«دانایی‌فر» در گفت‌وگو با ایلنا:
لغو سفر الکاظمی به عربستان گمانه‌زنی درباره میانجی‌گری را رد می‌کند/ کاهش تنش بین ایران و عربستان، نه فقط برای عراق بلکه برای منطقه مطلوب است
سفیر پیشین ایران در عراق سفر ظریف به بغداد و سفر الکاظمی به ایران، عربستان و آمریکا را بررسی و فضای پیش روی منطقه را تحلیل کرد.
«محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران در سفر یک روزه خود به عراق با گروه‌های سیاسی و مقام‌های رسمی عراق دیدار و بر تعمیق روابط، امنیتی و اقتصادی دو کشور تاکید کردند.
«حسن دانایی فر» تحلیل‌گر مسائل عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره اهمیت سفر وزیر خارجه ایران و دیدار او با مقام‌های رسمی و غیررسمی کشور عراق، گفت: اکثر و بلکه همه سفرهایی که مسئولان جمهوری اسلامی ایران به عراق انجام می‌‌دهند این ویژگی را دارد که با تمام مسئولان عراقی دیدار می‌کنند؛ به ویژه آقای ظریف که به عنوان وزیر خارجه و یکی از دیپلمات‌های سطح منطقه و بین الملل شناخته شده هستند و از جایگاه خاصی نیز در در میان مسئولان عراقی برخوردار هستند. این دیدارها سنتی است که همیشه اتقاق می‌افتد و در سفر آقای ظریف نیز تکرار شد که البته ویژگی شخصی آقای ظریف نیز آن را قوی‌تر کرد.
وی افزود: طبیعتا روابط عراق با ایران به گونه‌ای است که در همه سطوح سیاسی، امنیتی اقتصادی و فرهنگی و بخش‌های دیگر وجود دارد که آن را به یک رابطه ممتاز و ویژه کرده است، و نیز همکاری و هماهنگی بیشتر بین ایران و عراق می‌تواند دستاوردهای خوبی را برای امنیت و توسعه منطقه در بر داشته باشد؛ همیشه سخن مسئولان جمهوری اسلامی ایران و همچنین مسئولان عراقی این بوده که توسعه روابط دوکشور ضرری به کسی نمی‌رساند و بنا نیست از روابط آنها کسی آسیبی ببیند. پیام سفر ظریف هم تاکید بر همین موضوع است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با شایعه خواندن میانجی‌گری الکاظمی بین ایران و عربستان اظهار داشت: مقدار زیادی از این موضوع حدس و گمانه‌زنی است، هرچند الکاظمی به عنوان یکی از رهبران دیوان‌سالار واقع‌گرا در عراق با توجه به مشکلاتی که این کشور، از جمله کاهش قیمت نفت، کرونا که یک مشکلات جهانی نیز هست، خروج اشغالگران که مصوبه پارلمان و مطالبه‌گری عمومی در عراق است، ادامه برخی از ناامنی‌هایی که توسط داعش وجود دارد و همچنین ادامه تظاهرات‌هایی در برخی شهرهای استان‌های عراق، وجود دارد، معتقد است هر چه روابط منطقه‌ای آرام‌تر و بهتر باشد، تاثیر مثبتی در فرآیندهای داخلی عراق خواهد داشت.
وی با اشاره به لغو سفر الکاظمی به عربستان به دلیل بیماری و انتقال «ملک سلمان» به بیمارستان، تاکید کرد: بنابراین موکول شدن سفر نخست وزیر عراق به عربستان در زمان دیگری، گمانه‌زنی‌هایی موجود درباره میانجی‌گری او را کمرنگ می‌کند و این در حالی است که ایشان سفرشان به ایران را انجام خواهند داد.
