ملازهی در گفت‌وگو با ایلنا:
عبدالله عبدالله موافق راه حل منطقه‌ای تهران است/ ایران می‌تواند به تعدیل مواضع طالبان کمک کند
تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان به بررسی آثار و ابعاد سفر رئیس شورای عالی صلح افغانستان به ایران پرداخت و جایگاه ایران در مذاکرات دولت مرکزی افغانستان با طالبان را تحلیل کرد.
"عبدالله عبدالله" رئیس شورای عالی صلح افغانستان در صدر هئیتی بلند پایه به ایران سفر کرده و با مقامات ایرانی پیرامون مسائل دو جانبه و همچنین تاکید بر روند صلح افغانستان بر اساس مذاکرات بین الافغانی دیدار و گفت‌وگو کرد.
"پیرمحمد ملازهی" تحلیلگر مسائل شبه قاره در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره آثار سفر عبدالله عبدالله به ایران بر روابط دوجانبه دو کشور، اظهار داشت: سفر آقای عبدالله عبدالله به دعوت ایران انجام شده و در ادامه سفرهای منطقه‌ای او به عنوان رئیس شورای صلح است که پیش‌تر نیز نظیر آن را به هند و پاکستان داشته است. مذاکراتی که بین طالبان و دولت مرکزی افغانستان در دوحه قطر جریان دارد با مشکل روبرو شده است و طالبان حس می‌کند هم در صحنه سیاسی و هم در صحنه نظامی موضع برتر را دارد؛ بنابراین موضعی را اتخاذ کردند که بر خلاف آنچه دولت افغانستان فکر می‌کرد بتواند طالبان را به عنوان یک شریک در نظر بگیرد و آنها را در قدرت سهیم کند، نشان دادند که تمامی قدرت را می‌خواهند. دولت افغانستان در مقابل طالبان از موضع ضعیف‌تری برخوردار است.
وی افزود: سفر عبدالله به ایران به این دلیل است که بتواند حمایت دولت و رهبران ایران را برای تقویت موضع دولت مرکزی در قبال طالبان به دست بیاورد. شاید هم فکر می‌کنند که ایران می‌تواند طالبان را تشویق کند که مواضع‌شان را کمی تعدیل‌تر کنند تا مذاکرات از بن بست خارج شود و تهران بتواند راه حل سیاسی به وجود آورد.
این تحلیلگر مسائل افغانستان با بیان اینکه افغان‌ها از این نگاه ایران که معتقد است مذاکرات بین الافغانی در دوحه باید بدون دخالت آمریکایی‌ها باشد آگاه هستند، اظهار داشت: ایران معتقد است باید راه حل منطقه‌ای در قبال افغانستان وجود داشته باشد، یعنی کشورهای منطقه چه کشورهایی که با افغانستان مرز مشترک دارند مثل ایران، پاکستان، آسیای مرکزی و چین یا کشورهایی که صاحب نفوذ هستند اما مرز مشترکی ندارند مثل هند، قطر، ترکیه و عربستان سعودی باهم به یک راه حل برای افغانستان در چارچوب مذاکره دست پیدا کنند.
وی تصرح کرد: عبدالله عبدالله نیز این خط فکری ایران را تایید می‌کند. هرچند که ممکن است در داخل افغانستان دیدگاه او در موضع برتر نباشد چرا که عبدالله عبدالله و اشرف غنی در رأس دو تیم شریک در قدرت هستند که بناست هر کدام از آنها ۵۰ درصد قدرت را در دست داشته باشند اما موضع عبدالله در این قضایا موضع قوی نیست؛ بنابراین آنها فکر می‌کنند اگر ایران بتواند به روند صلح کمک کند موضع عبدالله و تیم او که از جهادی های سابق هستند نیز تقویت خواهد شد.
وی درباره اینکه ایران چگونه می‌تواند درباره صلح افغانستان با طالبان کمک کند، گفت: مشکل همین جاست؛ واقعیت این است که ایران و عربستان سعودی رقابت‌های ایدئولوژیک دارند، طالبان به لحاظ ایدئولوژیک به عربستان سعودی نزدیک است اما به لحاظ سیاسی نگاه مثبتی به ایران دارد.
این کارشناس ارشد مسائل منطقه با بیان اینکه این واقعیت وجود دارد که طالبان هر چقدر هم که از طریق نظامی قدرتمند باشد، اما دولت افغانستان، ارتش و نیروهای امنیتی را با حضور نظامی آمریکا و ناتو در اختیار دارد، یادآور شد: در چند روز اخیر شاهد بودیم که در جریان هیرمند و وقتی که طالبان به تصرف لشکرگاه نزدیک شده بود، آمریکایی‌ها دخالت کرده و آنها را عقب راندند؛ واقعیت این است که طالبان از طریق نظامی به قدرت نمی‌رسد اما از طریق سیاسی می‌تواند به قدرت برسد.
وی خاطرنشان کرد: ایران می‌تواند از این زاویه کمک کند که طالبان مواضع خودش را تعدیل کند و مطمئن باشند که از طریق نظامی پیروز نخواهد شد، از طریق سیاسی نیز باید حقوق سایر قومیت‌ها و مذاهب را در نظر بگیرند؛ تهران امکاناتی دارد که می‌تواند با طالبان وارد مذاکره شود.
ملازهی درباره مزایای اقتصادی رابطه ایران و افغانستان، با بیان اینکه بازار افغانستان از نظر کالاهای ایران بازار نسبتا خوبی است، ادامه داد: با توجه به اینکه ایران و افغانستان مرز مشترک دارند، تحریم‌های آمریکا نیز خیلی کارساز نیست و می‌توان راه‌هایی را در مناطق مرزی پیدا کند که مبادلات را انجام دهند، اگر نقل و انتقال مستقیم انجام نمی‌شود اما حداقل تبادل کالا به کالا را می‌توانند انجام دهند. از این زاویه ایران می‌تواند از رابطه با افغانستان یا حتی ترکیه و پاکستان استفاده کند که البته تاکنون خیلی جدی به آن پرداخته نشده است؛ حتی در رابطه با کشوری مثل پاکستان می‌توانند صادرات مجدد انجام دهند یعنی کالاهایی را بخرند و از طریق مرز به ایران بفرستند.
وی اضافه کرد: افغانستان نیز از این زاویه هم بازار مصرفی خوبی برای کالاهای ایرانی دارد که می‌توان مبادله کالا به کالا یا رد و بدل چمدانی دلار را انجام داد منتها باید دید که شرایط چگونه است، با توجه به اینکه افغانستان به شدت نیازمند سوخت است و این سوخت از طریق ایران قاچاق می‌شود، می‌توان همان افرادی که از روی فقر و فلاکت با هزار مشکل ، قاچاق انجام می‌دهند را ساماندهی کنند که سوخت را به افغانستان بفرستند اما این موضوع به این بستگی دارد که در داخل ایران نیز حاکمیت به شناخت درستی برسد.
