معین:
نقد و گفت‌وگو در سطح ملی باید استمرار پیدا کند/ با کارهای سطحی، شعاری و پوپولیستی چیزی درمان نمی‌شود
وزیر علوم دولت اصلاحات گفت: لازم است نقد و گفت‌وگوی ملی در سطح ملی استمرار پیدا کند و امیدواریم این موضوع در همه سطوح مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، مصطفی معین صبح امروز در نشست خبری «همایش ملی امید اجتماعی» گفت: همایش امید اجتماعی توسط بنیاد رحمان و همکاری چند دستگاه و نهاد دیگر طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه برگزار می‌شود. در دهمین سالگرد موسسه رحمان هستیم که یک موسسه علمی فرهنگی و اجتماعی است و مسائل اجتماعی را مورد مطالعه قرار می‌دهد و درصدد پیش‌گیری و مدیریت آسیب‌های اجتماعی است.
آسیب‌های اجتماعی رو به افزایش و فراگیری هستند
وی ادامه داد: طی این مدت، مطالعاتی صورت گرفته است مانند مطالعات وضعیت اجتماعی ایران در دهه هشتاد که توسط چهل پژوهشگر انجام شد. گزارش وضعیت زنان ایرانی در دهه هشتاد هم منتشر شده است. گزارش وضعیت کودکان ایرانی در دست انتشار است. این گروه‌ها از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماعی هستند. جلد دوم گزارش وضعیت اجتماعی ایران از سال ۸۸ تا ۹۶ نیز در دست چاپ است.
رئیس موسسه رحمان با بیان اینکه در پژوهش‌های موسسه رحمان مشخص شد آسیب‌های اجتماعی رو به افزایش و فراگیری هستند، اظهار داشت: در گزارش‌های ملی دهه‌های گذشته هم بر این مسئله تاکید شده که آسیب‌های اجتماعی درحال کاهش است و پیوندهای اجتماعی هم به سمت کاهش قرار داد. در تحقیقات جهانی هم رتبه ایران مناسب نیست به طوری که در تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ درباره رضایت ملی منتشر شد رتبه ایران از ۱۴۹ کشور در رتبه ۱۱۷ بود.
بی‌اعتمادی، فقر و تبعیض یک سیکل معیوب را تشکیل می‌دهند
معین با بیان اینکه علل این مسائل در همایش امید اجتماعی بررسی می‌شود، تصریح کرد: در این همایش تلاش می‌کنیم راهکارهای افزایش امید اجتماعی بررسی و واکاوی شوند؛ هرچند که به نظر می‌رسد بی‌اعتمادی، فقر و تبعیض باشد که در همه عرصه‌ها است و فقط در عرصه سیاسی نیست. البته این مسائل با یکدیگر پیوسته هستند و موجب یک سیکل معیوب می‌شوند و انسجام اجتماعی و اعتماد را کاهش می‌دهد و در نهایت ناامیدی را ایجاد می‌کنند که در نهایت می‌تواند امنیت ملی را هم تهدید کند.
وی افزود: ما تلاش می‌کنیم راهکارها و راهبردهایی را در این باره پیدا کنیم که با عزم همگانی و تغییر نگرش امیدوار هستیم وارد مرحله امیدوارکننده‌ای شویم. بنابراین لازم است نقد و گفت‌وگوی ملی در سطح ملی استمرار پیدا کند و امیدواریم این موضوع در همه سطوح مورد توجه قرار گیرد.
اعتراضات ایجاد شده اخیر یک‌شبه ایجاد نشدند
رئیس همایش امید اجتماعی اضافه کرد: ما تلاش می‌کنیم راهکارها و راهبردهایی را در این باره پیدا کنیم که با عزم همگانی و تغییر نگرش امیدوار هستیم وارد مرحله امیدوارکننده‌ای شویم. بنابراین لازم است نقد و گفت‌وگوی ملی در سطح ملی استمرار پیدا کند و امیدواریم این موضوع در همه سطوح مورد توجه قرار گیرد.
