تحریم‌های اعمال شده از سوی ترامپ، هسته سخت احیای برجام است/ دو طرف تاکنون انعطاف زیادی نسبت به مواضع و اهداف حداکثری خودشان نشان داده‌اند/ نگرانی نسبت به آینده برجام وجود دارد

مرتضی مکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در تحلیل شرایط ایران در مذاکرات وین اظهار داشت: همانطور که پیش‌بینی می‌شد مذاکرات وین بسیار پیچیده و سخت است و اکنون شاهد این هستیم که دو طرف برای احیای برجام اراده دارند اما همانطور که قبلا پیش‌بینی می‌شد موضوع تحریم‌هایی که ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرده، هسته سخت احیای برجام است که مذاکرات را خیلی سخت و دشوار کرده است؛ به همین دلیل هم نمایندگان در هفته‌های گذشته به پایتخت‌های خود بازگشتند تا مذاکرات در رده‌های بالای پایتخت انجام شود چرا که تصمیماتی هستند که در سطح معاون وزیر اتخاذ نخواهد شد. 

وی ادامه داد: ما یک سناریو پیرامون چگونگی احیای برجام مد نظر داریم، یکی تحریم‌هایی که مربوط به پیش از دوره ترامپ است و بعد از امضای توافق برجام به اجرا گذاشته بودند که‌ می‌توانست اجرایی نشوند. یک‌سری تحریم‌هایی نیز وجود دارند که اوباما با اختیارات زیادی که داشت با توجه به دخالت کنگره به حالت تعلیق درآورد؛ البته اینها موضوعاتی هستند که طرفین راجع به آنها به توافقاتی رسیده‌اند اما یکسری از تحریم‌ها، تحریم هایی است که در ذیل مسائل تروریسم و حقوق بشر قرار گرفته و آمریکایی‌ها نمی‌خواهند بردارند و مخالفان جدی نیز در داخل خود آمریکا نمی‌گذارند که این نوع تحریم‌ها به راحتی و به سهولت لغو شود و آن هم تحریم‌هایی است که در دوره ترامپ یکسری از نهادهای نظامی و اقتصادی ایران را ذیل مسائل تروریسم و حقوق بشر هدف قرار دادند.

این تحلیلگر مسائل ژئوپلتیک درباره اظهارات متفاوتی که در واشنگتن و تهران درمورد چگونگی تصمیم‌گیری در باره پیشبرد مسئله وجود دارد، گفت: با این حال دو طرف تاکنون انعطاف زیادی نسبت به مواضع و اهداف حداکثری خودشان اعلام کرده‌اند؛ پیش‌بینی می‌شود و انتظار می‌رود که این انعطاف درمورد چگونگی احیای برجام بیشتر پیش برود. جمهوری اسلامی ایران در شرایط سخت اقتصادی قرار دارد که احیای برجام یکی از راه حل های اصلی برای خروج از این شرایط است.

وی افزود: از سوی دیگر آمریکایی‌ها دغدغه‌ها و نگرانی‌های خودشان را از برنامه هسته‌ای ایران در این مرحله قرار دارد که اگر بخواهند برجام احیا نشود می‌تواند به نقطه‌ای برسد که از نگاه آنها غیر قابل کنترل باشد. ضمن اینکه شرایط انتخاباتی ایران نیز می‌تواند یک دغدغه برای آمریکایی‌ها باشد چرا که شاید با این دولت بهتر بتوانند به نتیجه احیای برجام برسند. این موضوعی است که باعث دغدغه خیلی از جریان‌ها و چهره‌ها درباره احیای برجام شده است. این موضوعی است که می‌تواند در پرونده برجام چالش‌ها و موانعی را ایجاد کند، اما باید در اینجا آنچه که بیشتر منافع ملی و معیشت مردم را فراهم می‌کند تا اهداف سیاسی را، مد نظر قرار گیرد.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره اینکه تاکید می‌شود که توافق وین می‌تواند زمینه ساز توافقی طولانی شود اما از سویی نیز گفته می‌شود که باید در فرصت کم این توافق انجام شود، اظهار داشت: طرح برجام می‌تواند در حوزه‌های دیگر نیز زمینه‌ای برای گفت‌وگو و تفاهم ایجاد کند. باید این را پذیرفت که توافقنامه برجام اولین سند راهبردی است که میان ایران و غرب و آمریکا به امضا رسیده است.

وی با بیان اینکه این سند می‌تواند مبنایی باشد برای گفت‌وگو و مذاکره، البته نه الزاما درباره قدرت منطقه‌ای و توان موشکی ایران، خاطرنشان کرد: این سند می‌تواند مبنایی باشد برای قدرت منطقه‌ای و تاثیرگذاری ایران در روند تحولات منطقه و دولت‌های اروپایی و آمریکا با این سند به این نتیجه می‌رسند که قطعاً با رژیم چنج نمی‌توانند به اهداف خودشان در قبال ایران دست یابند و این همکاری و گفت‌وگو و روابط سیاسی و اقتصادی است که می‌تواند اهداف دو طرف را در منطقه تامین کند.

مکی گفت: از سویی فرصتی کوتاه برای اجرای برجام وجود دارد. اکنون نیز دغدغه‌ها و نگرانی‌هایی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها نسبت به آینده برجام داشته‌اند باعث تعدیل مواضع آنها و نشستن پشت میز مذاکره شده است. این دغدغه‌ها و نگرانی‌ها همچنان نسبت به آینده برجام وجود دارد، با توجه به همین دغدغه‌ها امید به احیای برجام نسبت به گذشته خوشبینانه‌تر به نظر می‌رسد.