۱۰۰ انفجار در سال؛ در سوئد چه خبر است؟
وقتی ماه گذشته در مناطق مختلف استکهلم در یک شب سه انفجار روی داد، همهٔ اهالی شهر وحشت‌زده شدند. انفجارهایی در سایر شهرها رخ داده بود اما هرگز اینقدر این انفجارها نزدیک و درست جلوی پای خودشان نبود.
به گزارش ایلنا، پلیس سوئد با حملات بی‌سابقه‌ای مواجه شد که اماکنی در مرکز شهر را هدف گرفته بودند. تیم خنثی کردن بمب در نه ماهه ابتدای امسال برای ۹۷ انفجار فرا‌خوانده شدند.
جول، ۲۲ ساله، می‌گوید:" من اینجا بزرگ شدم و احساس می‌کنم فضا خشونت‌بار شده است".
درست جلوی آپارتمانش در محله‌ٔ سودرمالم، واقع در مرکز استکهلم انفجاری رخ داد که تمام پنجره‌های خانه‌های خیابان را شکست.
مقصر کیست؟
چنین چیزی پیش از سال ۲۰۱۷ اصلا وجود نداشت. در سال ۲۰۱۸، ۱۶۲ انفجار رخ داد و فقط در دو ماه گذشته تیم خنثی‌کنندگان بمب ۳۰ بار وارد عملیات شده است.
لیندا استراف، رئیس ادارهٔ اطلاعات کمیتهٔ امور ملی سوئد (وابسته به پلیس)، می‌گوید:" در بیشتر انفجارها از موادمنفجره و بمب‌های زیر‌زمینی و نارنجک‌های دستی استفاده شده است".
او ادامه می‌دهد: "این حملات را معمولاً دارودستههای مجرم برای ترساندن گروه‌های رقیب یا دوستان نزدیک و خانواده‌‌شان انجام می‌دهند. این وضعیت بسیار وخیم است اما بیشتر مردم نباید نگران باشند چون این انفجارها معمولاً به آنها صدمه نمی‌زند".
تیم‌هایی برای مشورت با متخصصان و کارشناسان در زمینهٔ دارودستههای مجرمان به ایالات متحده، آلمان و هلند فرستاده شده‌اند وآنها با کارشناسان مواد منفجرهٔ ارتش سوئد که در آفریقا و افغانستان فعالیت کرده‌اند، همکاری می‌کنند.
مت لوونینگ، رئیس کمیتهٔ امور ملی سوئد می‌گوید: "این موضوع تازه‌ای در سوئد است، ما به دنبال اطلاعاتی در این زمینه در سراسر جهان هستیم".
از نظر امیر رستمی، جرم‌شناس، که به تحقیق در زمینهٔ استفاده از نارنجک‌های دستی در سوئد می‌پردازد تنها مورد مشابه در مکزیک و در میان درگیری‌های خشونت‌بار دارودستههای مجرمان مشاهده شده است.
او می‌گوید:"استفاده از نارنجک دستی در کشور‌هایی که درگیر جنگی نبوده‌اند یا تاریخچهٔ طولانی حضور تروریسم ندارند، بسیار نادر است".
انفجارها در کجا رخ داده؟
بیشتر انفجارها در محلات فقیر‌نشین و حاشیه‌‌نشین‌های آسیب‌پذیر شهر‌های بزرگ مثل استکهلم، گوتنبرگ و مالمو روی داده است.
در ابتدای همین ماه، شهر مالمو در طول ۲۴ ساعت، شاهد سه انفجار بود.
این ساختمان که فاصلهٔ چندانی با زمین بازی کودکان و مدرسه نداشت، در سودرمالم استکهلم حمله شد
اکنون مناطق مرفه‌تر هم هدف حمله قرار می‌گیرند. انفجاری در منطقه‌ای مسکونی در شمال استکهلم در حاشیهٔ بروما که ماه گذشته روی داد باعث بسته شدن ورودی ساختمان‌ها و شکستن شیشه‌ها و صدمه به خودرو‌ها شد.
