مردی که ابهت تحریم‌های ابرقدرت را زیر سوال برد/ دیپلماسی فعال ایران ادامه دارد

محمدجواد ظریف که هنری کیسینجر، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی پیشین ایالات متحده از او با عنوان «دشمن قابل احترام» نام برده؛ این روزها با مقبولیت خود در فضای بین‌الملل و دیپلماسی فعال، هژمونی ابرقدرت را زیر سوال برده است. 

در تاریخ دهم مرداد بود که وزارت خزانه‌داری آمریکا وزیر امور خارجه کشورمان را در لیست تحریمی خود قرار داد؛ تحریمی که در وهله نخست این نگرانی را در اذهان به وجود آورد که آیا قرار است در روند فعالیت رئیس دستگاه دیپلماسی ایران خللی وارد شود؟ سوالی که برای دریافت پاسخش نیاز به صبر طولانی نبود. 

دیپلماسی پساتحریمی ظریف از ۲۰ مردادماه و با سفر به قطر آغاز شد. وزیر امور خارجه ۲۶ مرداد نیز راهی کویت شد تا عصر روز یکشنبه ۲۷ مرداد و پس از توقفی چندساعته که به منظور ارائه گزارش به رئیس‌جمهور برنامه‌ریزی شده بود، تور «نوردیک» خود را آغاز کند. 

فنلاند، سوئد، نروژ و سفر غیرمنتظره به فرانسه؛ بازگشت به تهران و سفر مجدد به محل برگزاری اجلاس گروه هفت را شاید بتوان تیر خلاصی به تصور محدود‌سازی مرد شماره یک دیپلماسی ایران دانست. 

وزیر امور خارجه کشورمان که قرار بود پس از سفر اروپایی خود و پس از ترک پاریس، توقفی یک روزه در تهران داشته باشد و بعد دیپلماسی فعال خود را در شرق آسیا دنبال کند؛ این فرصت یک روزه را نیز به دعوت همتای فرانسوی خود در بیاریتز فرانسه و در دیدار با امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور و ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه سپری کرد. سفری که نیکی هیلی، سفیر پیشین ایالات متحده در سازمان ملل از آن به عنوان توهین به ترامپ یاد و فرانسه را برای این دعوت مورد انتقاد قرار داد. 

ظریف پس از پایان جلسه چهارساعته خود با همتای فرانسوی، وزیر دارایی فرانسه، ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه و مشاوران صدراعظم آلمان و نخست‌وزیر انگلیس در توئیتر خود نوشت: مسیر پیش رو دشوار است، ولی به امتحان کردنش می‌ارزد. 

سفر به محل اجلاس گروه هفت و رایزنی با فرانسه و دو کشور اروپایی دیگر موجب شد تا ظریف تنها ساعتی را در تهران برای تعویض هواپیما سپری کرده و بامداد دوشنبه چهارم شهریور ماه راهی چین شود. 

وزیر امور خارجه در بدو ورود به پکن در جمع خبرنگاران در خصوص سفر خود به بیاریتز گفت: «روز جمعه در پاریس با رئیس‌جمهور و وزیر خارجه فرانسه موضوعات را بررسی کرده‌ بودیم، نیاز بود یک دور دیگر برخی نکاتی که لازم به توضیح و یا مذاکره بیشتر بود مخصوصا مسائل بانکی و مسائل مربوط به نفت بین متخصصان ما بررسی شود که این کار در یک مذاکره فشرده انجام شد تقریبا حدود چهار ساعت در بیاریتز بودیم و تمام این چهار ساعت را با وزیر خارجه و وزیر دارایی فرانسه گفت‌وگو کردیم و ساعت آخر هم با ماکرون بودیم. همینطور فرصتی پیش آمد که آخرین تحولات و هماهنگی‌ها را با مشاور نخست‌وزیر انگلیس و مشاور صدراعظم آلمان به عنوان سایر اعضای سه کشور اروپایی عضو برجام مرور کنیم و امیدواریم این گفت‌وگوها برای اجرای تعهدات اروپایی‌ها درباره برجام موثر باشد و اروپایی‌ها این توان را پیدا کنند که تعهداتشان را در قالب برجام انجام دهند.»

ظریف در پکن با «وانگ یی» همتای چینی خود دیدار کرد و در پایان حضورش، در توئیتی به زبان چینی نوشت: با دوست خوبم وانگ یی وزیر امور خارجه چین گفت‌وگوی مفصل و سازنده‌ای داشتم. درباره موضوعات دوجانبه، منطقه‌ای و جهانی دیدگاهی مشترک داریم. یک نقشه راه ۲۵ ساله برای تحکیم شراکت جامع راهبردی و نقش‌آفرینی فعال در ابتکار « یک پهنه یک راه » پیشنهاد کردم.

وزیر امور خارجه پس از ترک چین راهی ژاپن دیگر شریک بزرگ تجاری کشورمان شد و در شهر بندری یوکوهاما با «کونو تارو» همتای ژاپنی و «آبه شینزو» رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. 

ظریف در پایان این سفر نیز در توئیتر خود به زبان ژاپنی نوشت که مشورت‌های سازنده‌ای با نخست‌وزیر و وزیر خارجه ژاپن درباره تحکیم روابط و کاهش تنش‌ها در خلیج فارس و برجام داشته است.

مالزی آخرین مقصد سفر وزیر امور خارجه کشورمان به شرق آسیا بود و ظریف در مدت زمان اقامت خود با «ماهاتیر محمد» نخست‌وزیر و «سیف‌الدین عبدالله» همتای مالزیایی خود در پوتراجایا دیدار و گفت‌وگو کرد.

ظریف همچنین قرار است دوشنبه ۱۱ شهریور نیز در سفر به مسکو با همتای روس خود دیدار و گفت‌وگو کند. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در این خصوص در توئیتی نوشت: ظریف روز دوشنبه در صدر یک هیأت عالی‌رتبه سیاسی در مسکو، در مورد روابط دوجانبه و همچنین آخرین تحولات حول اجرای برجام و کاهش تنش‌های منطقه‌ای، با همتای خود «سرگئی لاوروف» گفت‌وگو می‌کند.

تلاش دیپلماتیک محمدجواد ظریف برای عزت ایران و ایجاد ثبات در خاورمیانه بی‌وقفه و بدون استراحت ادامه دارد .....