سنایی در گفت‌گو با ایلنا:
کماکان در حالت بلاتکلیفی نظام بین‌الملل به سر می‌بریم/ سفر گروسی به ایران، روند تحولات را تغییر داد/ ایران راه درستی را برای اعتمادسازی مجدد در پیش گرفت
یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل به تحلیل سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اتفاقات پیش‌روی آینده ایران و برجام پرداخت.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران بعد از سفر به کشورمان و دیدار با مقام‌های ایرانی بیانیه مشترکی را صادر کردند، در این بیانیه آمده است که ایران داوطلبانه به دو مکان مشخص شده دسترسی داده و فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس را برای حل و فصل این موضوعات تسهیل می‌کند و بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، آژانس هیچ سوال دیگری از ایران و هیچ درخواستی برای دسترسی به مکان‌های فراتر از آنچه ایران اظهار کرده، ندارد.
همچنین یک منبع آگاه در این رابطه به خبرگزاری «رویترز» گفته است که ایران در ازای این توافق از آژانس خواسته است که براساس «اطلاعات دروغین» دست به تحقیق و بررسی نزند.
«اردشیر سنایی» تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره حضور رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی به ایران و بیانیه مشترک آژانس و سازمان انرژی اتمی ایران اظهار داشت: به دنبال تحولاتی که پیرامون برجام، تحریم‌های تسلیحاتی ایران و همچنین درخواست آمریکا از شورای امنیت برای فعال کردن مکانیزم ماشه اتفاق افتاده است، سفر گروسی به ایران، مذاکره با مقام‌های ایرانی و رسیدن به یک تفاهم و صدور یک بیانیه مثبت مشترک، روند تحولات را مقداری تغییر داد و فضا را به ویژه از سمت آژانس و مدیرکل جدید این نهاد بین‌المللی، نسبت به جمهوری اسلامی ایران مثبت کرد.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد تا در فضایی که فشارها از سمت ایالات متحده علیه برنامه هسته‌ای و برجام تشدید شده است، با یک حرکت مثبت، رو به جلو و اعتمادساز، تاحدودی جلوی موج حمله آمریکا را بگیرد و فضا را نسبت به دیدگاه‌های ایران در نظام بین‌الملل متقاعد کند و این پیام را برساند که ایران کماکان با حسن نیت حاضر است با جامعه بین‌المللی به ویژه آژانس بین‌المللی همکاری کند.
این تحلیلگر مسائل هسته‌ای خاطرنشان کرد: همانطور که می‌دانیم آژانس در دوره آقای گروسی مقداری از فضای بی‌طرفانه‌ای که در دوره آمانو وجود داشت، خارج شد و رویکرد آقای گروسی تحت تاثیر قدرت‌های جهانی از جمله ایالات متحده است. نمیخواهم بگویم با این سفر، مذاکرات انجام شده و در نهایت بیانیه صادر شده، مشکلاتی که پیش‌تر بین ایران و آژانس وجود داشت و منجر به صدور قطعنامهای علیه ایران در شورای حکام شد، خاتمه پیدا کرده است. اما ایران راه درستی را در پیش گرفته تا بتواند اعتمادسازی مجددی را انجام داده و فضا را دوباره به سمت خودش بازگرداند.
وی افززود: باید صبر کنیم و ببینیم نتیجه این مذاکرات و توافقی که شکل گرفته به چه سمت و سویی خواهد رفت و اینکه نتیجه گزارش دسترسی به دو سایتی که ایران ابتدا با بازدید از آنها توسط بازرسان آژانس مخالف بود، چه خواهد شد تا بتوانیم درباره تحولات آتی صحبت کنیم.
سنایی با بیان اینکه این نکته را نیز نمی‌توان نادیده گرفت اقداماتی که در آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای انجام می‌گیرد و بیانیه‌هایی که مدیرکل صادر می‌کند، تابعی از تحولات نظام بین‌الملل است، یادآور شد: امروزه با توجه به فضای منفی و مقاومتی که علیه آمریکا در نظام بین‌الملل و شورای امنیت به وجود آمده و همچنین از سویی احتمال انتخاب مجدد ترامپ در ریاست جمهوری آمریکا نیز کاهش پیدا کرده است، آژانس متأثر از این تحولات، رویکردش را نسبت به پرونده‌هایی که بررسی می‌کند، از جمله پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران تغییر داده است و این هم تابعی از همان تغییراتی است که در نظام بین‌الملل در حال رخ دادن است.
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی درباره خروج برخی کشورها و تبعیت برخی دیگر از تعهدات بین‌المللی و آثار سوء این اقدامات، گفت: کماکان در یک حالت بلاتکلیفی در نظام بین‌الملل به سر می‌بریم و هنوز تکلیف آن دقیقا مشخص نیست اما بعد از روی کار آمدن ترامپ، ایالات متحده و رویکرد یکجانبه گرایانه‌ای که در این دوره در پیش گرفت، تلفیقی بود از مباحث مختلف، از جمله ناسونالیسم آمریکایی و دیدگاه‌های خاصی که در این کشور وجود داشت، این موضوع ضربات زیادی به توافقاتی که در نظام بین‌الملل وجود داشت و قدرت‌های بزرگ تلاش می‌کردند آنها را در مناسبات خودشان رعایت کنند تا مشکلی بر مشکلات قبلی افزوده نشود وارد کرد و همه این مسائل به هم خورد.
وی اضافه کرد: با توجه به دیدگاهی که وجود داشت، آمریکا به این نتیجه رسیده بود که هزینه‌های بیخودی صرف می‌کند و این هزینه‌ها فشار مضاعفی را به آمریکا وارد کرده است و این هزینه‌ها را باید متحدان آمریکا پرداخت کنند و ایالات متحده بیشتر باید به درون و خواسته‌های درونی خود توجه کند، بنابراین هنجارها، سازمان‌ها و قراردادهای بین‌المللی را دردسرساز تلقی و اعلام کردند که این‌ها فقط برای ایالات متحده هزینه‌بر هستتد و جز بار اضافی که بر دوش آمریکا گذاشته، هیچ نتیجه و ثمری ندارد.
این کارشناس مسائل خارجی با بیان اینکه خروج از این پیمان‌ها و سازمان‌ها یکی پس از دیگری باعث شد متحدان آمریکا از جمله متحدان اروپایی چاره‌ای جز اینکه همراهی کنند نداشته باشند و مناسبات قبلی خودشان را با ایالات متحده کماکان ادامه دهند، گفت: اما این همراهی برای آنها نیز هزینه‌بر بود و مشکلاتی برایشان به وجود آورد، بنابراین سعی کردند در برخی از جاها، هرچند خیلی چالشی به نوعی مقاومت کنند و هر مقدار که در توانشان بود، در مقابل این یکجانبهگرایی آمریکا مقابله و مقاومت داشته باشند که یک مورد آن را در موضوع قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت دیدیم.
وی اظهار داشت: یک موضوع نیز نباید فراموش شود، با توجه به اینکه به فضای انتخاباتی ایالات متحده نزدیک می‌شویم و این احساس پیش آمده که ترامپ در موقعیت ضعیف‌تری قرار گرفته و احتمال پیروزی آن نسبت به رقیب دموکرات خود ضعیف‌تر است، چنین فضایی پیش آمده است؛ شاید اگر فضا همچنان در حال و هوای یک سال پیش قرار داشت، نوع واکنش کشورهای دیگر، قدرت‌های بزرگ و متحدان اروپایی نسبت به اقدامات یکجانبه گرایانه آمریکا متفاوت بود.