عابر ۲۰ سالهای به دلیل انفجار بمب در فروشگاه محله در شهردانشجویی و تاریخی لوند به بیمارستان منتقل شد. ۲۵ نفر هم وقتی آپارتمان‌هایی در مرکز شهر لینشوپینگ هدف قرار گرفت، صدمه دیدند.
سودمالم پیش‌تر منطقه‌ای کارگری بود که به تدریج به محله‌ای اعیانی تبدیل شد. بوتیک‌های برندهای خاص و رستوران‌های گیاه‌خواران و هم‌چنین نمای آجری رنگ‌شدهٔ آپارتمان‌ها فضای محله را تغییر داد. ساختمانی که هدف قرار گرفت روبروی پارک محله و در نزدیکی مدرسه‌ای بود.
مالین برادشاو که چند خانه آن طرف‌تر از محل انفجار زندگی می‌کند، می‌گوید: "بلافاصله پس از انفجار، وقتی پلیس خیابان‌ها را بسته بود، من با دو فرزندم به مهد‌کودک می‌رفتم و حسابی ترسیده بودم".
هیچ‌کس در رابطه با انفجارها دستگیر نشد و پلیس هیچ اظهار‌نظری در مورد انگیزه‌های احتمالی بمب‌گذاران نکرد.
خانم برادشاو که آرزو می‌کند چنین حمله‌‌ای کور و بی‌هدف نباشد، می‌گوید: "اگر این حمله با برنامه بوده باشد ما خیال‌مان راحت‌تر است چون نشان می‌دهد که حمله برای صدمه زدن به مردم عادی نبوده است".
دارودستههای مجرم در سوئد چه کسانی هستند؟
پلیس می‌گوید مجرمان دخیل در این انفجارها بخشی از دارو‌دسته‌هایی هستند که باعث افزایش جرم‌های مسلحانه شده‌اند و اغلب هم به باند‌های مواد مخدر مربوط هستند.
در سال ۲۰۱۸ سوئدی‌ها شاهد ۴۵ تیر‌اندازی مرگبار بودند در مقایسه با سال ۲۰۱۱ که فقط ۱۷ مورد اتفاق افتاده بود؛ اما اینکه چرا این باند‌ها موادمنفجره را هم به زرادخانه‌های خود اضافه کرده‌اند، روشن نیست.
پلیس سوئد ملیت یا قومیت مجرمان و مظنونان را اعلام نکرده است اما رئیس ادارهٔ اطلاعات، لیندا استراف می‌گوید بسیاری از آنها خصوصیات مشابهی دارند.
او می‌گوید: "آنها در سوئد بزرگ شده‌اند و به گروه‌های ضعیف اقتصادی تعلق دارند و در مناطق فقیر‌نشین زندگی می‌کنند و شاید نسل دوم یا سوم مهاجران باشند".
بحث و کشمکش بر سر مهاجرت از زمانی که سوئد بالاترین تعداد پناهجویان را در بحران مهاجرت سال ۲۰۱۵ در اتحادیهٔ اروپا پذیرفت، به شدت بالا گرفت، اما خانم استراف می‌گوید این "درست نیست" که فکر کنیم این افراد تازه‌واردند که در شبکه‌های خلافکار حضور دارند."
برای خیلی از افراد متعلق به جناح راست سیاسی این انفجارها خوراک کافی برای ادعاهایشان به دست می‌دهد. ادعای این که سوئد در دو دههٔ گذشته به شدت درگیر ادغام مهاجران بوده است.
میرا آکسوی، که خود را نویسنده‌ای محافظه‌کار می‌خواند، می‌گوید: "در آینده شرایط ممکن است از این هم بدتر شود و مشکلات بزرگ‌تری پیش بیاید".
