گزارشگر ویژه سازمان ملل در نشست خبری:
تحریم‌های یکجانبه حقوق انسانی در ایران را به خطر انداخته است/ تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شده قابل توجیه نیست
گزارشگر ویژه سازمان ملل گفت: دارایی بلوکه شده ایران نزدیک به ١٢٠ میلیارد دلار است. کشورهای متعددی از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کنند. برای اینکه به این نتیجه برسیم که تحریم‌ها اثراتی بر بخش‌های کلیدی ایران داشته‌اند اقدامات و تحقیقات زیادی انجام شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست خبری گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد تاثیر منفی اقدامات یکجانبه قهرآمیز بر بهره‌مندی از حقوق بشر بعد از ظهر امروز در سالن همایش‌های کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
آلنا دوهان در ابتدای این نشست گفت: سفری به ایران داشتم از هفتم تا ۱۸ می ۲۰۲۲ برای جمع آوری اطلاعات و بی طرفی و راستی آزمایی مطرح بوده است. بحث من تاثیر منفی تحریم‌ها بر حقوق بشر بوده است. گزارش نهایی من در شورای حقوق بشر در سپتامبر ۲۰۲۲ ارائه خواهد شد. از همه طرفین در ایران تشکر می‌کنم. اطلاعات راستی آزمایی می‌شود. از دولت ایران و شورای حقوق بشر برای تسهیل این سفر تشکر می‌کنم. با نمایندگان دولت ملاقات داشتم نماینده چند عضو جامعه مدنی را ملاقات کردم. با نمایندگان نهادهای مالی بخش خصوصی و دولتی، دانشگاهیان و ... و با آژانس‌های تخصصی سازمان ملل و دیپلماتهای خارجی در ایران دیدار کردم. از دفتر سازمان ملل در ایران برای پشتیبانی این سفر تشکر می‌کنم.
گزارشگر ویژه سازمان ملل ادامه داد: ایران مشمول دامنه طولانی تحریم‌ها بوده است. آمریکا تحریم‌های مالی را علیه ایران تحمیل کرده و سعی کرده ایران را از نظام مالی جهان منزوی کند. هدف این تحریم‌ها بانک مرکزی ایران بود و نفت و بخش‌های کلیدی ایران مشمول تحریم‌ها شدند. بعد از برجام و قطعنامه ٢٢٣١ تمام تحریم‌های ثانویه از جمله تحریم‌های فناوری برداشته شد. سازمان ملل تلاش کرد از طریق برجام در ایران فعالیت کند. در زمان خروج یکجانبه آمریکا از برجام تحریم‌ها مجددا اعمال شد. دارایی بلوکه شده ایران نزدیک به ١٢٠ میلیارد دلار است. کشورهای متعددی از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کنند. برای اینکه به این نتیجه برسیم که تحریم‌ها اثراتی بر بخش‌های کلیدی ایران داشته‌اند اقدامات و تحقیقات زیادی انجام شده است. من نمی‌خواهم به آمار یک بخش خاص اشاره کنم چراکه دامنه این تحریم‌ها خیلی زیاد است. گزارش ٨ صفحه‌ای من در اختیار رسانه‌ها قرار خواهد گرفت.
دوهان گفت: تحریم‌های یکجانبه و تهدید به اعمال تحریم‌ها بحث حقوق انسانی در ایران را به خطر انداخته است و باعث کاهش درآمد دولت و افزایش قیمت‌ها شده و به معیشت مردم آسیب زده و اقشار آسیب‌پذیر شامل زنان و مهاجران بیشترین آسیب را دیده‌اند. از سوی دیگر تمام این تحریم‌ها باعث شده تا مشکلاتی در خصوص تبادلات بانکی و پولی به وجود بیاید و ایران حتی برای دریافت وام‌های خود با مشکل مواجه شود و این برای اتباع سایر کشورها هم مشکل ایجاد کرده است. جلوگیری از پرداخت حق عضویت موجب شده تا ایران از مشارکت از فرآیندهای بین‌المللی محروم شود.
وی افزود: دغدغه من این است اقدامات قهری یکجانبه به عنوان تنبیهی، موازین حقوق بشر جهانی را نقض می‌کند. تحریم‌هایی که علیه شرکت‌هایی که با ایران تجارت داشتند و استفاده ابزاری از آن و اعمال تحریم‌های ثانویه امری غیرقانونی است. جلوگیری از داشتن حساب بانکی برای دیپلماتهای ایرانی برخلاف کنوانسیون وین بوده و ممانعت از پرداخت حق عضویت ایران در سازمان‌های بین‌المللی هم برخلاف قوانین بین‌المللی است.
