تفرشی در گفت‌وگوی تفصیلی با ایلنا:
حزب کارگر بریتانیا سیاست چپِ میانه را انتخاب کرده است/ آمارهای لندن در مورد کرونا مدام تعدیل می‌شود/ کرونا جریان‌های رادیکال را فعال می‌کند
کارشناس ارشد مسائل بریتانیا گفت: شیوع کرونا، بریتانیا را به بحران کشانده است و باور عمومی این است که کرونای اقتصادی به زودی نمایان خواهد شد.
«مجید تفرشی» کارشناس ارشد مسائل بریتانیا با اشاره به وضعیت سیاسی و اجتماعی بریتانیا و آینده دو حزب اصلی این کشور پس از روی کار آمدن رهبر جدید حزب کارگر در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: پیروزی بوریس جانسون در انتخابات اخیر باعث شد تا بریتانیا از سه سال بلاتکلیفی، با اعلام قطعی زمان‌بندی خروج از اتحادیه اروپا، به سمت و سوی مشخص دوران پسابرگزیت حرکت کند. واقعیت این است که مردم بریتانیا از فرسایشی شدن اوضاع و عدم مشخص بودن سرنوشتشان زیر سایه برگزیت بسیار ناراحت و نگران بودند و از سوی دیگر برنامه‌های جرمی کوربین (رهبر پیشین حزب کارگر) به دلیل اینکه بسیار تند و تیز و جسورانه بود، نتوانست مردم را به سمت خود جذب کند؛ در نهایت تجمیع این مولفه‌های سرگردانی و نگرانی عمومی باعث شد تا حزب کارگر در انتخابات سراسری به سختی شکست بخورد و محافظه‌کاران به رهبری بوریس جانسون به پیروزی قاطعی برسند. بر این اساس شاهد بودیم که حدود دو هفته پیش «کی‌یر استارمر» به عنوان رهبر جدید حزب کارگر بریتانیا معرفی شد.
وی ادامه داد: باید توجه داشته باشیم که حزب کارگر بریتانیا در دوران تقریبا پنج ساله رهبری جرمی کوربین از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ میلادی مدلی از سیاست چپگرانه تند را برای خود انتخاب کرد. در این دوره، حزب کارگر نوعی بازگشت به اصول بنیادین سیاست چپگرانه کلاسیک را شاهد بود. اصولی که در دوران حکومت تونی بلر و گوردون براون در سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۰ نادیده گرفته شد و به جای آن آموزه‌های کارگر نوین که تجدید نظرطلبی محض به سوی راست و محافظه کاری بود در حزب حاکم برقرار شد. با این همه، رهبر جدید حزب کارگر به نوعی خواهان آن است تا میانه‌روی را در دستور کار قرار دهد و دو جناح بلرگرا و کوربین‌گرا را تعدیل کرده و سیاست چپ میانه را جایگزین کارگر نوین و چپ رادیکال کند. به عبارتی دیگر استارمر به دنبال «سیاستِ چپگرایانة نَرم» است. این در حالی است که با شیوع کرونا در بریتانیا، دوران پسابرگزیت تا حد زیادی به حاشیه رفت و اساساً پروژه اجرایی کردن برگزیت هم زیر سایه کرونا قرار گرفت. در این بین بریتانیا در حال دست و پنجه نرم کردن با این ویروس است و عملاً کشور در حالت بحران و فریز شده قرار گرفته است؛ تا جایی که حتی گزارش‌های روزانه دولتی که در گذشته بوریس جانسون آنها را ارائه می‌داد و حالا وزیر خارجه (دومینیک راب) و یا وزیر بهداشت (مت هنکاک) و وزیر کشور (پرتی پاتل) آنها را به سمع و نظر مردم می‌رسانند، علناً در حال تعدیل آمارهای ابتلا و یا مرگ براثر کرونا است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به دلایل تعدیل آمارهای مربوط به کرونا از سوی دولتمردان بریتانیا، گفت: دولت در شرایط خوبی قرار ندارد و از نظر افکار عمومی، رسانه‌ها و احزاب رقیب تحت فشار است. به همین دلیل می‌خواهد مردم را تا سر حد امکان آرام نگه