معین در پاسخ به سوال خبرنگار ایلنا مبنی بر اینکه با توجه به اعتراضات اخیر در شهرهای مختلف، آیا می‌توان از گسترش ناامیدی در جامعه سخن گفت؟ آیا می‌توان جامعه مدنی در ایران را به خاططر عدم اقناع‌سازی مردم ضعیف دانست؟ خاطرنشان کرد: اعتراضات ایجاد شده اخیر یک‌شبه ایجاد نشدند بلکه یک فرایند طولانی است که الان خودش را نشان می‌دهد. علت‌العلل آن هم احساس بی‌عدالتی و تبعیض است که یک چرخه معیوب از فقر، تبعیض، بی‌عدالتی، بی‌اعتمادی و سوظن را ایجاد می‌کند و می‌تواند مشکلاتی نظیر بی‌تفاوتی و بی‌مسئولیتی و کاهش و نزول پیوندهای اجتماعی را ایجاد کند.
با کارهای سطحی، شعاری و پوپولیستی چیزی درمان نمی‌شود
وی با بیان اینکه در این شرایط دو جهت‌گیری ایجاد می‌شود، ابراز داشت: یک دسته به سمت انفعال و ناامیدی می‌روند و یک دسته به حالت خشم، کینه و تخریب می‌روند که هر دو هم بد است. اما این اعتراضات به این مفهوم هم نیست که جامعه دچار یاس کامل شده یا جامعه مدنی دچار انفعال شده است. هر کس را باید در جای خود دید.
وزیر علوم دولت اصلاحات ادامه داد: این یک هشدار است و صرفا بد نیست زیرا می‌تواند موجب بیدار باشد. این اعتراضات بیدارباش بود. اگر ما آن را فرصت تلقی نکنیم، می‌تواند تهدید باشد. جامعه و حکومت باید تامل بیشتری نسبت به این مسائل بکند. این هشداری بود که سال‌ها نخبگان، فعالان و موسساتی نظیر رحمان مطرح کردند و راهکارهایی هم ارائه کردند که می‌توان آنها را در دستورکار قرار دهند و از جامعه شناخت بهتری پیدا کند زیرا نصف درمان شناخت درست است. با شناخت نادرست نسخه غلط هم داده می‌شود. از سویی، با کارهای سطحی، شعاری و پوپولیستی چیزی درمان نمی‌شود.
سرمایه اجتماعی با فعالیت نخبگان افزایش می‌یابد
معین با بیان اینکه در حوادث اخیر نخبگان فعال بودند ولی این فعالیت، براساس انتظارات و نیازها نبوده است، عنوان کرد: نخبگان هم باید فعالتر برخورد کنند؛ بخصوص در چارچوب نهادهای مدنی. هرچه نهادهای مدنی توسعه یابند و نخبگان در فضای مجازی و حقیقی نقش‌آفرینی کنند، به سرمایه اجتماعی ما افزوده می‌شود زیرا آنها جزو گروه‌های مرجع محسوب می‌شوند و سطح امید و اعتماد بالا می‌رود.
وی با بیان اینکه جامعه امیدوار جامعه شادتر است و کشور می‌تواند راحت‌تر به توسعه برسد، یادآور شد: اگر امید نباشد انسجام نیست و اگر انسجام نباشد، کنشی در کار نیست و در این صورت، کارها در زمین خواهد ماند. ما باید نسخه‌های بومی را پیدا و از این دوران گذار عبور کنیم. خطر جدی است ولی پتانسیل هم بالاست. جنبش دفاع از حقوق زنان، جنبش دفاع از حقوق کودکان، جنبش دفاع از محیط زیست و جنبش دفاع صلح، حقوق بشر و توسعه مدنی که جوانان هم پیشقدم آن شده‌اند که باید توسط دولت پشتیابی شود و حکومت آنها را رقیب و خطر نبیند بلکه آنها بازوان و اتاق فکر دولت‌ها باشند.
