سفیر پیشین ایران در افغانستان در گفت‌وگو با ایلنا:
مذاکره آمریکا با طالبان و امضای موافقت‌نامه، به این گروه مشروعیت داد/ طالبان مشکل امنیتی برای ایران ایجاد نخواهد کرد/ این گروه می‌داند بروز هر ناامنی برای ایران به ضرر خودشان است
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: در حال حاضر طالبان به عنوان واقعیت قدرتمند صحنه افغانستان در ناآرامی‌ها نقش‌آفرینی می‌کند و همه تلاش‌ها معطوف بر این است که مذاکراتی بین دولت کابل و طالبان برای برقراری صلح دائمی ایجاد شود. با این حال تاکنون متاسفانه همه این تلاش‌ها و تمهیدات و مذاکرات بین‌الافغانی در قطر و روسیه به بن بست رسیده است و مذاکره در تهران هم تلاشی برای ایجاد همین همراهی است که با توجه به روابط با طرفین و اعتمادی که به طور نسبی جریان دارد، از این فرصت برای ایفای نقش استفاده شد.
محمدرضا فرقانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در ارزیابی نشست بین‌الافغانی که در روزهای پایان هفته گذشته در تهران برگزار شد و همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص نقش تهران در ایجاد صلح و ثبات در افغانستان و اینکه برخی تهران را به انفعال در این رابطه متهم می‌کنند، گفت: جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر و مشخصا در ۸ سال اخیر توجه کمی نسبت به همسایگان داشته که افغانستان هم یکی از همین همسایگان بوده بنابراین در اینکه سیاست ما سیاستی انفعالی در افغانستان بوده شکی نیست و تمامی کارشناسان و افراد آگاه نسبت به این امر اذعان دارند. بنده نیز معتقدم جمهوری اسلامی ایران علیرغم بهره‌مندی از نفوذ خوب در میان گروه‌های افغانستانی و علاقه‌ای که مردم افغانستان نسبت به ایران دارند؛ نتوانسته آن طور که باید و شایسته نام ایران است نسبت به مسائل این کشور نقش آفرینی داشته باشد.
وی همچنین با اشاره به اظهارات صورت گرفته از سوی برخی صاحب نظران افغانستانی مبنی بر دخالت تهران در امور این کشور نیز گفت: معتقدم این سخنان بی‌انصافی نسبت به ایران است چرا که اصلا صحت ندارد و ایران جز ارتباط دیپلماتیک و مستقیمی که با دولت افغانستان داشته و همواره از این دولت حمایت کرده، اقدامات دیگری انجام نداده است. تبلیغات در این رابطه بیشتر گمانه‌زنی بدبینانه همراه با ارائه اطلاعات غلط است و براساس شواهد افراد مطرح‌کننده این ادعاها چه در کسوت نماینده پارلمان و چه صاحب‌نظر و روزنامه‌نگار، افراد وابسته به جریانات خارج از افغانستان هستند. تهران اگر نقطه نظراتی را نیز در ارتباط با مساله افغانستان تاکنون مطرح کرده، پاسخ به انتظارات جامعه این کشور برای نقش آفرینی تهران بوده است.
دیپلمات پیشین کشورمان در ارزیابی نشست بین‌الافغانی که در روزهای پایان هفته گذشته در تهران برگزار شد، گفت: گفت‌وگوهای بین‌الافغانی از حدود دو سال پیش بین طالبان و دولت افغانستان مخصوصا بعد از امضای توافق نامه میان طالبان و آمریکا آغاز شده است اگرچه این مذاکرات و تلاش‌ها برای ایجاد صلح به نتیجه نرسید و عملا به بن بست رسیده است اما مذاکره آمریکا با طالبان و امضای موافقت‌نامه، راه را برای همه کشورها فراهم کرد تا طالبان را به عنوان طرف رسمی درگیری‌ها در افغانستان به رسمیت بشناسند و کشورهای متعددی در سطح جهانی و منطقه‌ای با طالبان ارتباط برقرار کردند.
وی افزود: کشورهایی مثل روسیه و چین با طالبان وارد مذاکرات رسمی شده‌اند و هیات‌های طالبان به این دو کشور سفر کرده‌اند و به همین ترتیب کشورهای همسایه افغانستان از جمله کشورهای آسیای مرکزی هم با طالبان وارد مذاکره شده‌اند و شاهد بودیم که در دو سال گذشته چندین هیات این گروه به تهران سفر کرده‌اند و حتی هند نیز به عنوان کشور مخالف پاکستان نیز با طالبان وارد گفت‌وگو شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر طالبان به عنوان واقعیت قدرتمند صحنه افغانستان در ناآرامی‌ها نقش‌آفرینی می‌کند و همه تلاش‌ها معطوف بر این است که مذاکراتی بین دولت کابل و طالبان برای برقراری صلح دائمی ایجاد شود. با این حال تاکنون متاسفانه همه این تلاش‌ها و تمهیدات و مذاکرات بین‌الافغانی در قطر و روسیه به بن بست رسیده است و مذاکره در تهران هم تلاشی برای ایجاد همین همراهی است که با توجه به روابط با طرفین و اعتمادی که به طور نسبی جریان دارد از این فرصت برای ایفای نقش استفاده شد. هرچند قضاوت در مورد نتیجه این مذاکرات زود است اما به نظر می‌رسد تحولات اساسی در روند مذاکرات بین دولت و طالبان به وجود آمده است.
فرقانی همچنین در خصوص مساله امنیت مرزها، خبر حضور طالبان در نقطه صفر مرزی با کشورمان و تمهیداتی که باید برای حفظ امنیت صورت بگیرد، گفت: در چهارچوب پیشروی‌های نظامی طالبان در هفته‌های اخیر قسمت‌های وسیع و گسترده‌ای به دست طالبان افتاده که نواحی مرزی در مرز مشترک ایران و افغانستان نیز از این جمله است اما در خصوص نگرانی‌ها با توجه به تجربیات قبلی می‌توان ادعا کرد که این گروه مشکل امنیت برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد نخواهد کرد و در بیانیه‌های اخیر خود نیز بر این مساله تاکید کرده‌اند که مساله افغانستان داخلی بوده و اقدامی برای ناامن کردن مرز با همسایگان صورت نخواهد گرفت. البته طالبان بر این مساله واقف است و علم دارد که اگر بخواهد مشکل امنیتی برای ایران ایجاد کند به ضرر این گروه خواهد بود.
وی افزود: بنابراین ما در حال حاضر هیچگونه احساس ناامنی از ناحیه طالبان نداریم اما این نکته باید مورد توجه این گروه قرار بگیرد که ما و سایر همسایگان نگران حضور گروه‌های غیر مسئول و گروه‌های خودسر در میان طالبان هستیم که در دوره‌های قبل نشان دادند اقداماتی را انجام می‌دهند که برخلاف منافع افغانستان و حتی خود طالبان است و این گروه باید هر چه سریع تر نسبت به کنترل این افراد خودسر اقدام کند.
