ملی شدن نفت در هم صدایی، جدایی بحرین در تک صدایی

ایلنا: سال‌ها بعد محمدرضاشاه در قضیه بحرین که بهای خرید اسلحه بود و ژاندرمری خلیج فارس، وقتی تایید رفراندوم را مشروط کرد به تصویب مجلس، با لبخند انگلستان روبروشد که می‌دانست مجلس را شاه و دربار چیده‌اند و «تائید مجلس» طنز بیهوده‌ای بیش نیست.

صدای ملت
عاقبت بحرین جدا شد و صدایی هم از کسی برنخاست و تنها صدا از فروهر با حزب ملت ایران بود که او هم در مجلس نبود و دیگری پزشک‌پور در مجلس بود که او هم آنقدر تنها بود که اثر نکرد. هرچند بعد‌ها کاشف به عمل آمد که گویا نطق پر حرارت پزشک‌پور هم با هماهنگی دربار بود؛ کسی چه می‌داند!

آن زمان که محمدرضاشاه آنقدر جان نگرفته بود که جان مجلس را بگیرد، مجلس پر بود از صدای ملت. حسین مکی نطق تاریخی و طولانی خود را تا ساعتی گذشته از بامداد می‌گفت و متن کار شده حسیبی و مستوفی را درباره نفت که تمام کرد پیام پیرمحمد احمد آبادی - مصدق – را هم به مجلسیان داد تا مجلس سراسر شور بشود و امید.

افتخار ملی شدن
مجلس چهاردهم و پانزدهم و شانزدهم هم چنین بودند. شاید اگر رزم آرا هم با سه گلوله خلیل طهماسبی کشته نمی‌شد، باز بعید بود می‌توانست روی در روی آن مجلس بایستد، باری نشان افتخار ملی شدن صنعت نفت هم پس از پنجاه سال ماند بر سینه مجلس شانزدهم.

بعد از شاه پدر و پیش از شاه پسر - رضا شاه و محمد رضاشاه - یکی دیگر هم به اشتباهی هرچند استراتژیک از قدرت مجلس کاست و تا پای انحلالش رفت که او هم عاقبت خوشی ندید.

او‌‌ همان مصدق بود که چند سالی جهان را به لرزه آورده بود و بعد از کودتا، سه سالی در زندان ماند و ده سال آخر را در انزوای احمدآباد مدرسه‌ای ساخت و درمانگاهی، و گاهی عرض جواب می‌نوشت درحاشیه «ماموریت برای وطنم» که شاه نوشته بود.

مجلس بی‌صدا
کودتا که شد، ماند غرامت نفت انگلستان و هر مجلس بعد از آنکه آمد، صدایی از مردم نداشت و در فکر خسارت شرکت نفت انگلیس بود.

بالاخره تصویب شد ۱۴۳ میلیون لیره ناقابل برابر با ۴۰۰ میلیون دلار به انگلیس پرداخت شود که به قول محمدعلی موحد «ه‌مان طرح نفتی پیش از کودتا با نام مستعار کنسرسیوم عینا اجرا شد» تا همچنان با مجالسی خالی از صدای ملت، کماکان ببرند از کیسه ملت.

جایزه وکیلان درباری و مخالفان و دشمنان جبهه ملی هم در مجلس بعد شد نمایندگی سنا تا کسانی همچون جمال امامی، سید علی بهبهانی، حسن اکبر، سید حسن امامی، جواد بوشهری و… از این به بعد، قبل از نامشان لقب سناتور قرار بگیرد.
فرهاد فرزاد