سفیر پیشین ایران در عراق درباره مدیریت دیدارهای ظریف با گروه‌های دارای نفوذ عراق، مانند دیدار با «حکیم» و دیدار نکردن با «صدر» خاطرنشان کرد: به طور سنتی در این سفرها دیدارهایی با روسای احزاب صورت می‌گیرد. عراق یک کشور پارلمانی است و احزاب جایگاه تعیین کننده‌ای در آن دارند و همچنین روسای فراکسیون‌ها و ائتلاف‌ها جایگاه ویژه و ممتازی در عراق دارند. برخی از آنها در خصلت دولت و دولتمردان رسمی و برخی دیگر در جایگاه کوتله (ائتلاف)ها هستند، اما طبیعتاً در یک سفر یک روزه همه دیدارها مقدور نیست.
وی یادآور شد: در گذشته نیز به این صورت بود که به طور مثال نشستی در منزل آقای حکیم صورت می‌گرفت و همه احزاب و گروه‌های شیعه و سنی در آنجا جمع می‌شدند و این جلسه را برگزار می‌کردند بنابراین به نظر می‌رسد این که ظریف با همه گروه‌های عراقی دیدار نکرده یک موضوع اجرایی باشد. آقای صدر معمولاً در خارج از عراق و یا نجف اشرف هستند. در طول چند سال گذشته فکر نمی‌کنم خبری بوده از دیدار آقای صدر با مسئولین ایران در عراق، معمولاً با آنهایی که در بغداد حضور دارند مثل آقای «العامری» و آقای حکیم دیدارها صورت می‌گیرد و این موضوع صرفاً بحث اجرایی و فنی بوده و موضوع سیاسی نیست.
دیپلمات پیشین ایران در عراق تصریح کرد: جمهوری اسلامی اصرار دارد با همه گروه‌های عراقی، عرب، کرد، شیعه و سنی ارتباط داشته باشد و حتی در ادامه سفر آقای ظریف ایشان به کردستان سفر کردند.
وی درباره سفر نخست وزیر عراق به ایران، عربستان و آمریکا، اظهار داشت: الکاظمی جزو مکتب تکنوکرات و یا دیوان‌سالارهای واقع‌گرایی است که چون معتقد است شرایط داخلی و پیرامونی عراق ناخودآگاه بر مشکلات این کشور تاثیر دارد، تصور می‌کند با ایجاد نوعی تعادل و توازن در روابط خارجی می‌تواند اثرگذاری‌های نامطلوب را از محیط پیرامونی عراق دور کند. به طبع او به این «نگاه فکری» و یا به قول اعراب «مدرسه فکری» اعتقاد دارد. طبیعتا اگر کاهش تنش بین ایران و عربستان انجام گیرد، نه فقط برای عراق بلکه برای منطقه مطلوب است، البته ایران نیز این اعتقاد را دارد که تنش‌زدایی و کاهش تنش و ایجاد روابط بین کشورهای منطقه به ویژه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی می‌تواند به آرامش و امنیت منطقه کمک بسیار زیادی کند به همین دلیل آقای ظریف در چند ماه قبل بحث و گفت‌وگو و پیمان عدم تجاوز و آقای رئیس‌جمهور صلح هرمز را مطرح کردند و این پیام را به منطقه مخابره و ارسال کرد که ما آماده تفاهم، همکاری و هم‌نشینی مسالمت‌آمیز با یکدیگر هستیم.
این تحلیل‌گر مسائل جهان عرب ادامه داد: آقای الکاظمی اعتقاد دارد که این تنش‌ها باید کم شود، ایران نیز این اعتقاد را دارد و از آن استقبال می‌کند و به نظر می‌رسد منتظر واکنش طرف مقابل خواهد بود. در این میان اما بحثی وجود دارد که آیا سعودی‌ها بدون عبور از آمریکا یا به تعبیری با عبور از آمریکا با ایران رفع تنش کرده و مذاکره واقعی می‌کنند، که البته موافقان و مخالفانی نیز دارد اما من اعتقاد دارم در این شرایط نفس مذاکره و گفت‌وگوها مفید خواهد بود.
