ملازهی در گفت‌وگو با ایلنا تشریح کرد:
دلایل دیدار پمپئو با مذاکره‌کنندگان طالبان و دولت افغانستان/ تاکتیک‌های «بایدن» در قبال کابل/ موضع ائتلاف شمال در قبال اقدام‌های اخیر طالبان
تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان تاکید کرد: دو اختلاف اساسی میان طالبان و دولت افغانستان وجود دارد و وزیر خارجه آمریکا سعی دارد تا ۶۰ روز آینده این شکاف را حل و فصل کند.
«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان در تشریح دلایل سفر وزیر خارجه آمریکا به قطر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: طی روزهای اخیر شاهد شروع سفرهای منطقه‌ای «مایک پمپئو» به کشورهای حاشیه خلیج فارس و همچنین سرزمین‌های اشغالی بودیم و روز گذشته هم ورود او به قطر برای دیدار با هیأت‌های مذاکره کننده طالبان و دولت افغانستان را نظاره‌گر بودیم. اینکه چرا وزیر خارجه ایالات متحده تنها ۶۰ روز مانده به پایان دولت «دونالد ترامپ» اقدام به خلق چنین مانورهای سیاسی می‌کند، نشان می‌دهد که او به دنبال آن است تا در این مدت محاسباتی که مد نظر تیم ترامپ بوده را به ورطه عملیاتی شدن در بیاورد و از سویی دیگر جایگاه اسرائیل را تقویت کند. پمپئو تلاش دارد تا در این مدتِ کم بتواند عربستان و اسرائیل را به یکدیگر نزدیک کند و در قطر هم به دنبال همین موضوع است. او به این نتیجه رسیده که در مذاکرات میان دولت افغانستان و طالبان که از شهریور ماه در پایتخت قطر برگزار شده، یک بن‌بست معنادار به وقوع پیوسته است که حاصل تشدید اختلاف‌ها میان دو طرف بوده است.
وی ادامه داد: دلیل اول این اختلاف‌ها درخواست طالبان مبنی بر اعلام مذهب حنفی به عنوان مذهب رسمی کشور است و از سوی دیگر آنها اصرار دارند که این مذهب در قانون اساسی جدید افغانستان هم درج شود. دلیل دوم هم بحث تغییر دولت براساس آنچه آنها می‌خواهند بوده که در نهایت می‌تواند به پایه‌گذاری مجدد امارت اسلامی در افغانستان منجر شود. روشن است که هر دو پیشنهاد از سوی دولت افغانستان رد شده و این اختلاف‌ها تا جایی ادامه پیدا کرده که تیم مصالحه افغانستان، به کابل برگشته است. توجه داشته باشید که دولت افغانستان معتقد است اگر مذهب حنفی به عنوان مذهب رسمی افغانستان اعلام شود، این موضوع می‌تواند طالبان را از حیث ایدئولوژیک تقویت کند و حتی امکان دارد سایر مذاهب موجود در افغانستان تحت سلطه آنها قرار بگیرد. این اختلاف‌ها باعث شده که تنش‌ها در افغانستان بالا بگیرد و در نهایت شاهد ایجاد بن‌بست در مذاکره میان دولت افغانستان و طالبان هستیم.
این کارشناس مسائل جنوب آسیا تصریح کرد: باید توجه داشته باشید که مشخص نیست اگر «جو بایدن» وارد کاخ‌سفید شود چه سیاسی در قبال افغانستان و طالبان، در دستور کار قرار می‌دهد. به همین دلیل سفر پمپئو به قطر را باید اقدامی در جهت به جریان انداختن مجدد مذاکرات دانست. در این میان به نظر می‌رسد که بایدن صرفاً از حیث تاکتیکی تغییراتی را در نگاه آمریکا به افغانستان اعمال خواهد کرد اما هیچ تغییر اساسی در سیاست‌های واشنگتن در قبال افغانستان نخواهیم داشت؛ چراکه دموکرات‌ها صرفاً ممکن است سربازان خود را برخلاف ترامپ به افغانستان بازگردانند اما به هیچ وجه نظامیان ایالات متحده از افغانستان به طور کامل خارج نمی‌شوند. لذا اگر عملیات‌های طالبان مجدداً احیا شود، بدون تردید آمریکایی‌ها در افغانستان حاضر خواهند شد. مسأله اینجاست که در شرایط کنونی باید توازن قدرت در افغانستان را مورد نظر قرار داد؛ چراکه طالبان از یک سو احساس پیروزی می‌کند و از سوی دیگر قدرت عملیات‌های نظامی آنها بیش از گذشته افزایش یافته است.
ملازهی افزود: در این شرایط شاهد ایجاد تغییرات در کابل با فشار ایالات متحده هستیم؛ چراکه در توافق دوحه صراحتاً اعلام شده است که طالب‌ها باید بخشی از دولت آینده افغانستان باشند اما این جریان در شرایط کنونی فکر نمی‌کند که با مذاکره میان خود و دولت به نتیجه مشخصی برسد. از سوی دیگر، طالبان تا ۶۰ روز آینده که انتقال قدرت در کاخ‌سفید انجام می‌شود، هیچ امتیازی به دولت افغانستان نخواهند داد اما در اینکه آنها شریک قدرت در دولت آینده افغانستان هستند هیچ شکی وجود ندارد. طالبان به دنبال تمامیت‌خواهی و قبضه قدرت در افغانستان است اما این رویکرد آنها مخالفان بسیار زیادی دارد. به عنوان مثال جریان‌های فعال در ائتلاف شمال افغانستان که تاجیک‌ها، ازبک‌ها و هزاره‌ها را در بر می‌گیرد، صراحتاً اعلام کرد‌ه‌اند که اگر اوضاع به سمت و سویی برود که طالبان بخواهد زمام امور در افغانستان را به دست بگیرد، دست به سلاح خواهند شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: این مؤلفه‌ها نشان می‌دهد که افغانستان و مردم این کشور خواهان بازگشت به دوران قدیم و زمانی که قدرت در دست طالبان بود، نیستند و آمریکایی‌ها هم صرفاً مشارکت در قدرت را برای طالبان تجویز کردند. این در حالیست که احتمال دارد تاکتیک‌های اجرایی بایدن در مورد افغانستان تا حد زیادی با ترامپ فرق کند و به همین علت بیم آن وجود دارد که طالبان وارد فرایند جدید از عملیات‌های نظامی در سراسر افغانستان شود که حمله اخیر آنها در هلمند یکی از همین نشانه‌ها به شمار می‌رود. بر این اساس حضور پمپئو در قطر را باید آخرین تلاش‌های تیم ترامپ برای آغاز مجدد مذاکرات میان طالبان و دولت افغانستان دانست، کمااینکه مشخص نیست طرفین مذاکره چگونه می‌خواهند اختلاف‌های ریشه‌ای خود را حل و فصل کنند.