وی ادامه داد: تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شده قابل توجیه نیست و از دید شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل قابل توجیه نیست. تحریم‌های یکجانبه، اولیه و ثانویه و تهدید به اعمال تحریم‌ها همه این‌ها بحث وضعیت حقوق انسانی را در ایران به خطر انداخته است و این تحریم‌های اعمال شده بر صادارت کالاها و تحریم بانک‌های ایران و تحریم غذا و دارو باعث کاهش درآمد دولت و افزایش قیمت‌ها شده و به فقر انجامیده و به معیشت مردم آسیب زده و افراد آسیب پذیر و پناهندگان و زنان سرپرست خانوار متاثر از آن شده و باعث شده که ایران نتواند به درآمدهای خود دسترسی داشته باشد و سرمایه گذاری کند. علاوه بر این، تحریم‌های مذکور مانع از تبادل بین دانشگاه‌ها شده و تاثیر مخربی بر وضعیت انسان‌های عادی در ایران داشته است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل همچنین خاطرنشان کرد: همه طرفین را یادآور می‌شوم که به تعهدات خود براساس منشور ملل متحد عمل کنند از جمله احترام به عدم مداخله در امور داخلی کشورها و توصیه می‌کنم همه تحریم‌های یکجانبه را متوقف کرده و وارد گفتمان شده و مانع از این شوند که اثرات منفی این تحریم‌ها بر مردم معمولی وارد شود. از همه کشورهایی که تحریم ها را اعمال کردند از جمله آمریکا می‌خواهم بلافاصله تحریم‌ها علیه مردم ایران را بردارند. این تحریم‌ها از لحاظ حقوق بین‌الملل توجیه پذیر نیستند. غذا، دارو و باید معاف از تحریم‌ها شوند. حتی اگر هدف خوبی از تحریم هم باشد، این کار غیرانسانی را توجیه نمی‌کند.
وی گفت: به آمریکا توصیه می‌کنم وضعیت اضطراری را در نظر گرفته برای مطابق با قوانین بین‌الملل در نظر بگیرد و به تعهداتش پایبند باشد. از شرکت‌ها، بانک‌ها و بخش خصوصی و همه درخواست می‌کنم از هر کاری که ممکن است به صورت قهرآمیز و یکطرفه باعث نقض قوانین بین‌المللی و تبعیت از این تحریم‌ها باشد را متوقف کنند و جنبه‌های انسانی آن را در نظر بگیرند. از دولت‌ها می‌خواهم تمامی دارایی‌های بلوکه شده بانک مرکزی را آزاد کنند که دولت بتواند تعهدات حقوق بشری خود را اجرا کند. از همه بانک‌ها و شرکت‌ها می‌خواهم از تبعیت اجباری از تحریم‌ها پرهیز کنند به خصوص در زمینه تحویل دارو و غذا.
آلنا دوهان در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه توصیه شما به ایالات متحده در خصوص مشاهداتتان در ایران چیست، گفت: دادن یک راهنمایی خیلی سخت است و ما مجموعه‌ای از توصیه‌نامه‌ها را تهیه کرده‌ایم اما نخستین توصیه من این است که تحریم‌های یکجانبه را متوقف کنند. من تقاضا می‌کنم که دولت‌های مختلف و بانک‌ها در شکل‌گیری یکسری اصول با ایران همکاری کنند.
گزارشگر سازمان ملل در خصوص تأثیر تحریم‌ها بر موضوع حقوق بشر در ایران گفت: من ٨ صفحه مثال نوشته‌ام و قسمت جمع‌بندی بسیار مهم است. لازم است بگویم موضوع حقوق بشر به شدت تحت تأثیر تحریم‌ها قرار گرفته است و موضوع تامین دارو از با اهمیت‌ترین موضوعات است. می‌گویند دارو از تحریم‌ها معاف است اما تبادلات مالی برای تامین دارو با مشکل مواجه است و حتی کادر سازمان ملل هم قادر به تبادل مالی برای اقلام بشردوستانه نیست.
آلنا دوهان در خصوص تأثیر تحریم‌ها بر موضوع میزبانی ایران از پناهندگان گفت: من پیش‌تر هم اعلام کردم که در تلاشم تا نشان دهم تحریم‌های ایران علاوه بر مردم ایران، مهاجرانی را که به ایران می‌آیند تحت تاثیر قرار می‌دهد. این موارد در گزارش من مطرح شده است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در پاسخ به سوال ایلنا مبنی بر اینکه سفر شما با مخالفت‌های جدی مواجه شد آیا در سه مقصد پیشین هم با این مخالفت‌ها مواجه بوده‌اید، گفت: قبل از اینکه به ایران سفر کنم جریانی علیه سفر من شکل گرفت و خواستند برای سفرم پیش‌شرط مطرح کنند. همیشه به همین شکل است و همیشه علیه سفرهای من کارزار شکل می‌گرفت که این ماموریت اساسا درست نیست. آن‌ها نمی‌دانند که موضوع سفر من چیست و سایر موضوعات حقوق بشری را مطرح می‌کنند. ما ۴٠ نوع ماموریت در شورای حقوق بشر داریم که هرکدام به موضوع مشخصی می‌پردازد. به طور مشخص کشورهای وضع‌کننده تحریم با ماموریت من مخالفند. بنابراین تجربه شخصی من این است که کارزارها همیشه بوده که حتی برخی ملیت من را زیر سوال می‌بردند.
آلنا دوهان در پاسخ به سوال دیگر ایلنا مبنی بر اینکه با توجه به قربانی شدن ایرانیان مقیم و غیرمقیم در خارج از کشور صرفا به خاطر ایرانی بودن، چه ارتباطی میان اقدامات قهرآمیز یکجانبه، تبعیض و نژادپرستی می‌بینید، گفت: من گزارش‌هایی دریافت کرده‌ام که حتی ایرانی‌های مقیم در خارج از کشور هم تحت تاثیر تحریم‌های ایران هستند.
