پشت پرده نشست سران آستانه در تهران به روایت العرب/ از دلخوری اردوغان به دلیل غیبت ترکیه در اجلاس جده تا پیام پوتین به بایدن

به گزارش ایلنا، روزنامه قطری العرب در گزارشی به دلایل برگزاری نشست سران آستانه در تهران پرداخت و نوشت: نشست سه جانبه روز سه‌شنبه به میزبانی تهران با حضور ولادیمر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران و رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه، پاسخ مستقیمی از رهبران کشورهای زیان دیده از نشست اخیر جده بود.

به نظر می‌رسد که این سه رئیس‌جمهور در این نشست پیامی به جو بایدن رئیس جمهور آمریکا با این مضمون ارسال کردند که برنامه‌های بایدن در خاورمیانه و اروپای شرقی به آسانی که در سخنرانی اخیرش در سفر به خاورمیانه به تصویر کشیده شد، پیش نخواهد رفت.

العرب در ادامه نوشت: موضوع سوریه که اجلاس آستانه به نام آن برگزار شده است، چیزی نیست جز یک پوشش پنهانی روی دستور کار واقعی اجلاس تهران که تلاش می‌کند به نوبه خود اتحادی علیه آنچه بایدن می‌خواست در خاورمیانه برای هدف قرار دادن ایران انجام دهد، ایجاد کند.

ناظران بر این باورند که پوتین می‌توانست اجلاس سران آستانه را در سوچی یا هر جای دیگری برگزار کند، اما اصرار او برای رفتن به تهران پیامی برای بایدن است مبنی بر اینکه مسکو کارت‌هایی دارد که می‌تواند برای خنثی کردن برنامه‌های واشنگتن، مانند دخالت این کشور در جنگ اوکراین که مانع از پیشروی نظامی روسیه شده است، از آن استفاده کند.

سفر پوتین به تهران پس از تور خاورمیانه بایدن که شعار محاصره ایران را مطرح می‌کرد، حاکی از آن است که روسیه آماده حمایت از ایرانیان و خنثی کردن برنامه‌های رئیس‌جمهور ایالات متحده و متحدش در خاورمیانه یعنی یاییر لاپید نخست وزیر اسرائیل برای هدف قرار دادن ایران است. 

یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی پوتین به خبرنگاران در مسکو گفته بود که ارتباط با آیت الله خامنه‌ای بسیار مهم است، برگزاری گفت‌وگوهای اعتمادسازی میان آنها در خصوص مسائل مهم در دستور کار قرار دارد.

وی افزود: «مواضع ما در مورد بیشتر مسائل نزدیک به یکدیگر یا یکسان است.»

العرب در این باره نوصت: ایران فرصتی برای ارتقای توانایی خود برای مانور و داشتن جایگزین‌های جدی برای محافظت از خود در برابر هرگونه نیروی ناتو پیدا کرده و شراکت استراتژیک با روسیه دارای منافع متقابلی برای ایران است.

یک مقام ارشد ایرانی که خواست نامش فاش نشود نیز در این باره به العرب گفته که با توجه به تحولات ژئوپلیتیکی پس از جنگ اوکراین، تهران در تلاش است تا از حمایت مسکو در رویارویی بین خود و واشنگتن و متحدان منطقه‌ای آن برخوردار شود.

العرب همچنین نوشت: تهران که از زمان جنگ اوکراین، به دلیل بالا رفتن قیمت نفت جسارت پیدا کرده است، به دنبال آن است تا با کسب حمایت از روسیه، واشنگتن را برای عقب نشینی در راستای گفت‌وگوهای احیای برجام تحت فشار قرار دهد.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد ترکیه از اینکه برای شریک شدن در ترتیبات امنیتی منطقه‌ای به نشست جده دعوت نشده، به ویژه پس از توسعه روابطش با کشورهای مهم حوزه خلیج فارس و اسرائیل، ناراحت است. حضور اردوغان در نشست تهران هم با هدف ارسال پیامی به بایدن بود با این مضمون که کنار گذاشتن ترکیه از ترتیبات خاورمیانه بر مواضع او در قبال درگیری‌های روسیه و اوکراین تاثیر خواهد گذاشت.

ناظران می‍‌‌گویند که ترکیه می‌خواهد روی نیاز ایران و روسیه به تشکیل ائتلافی در پاسخ به دستور کار آمریکا سرمایه‌گذاری کند تا چراغ سبزی برای انجام عملیات نظامی خود علیه کردها به دست آورد.