشان کرد: اروپایی‌ها طی دوره ریاست جمهوری ترامپ همواره تلاش می‌کردند که ترامپ را با خودشان همراه کنند؛ آنها به این نکته پی برده‌اند که نابودی برجام به نفع آنها نیست و بارها تاکید کرده بودند که برجام توافقنامه امنیتی بسیار مهمی است که نباید استراتژی آن را از دست داد و هنوز هم بر همین اعتقاد هستند؛ با توجه به رویکردی که آمریکای بایدن به برجام دارد و راه را برای مذاکره و گفت‌وگو بدون پیش شرط‌هایی که پمپئو مطرح کرده بود، باز گذاشته است.
وی ادامه داد: قطعاً اگر جمهوری اسلامی ایران برای این همسویی و همراهی آمریکا و اروپا برنامه نداشته باشد می‌تواند فشارها را بر ایران افزایش دهد اما اگر ایران بتواند با یک سیاست روشن و شفاف و در عین حال با برنامه، از این فرصت استفاده کرده و به نوعی برجام را احیا کند، قطعاً آمدن بایدن با توجه به همسویی و همراهی که سیاست‌های دولت‌های اروپایی با آمریکا دارد، می‌تواند گشایش‌هایی را برای ایران ایجاد کند.
