زنگنه در گفت‌وگو با ایلنا:
اخطار ماکرون به لبنان برای تشکیل دولت طی ۱۵ روز، اعمال اصلاحات هدایت‌شده است/ پاریس از نقاط خاکستری دیدگاه عراقی‌ها به بغداد نفوذ می‌کند
تحلیلگر مسائل منطقه گفت: رئیس‌جمهوری فرانسه به دنبال آن است تا از طریق نقش‌آفرینی در لبنان و عراق، مجدداً نفوذ فرانسه در خاورمیانه را جدای از سیاست‌های آمریکا تعریف کند.
«صباح زنگنه» فرستاده و نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی در تشریح ابعاد سفر امانوئل ماکرون به لبنان و اعلام ضرب‌الاجل ۱۴ روزه برای تشکیل دولت، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: فرانسه به عنوان کشوری که در تاسیس و بنا گذاشتن شاکله لبنان دخیل بوده، باعث شد تا یک نظام طائفه‌ای در این کشور شکل بگیرد که بر اساس پیمان طائف تا به امروز در حل اجرا شدن است. مشکل اینجاست که این نظام عملاً نتوانست نتیجه‌بخش باشد و به ثبات لبنان کمک کند؛ به گونه‌ای که این ساختار با گذشت چندین دهه همچنان برای به رفاه رساندن مردم مشکل دارد و از سوی دیگر همین ساختار نتوانسته است از تعرض رژیم صهیونیستی به لبنان جلوگیری کند. به همین دلیل ما می‌بینیم که چه بر سر لبنان آمده است و شرایط به سمت شکل‌گیری یک بحران پیچیده و چند ضلعی پیش رفته است. این ساختار معیوب است که اسرائیل به خودش اجازه می‌دهد تا منابع نفت و گاز لبنان را در دستور کار تعرض خود قرار دهد و به نوعی خواهان آن هستند تا لبنان مطیع تل‌آ‌ویو شود.
وی ادامه داد: به دنبال این مسائل، عربستان سعودی هم نفوذ خودش را در این ساختار زیاد کرد و به همین دلیل موجب شد تا محیط امنیتی این کشور به هم بریزد و در نهایت شاهد بروز فتنه تکفیری در جغرافیای لبنان بودیم. به همین جهت پس از انفجار بیروت فرانسوی‌ها بر اساس نفوذی که از گذشته در لبنان داشتند، به مسائل این کشور ورود کردند و این ورود دو هدف دارد: نخست اینکه، پاریس به دنبال بازگشت به دوران شارل دوگل است و می‌خواهد سیاست مستقل از ایالات متحده را در پیش بگیرد. نکته دوم این است که فرانسه اولین و مهمترین کشوری است که در تاسیس نیروگاه اتمی به اسرائیل کمک کرده است و نمی‌تواند امنیت اسرائیل را نادیده بگیرد. از این منظر دغدغه پاریس و دولت ماکرون، بازگشت به دوران گذشته و استعماری است تا بتواند جایگاه قدیم خود را احیا کند.
این کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: فرانسوی‌ها به دنبال آن هستند تا در پروژه‌ها و سیاست‌های جدید منطقه ورود کنند و این ورود باید منتج به ایفای نقش مثبت شود. این در حالی است که مشکل فعلی لبنان، اقتصاد و معیشت مردم است و باید دید آیا پاریس می‌تواند این اوضاع را رو به راه کند یا خیر؟ مشابه این مدل را در عراق شاهد هستیم؛ اینکه رییس جمهور فرانسه پس از سفر به لبنان وارد عراق می‌شود و با مقامات تراز اول این کشور دیدار می‌کند، موضوعی است که نشان می‌دهد راهبرد خاورمیانه‌ای پاریس تغییر کرده و در حال ایفای نقش بیشتر است. باید توجه داشته باشیم که فرانسه در عراق مشغول آموزش نیروهای امنیتی و نظامی این کشور است و از جهت دیگر به عنوان یکی از فروشندگان و حامیان تسلیحاتی بغداد به حساب می‌آید. مساله مهمتر این است که فرانسوی‌ها همانند آمریکایی‌ها در عراق مورد تنفر مردم این کشور نیستند؛ چراکه پاریس در اشغال بغداد در سال ۲۰۰۳ نقش نداشت و حتی با آن مخالفت کرده بود. به همین جهت معتقدم که فرانسه می‌تواند نفوذ خود در عراق را گسترش دهد و با جامعه نخبگان این کشور هماهنگ شود.
زنگنه افزود: تمرکز پاریس در عراق بر روی مناسبات تسلیحاتی، اقتصادی و نفت خواهد بود. اینکه گفته می‌شود امانوئل مکرون قرار است با آیت الله سیستانی مرجعیت عراق دیدار کند موضوع مهمی است اما مهمتر از آن این است که بدانیم آینده فرانسه در عراق چگونه خواهد بود؟ از سوی دیگر اخطار ماکرون به مقامات لبنان برای تشکیل کابینه این کشور ظرف ۱۵ روز آینده به نوعی نشان می‌دهد که پاریس خواهان اعمال اصلاحات در بیروت است. سوال این است که آیا اصلاحات مورد نظر فرانسه با جامعه لبنان تناسب دارد یا خیر؟ در این میان احتمال دارد عربستان و آمریکا در مسیر اصلاحات لبنان سنگ‌اندازی کنند و از این رو احتمال دارد ماکرون در میانه راه ناکام بماند. از سوی دیگر میزان و توازن میان اصلاحات سیاسی و اصلاحات اقتصادی در لبنان باید کاملاً مشخص شود؛ چراکه جامعه لبنان طی دهه‌های اخیر تغییرات دموگرافی زیادی را تجربه کرده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: تغییرات مورد نظر فرانسه نباید در جامعه امروز لبنان تاثیر بگذارد اما همانگونه که میشل عون، رییس جمهور لبنان اعلام کرد، این کشور باید دست به اصلاحات اساسی بزند. این مساله به شدت مهم است ولی اصلاحات باید به صورتی انجام شود که به مردم لبنان احترام گذاشته شود. در مورد عراق هم باید به این نکته توجه کنیم که آمریکا دست برتر در این کشور را در اختیار دارد ولی در مورد مواضع داخلی اختلاف‌های زیادی میان مقام‌های عراق به وجود آمده است. به عنوان مثال رییس پارلمان عراق به سمت آمریکا متمایل است و رییس جمهور این کشور هم با سیاست‌های واشنگتن همراهی می‌کند و در نهایت مصطفی الکاظمی به عنوان نخست وزیر عراق هم با انتخاب مشاوران و وزرای خود، عملاً در زمین آمریکا بازی می‌کند. حالا فرانسه در این ساختار به دنبال آن است تا از تعارض و اختلاف در عراق به نفع خود استفاده کند و در پروژه‌های اقتصادی و نظامی مورد نظرش شرکت کند. به عبارت دیگر پاریس عملاً از منطقه خاکستری که میان دیدگاه‌های عراقی‌ها به وجود آمده به نفع خود استفاده خواهد کرد.
