ترامپ، اسرائیل و آمریکا به دنبال افزایش تنش در منطقه هستند/ با شروع دولت بایدن بسیاری از دولت‌های منطقه باید ساختار خودشان را تغییر دهند

"قاسم محبعلی" تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره تحرکات اخیر اسرائیل و آمریکا در منطقه و تغییر و تحولات موجود اظهار داشت: در دوران گذاری که در آمریکا با جابجایی ریاست جمهوری و قدرت صورت می‌گیرد، این جابجایی تنها جابجایی یک فرد به جای فرد دیگر نیست بلکه اینگونه که پیداست مجموعه‌ای از سیاست‌های آمریکا تغییر پیدا خواهد کرد.‌ همانطور که پس از جابجایی آقای اوباما با ترامپ چنین اتفاقی افتاد، سیاست‌های آمریکا به ویژه در قبال خاورمیانه دچار دگرگونی خواهند شد و آنگونه که نشان می‌دهد قرار است سیاست خارجه آمریکا بر اساس وعده‌هایی که آقای بایدن داده است تغییر کند.

وی با بیان اینکه «بایدن» و حزب دموکرات دیدگاه‌های جدیدی را درباره خاورمیانه دارند که درست در تضاد با دیدگاه‌های ترامپ اعلام شده‌اند، گفت: آنها گفته‌اند که به برجام باز می‌گردند به شرطی که ایران نیز تعهدات خود را رعایت کند؛ همچنین گفته‌اند چک سفید به عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس نمی‌دهند، از جنگ عربستان علیه یمن نیز حمایت نمی‌کنند. این برخلاف کاری است که دولت ترامپ انجام می‌دهد. 

این کارشناس ارشد مسائل منطقه‌ای اضافه کرد: آنها درباره اسرائیل نیز گفته‌اند که از سیاست‌های انضمام سرزمین‌های فلسطینی و شهرک‌سازی آنها حمایت نمی‌کنند؛ از سوی دیگر موضوع حقوق بشر، دموکراسی پروموشن و حمایت از حکومت‌‌های مدنی را بر خلاف ترامپ که‌آنها را کنار گذاشته بود دوباره احیا می‌کنند. 

وی تصریح کرد: اما تیم رئیس جمهور فعلی به کمک متحدین خود تلاش دارند شرایطی را به وجود بیاورند که امکان این تغییر سیاست به وجود نیاید یا هزینه های آن آنقدر بالا برود که آقای بایدن از اجرایی کردن آنها صرف‌نظر کند یا امکانش را از دست بدهد. کسانی از دولت ترامپ حمایت کردند، لابی‌ها و فروشندگان سلاح بودند. وقتی آقای ترامپ به عربستان سعودی و بن سلمان به آمریکا سفر کرد آقای ترامپ یک عکس از سلاح‌های آمریکایی در دست گرفت و از آنها و قدرت آنها تعریف کرد. این شرکت‌ها روی فروش سلاح به عربستان سعودی و قرارداد با کشورهای پولدار، سرمایه‌گذاری کرده بودند و حدود بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار نیز فروش سلاح به این کشورها داشتند.

به گفته محبعلی زمانی که در منطقه بحران وجود داشته باشد خرید و فروش سلاح انجام می‌شود، بنابراین آنها نگران هستند با آمدن بایدن بحران منطقه کاهش پیدا کند؛ به ویژه ایران هراسی کاهش یافته و به تبع آن فروش سلاح محدود شود. از این رو ترامپ و وزیر خارجه‌اش یا برخی دیگر از عناصر داخلی سعی می‌کنند در منطقه بحران کاهش پیدا نکند. همینطور اسرائیل و بن‌سلمان که همه تخم مرغ‌های خود را در سبد ادامه پیدا کردن سیاست‌های ترامپ در منطقه گذاشته بودند تلاششان این است که در فاصله جایجایی قدرت بحرانی تولید شود که بایدن نتواند با ایران وارد مذاکره شود.

وی افزود: بنابراین اگر سیاست‌های آقای بایدن در عمل پیاده شود و به روند خودش عمل کند ایران نیز ذی‌نفع خواهد بود چرا که در ادامه این سیاست‌ها امنیت و آرامش در منطقه فراهم خواهد بود.

مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت کشور درباره درباره اینکه چقدر ممکن است منطقه به سمت رقابت تسلیحاتی و حتی هسته‌ای پیش برود، اظهار داشت:‌ این مساله، استراتژی دولت ترامپ بود. دولت ترامپ و جمهوری خواهان از این وضعیت نفع می‌بردند و حتی خود ترامپ گفت اگر نتوانیم با کره شمالی به نتیجه برسیم، به  کره جنوبی و ژاپن سلاح هسته‌ای می‌فروشیم. 

وی خاطر با بیان اینکه ‌در مورد خاورمیانه نیز دولت ترامپ از گسترش و فروش سلاح سود می‌برند، خاطرنشان کرد: این در حالی است که کمپانی‌های حامی بایدن، کمپانی‌های نرم افزاری مثل اپل، ماکروسافت، گوگل، فیس‌بوک و شبکه‌های متکی به تکنولوژی‌های های‌تِک هستند و از باز شدن فضای جهانی و ارتباطات سود می‌برند، درست برخلاف کمپانی‌های اسلح سازی که از بسته شدن و درگیری بین کشورها سود می‌برند. بنابراین به نظر می‌رسد این موضوع برخلاف منافع حزب دموکرات باشد البته نه به خاطر ایران، بلکه چون کمپانی‌های حامی آنها، از این سود می‌برند و دولت آقای بایدن به همین دلیل باید از روند جهانی شدن و همچنین از دولت‌هایی با دیدگاه باز و طرفدار دموکراسی حمایت کند تا فضا فضای ارتباطات جهانی گسترش پیدا کرده و کمپانی‌ها سود بیشتری ببرند.

وی با بیان اینکه این فضا به نفع ایران نیز هست، گفت: چرا که خاورمیانه هرچه به سمت حکومت‌های انتخابی و حکومت اکثریت پیش رود ایران سود می‌برد،‌ همان‌طور که در افغانستان و عراق این اتفاق افتاده است. اگر سایر کشورهای خاورمیانه نیز به این سمت حرکت و دولت‌هایی متکی بر اکثریت سر کار بیایند بیش از تشنج و درگیری،‌ به دنبال توسعه هستند. به طور مثال اگر در بحرین انتخابات آزاد برگزار شود، مثل عراق، شیعیان سرکار می‌آمدند، طبیعتاً با ایران نزدیکی بیشتری خواهند داشت.

این دیپلمات ارشد پیشین تصریح کرد: کشورهای مثل اسرائیل و عربستان سعودی از شرایط موجود سود می‌برند، چون اگر گشایش شود، دردسرهای زیادی برای آنها به وجود می آید؛ به ویژه اینکه در شرایط متشنج و بحرانی است که اسرائیل می‌تواند زندگی کند، مردم فلسطین را سرکوب و توجیه کند که در خطر قرار دارد.اگر در آمریکا دولت بایدن که طرفدار باز شدن روند فضای جهانی است، سر کار بیاید، خیلی از دولت‌های منطقه باید ساختار خودشان را تغییر دهند.