"تا زمانی که آنها در یک منطقه هستند، مثل هم فکر می‌کنند و به راحتی با هم ارتباط می‌گیرند؛ نیازی احساس نمی‌کنند که جزئی از جامعهٔ سوئد بشوند. در گروه‌های مجزا و جدا از جامعه زندگی می‌کنند و دست به اقدامات مجرمانه می‌زنند".
این احساسات در سالهای اخیر به وجود آمده است و در سال ۲۰۱۸، دموکرات‌های ملی‌گرای سوئد ۱۸ درصد آراء را از آن خود کردند.
اما مالین برادشاو معتقد است که میزان جرایم به میزان درآمد وموقعیت اجتماعی بستگی دارد.
اگر شما مخالف مهاجران باشید خیلی ساده می‌توانید لبهٔ همه‌چیز را به سوی آنها بگردانید و بگویید "همه‌چیز تقصیر مهاجران است" اما مشکل فراتر از این حرف‌هاست.
امیر رستمی می‌گوید که ملیت و قومیت به ندرت نقشی در عضویت در باند‌های مجرمانه دارد. "وقتی من با اعضای این باند‌ها گفتگو می‌کنم... باند و گروه برای آنها کشور جدیدی است. باند و گروه هویت تازهٔ آنهاست".
آیا رسانه‌های سوئد بر ماجرا سرپوش می‌گذارند؟
جنبهٔ مهم دیگری از این داستان این است که چگونه رسانه‌های سوئد بر ماجرا سرپوش می‌گذارند.
پس از حمله‌های سه‌گانهٔ ماه گذشته در استکهلم، گزارشگر اس‌وی‌تی متهم به تمایلات چپ‌گرایانه و پنهان کردن ماجرا از برنامهٔ اصلی اخبار شبانگاهی شد.
میرا آکسوی، نویسنده چنین استدلال می‌کند:"من فکر می‌کنم کار خوبی نکردند... من احساس می‌کنم آنها خواستند در خبرها ماجرا را درز بگیرند و از اهمیت آن بکاهند".
کریستین کریستینسن، استاد رشتهٔ خبرنگاری دانشگاه استکهلم که خودش نیز از کم‌توجهی به این انفجارها در برنامه‌های مختلف خیلی تعجب کرده بود، بر این باور است که روزنامه‌ها و شبکه‌های خبری محلی به طور وسیعی به این انفجارها پرداخته‌اند.
او می‌گوید:"مشکل این است که در سوئد مهاجرت و مهاجران را به تمام مشکلات موجود گره زده‌اند و هم‌چنین به مشکلاتی که با جناح سیاسی چپ‌گرا دارند و در بسیاری موارد کاملاً غیر‌منصفانه است".
در نظرسنجی تحقیقی اخیر که شرکت کنتر‌سیفو انجام داد، دریافتند که قانون و نظم بیشترین موضوعات خبری تحت پوشش در تلویزیون و رادیو و شبکه‌های اجتماعی سوئد بوده است.
مسئولان چه می‌کنند؟
پلیس می‌گوید که در تلاش است که مجرمان را رد‌گیری و تعقیب کند اما فقط یک از ده مورد چنین جرم‌هایی در سال ۲۰۱۸ منجر به دستگیری و محکومیت مجرمان شده است.
رئیس کمیتهٔ امور ملی سوئد قول هماهنگی‌های بیشتر میان سیستم امنیتی و پلیس را داده است.
وزیر کشور اعلام کرده که نیرو‌های بیشتری را برای جستجوی مظنونان به کار خواهد گرفت و تلاش خواهد کرد تا فضای سکوت حاکم بر اعمال این باند‌های مجرم شکسته شود.
اما در سودرمالم، آندرس هردنستام، یکی از اهالی محل، می‌گوید که دولت باید نیرو و تمرکز بیشتری بر ادغام مهاجران بگذارد.
"من نگران جایی که زندگی می‌کنم نیستم. من نگران این هستم که این ماجرا‌ها در سراسر سوئد گسترش پیدا کند".
منبع: بی‌بی‌سی