دارد. سوای گمانه‌زنی‌های بدبینانه درباره دلیل اعلام غیرواقعی ارقام تلفات کرونایی در بریتانیا، خود دولت نیز به دلایل فنی به دقیق نبودن ارقام اعلام شده معترف است. همین چند روز پیش وزیر بهداشت بریتانیا در حال ارائه آمار روزانه در مورد مبتلایان و فوتشدگان کرونا بود که یک خبرنگار از او درباره تعداد واقعی تلفات سوال کرد و ایشان هم پاسخ را به مشاور ارشد دولت در امور بهداشت ارجاع داد. این کارشناس ارشد دولتی اعلام کرد: تعداد رسمی اعلام شده کشته شدگان، فقط محدود به فوتشدگان در بریتانیا در اصل فوتشدگان بیمارستانی است که فوت شدن آنها به دلیل ویروس کرونا با کیت‌های آزمایشگاهی تایید شده باشد، در حالی که اگر کسی در خانه سالمندان یا خانه خودش فوت شده باشد یا بر اساس ویروس کرونا فوت شده ولی ثابت نشده باشد که کرونا داشته، در این فهرست جایی ندارد. با همه این احوال، بر اساس گزارش وزیر کشور در روز شنبه، تعداد کشته‌های روزانه بر اساس ویروس کرونا در بریتانیا به حدود هزار مورد در روز و در مجموع به آستانه ۱۰ هزار مورد (دقیقا ۹ هزار و ۸۷۵ نفر) رسیده که از نظر تلفات روزانه پس از آمریکا در رده دوم جهان و از نظر کل درگذشتگان پس از آمریکا، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه در رتبه پنجم جهان قرار داده و با توجه به روند صعودی این بیماری، احتمالا در روزهای آینده بدتر هم خواهد شد.
وی اضافه کرد: وزیر بهداری در یکی از مصاحبه‌های مطبوعاتی خود در پاسخ به دلایل کمبود تجهیزات ایمنی پزشگی برای کادر بیمارستان‌ها صریحا اعلام کرد که پزشکان و پرستاران بیش از حد نگران محافظت بهداشتی خود هستند و در مصرف مواد ضدعفونی کننده و دستکش و ماسک زیاده‌روی می‌کنند. این اظهارا با واکنش شدید سیاستمداران رقیب و رسانه‌ها مواجه شد و از آن به برخوردی بیرحمانه با جان و سلامت کادر درمانی بیمارستان‌ها یاد شد. دولت تاکنون ارقام بسیار زیادی را برای مقابله با خسارت‌های مختلف اقتصادی ناشی از کرونا اعلام کرده، ولی هنوز هیچ کمک مالی مشخصی از سوی دولت برای مردم بریتانیا اجرا نشده و همه چیز به پایان ماه آوریل به بعد موکول شده است. این در حالی است که زمزمه‌هایی مبنی بر ادامه شیوع و اپیدمی کرونا تا یک سال آینده وجود دارد که بدون شک مشکلات بسیار سختی را به وجود می‌آورد.
تفرشی افزود: مساله دیگر این است که شیوع کرونا در بریتانیا بر روند مذاکرات لندن با اتحادیه اروپا مستقیما تاثیرگذار بوده و عملاً این مساله فعلا به حالت تعلیق درآمده که خود به معنای ادامه بلاتکلیفی در موضوع راهبردی خروج از اتحادیه اروپا است. نکته دیگر که به نظرم اشاره به آن باید صورت بگیرد این است که در همان اوایل اپیدمی کرونا، جرمی کوربین اعلام کرد که بسیاری از سیاستمداران و مردم به برنامه‌های افراطی او که برای نیازمندان طراحی شده بود هجمه وارد کردند و آن را غیرواقعی و تندروی دانستند. ولی حالا که کرونا تاثیرش را بر اقتصاد و سیاست جهانی گذاشته، بیش از پیش متوجه نیاز به این برنامه‌ها برای حمایت از طبقات متوسط و ضعیف حس می‌شود. به هر ترتیب شرایط کنونی باعث می‌شود تا دولت بریتانیا ناگزیر تا حد زیادی از بلندپروازی‌های خود و تبلیغات دوران انتخابات و زمان تلاش برای فروختن ایده برگزیت دست بکشد. از طرفی دیگر اما مردم برتانیا با مشکلات بی‌شماری از نظر اشتغال و درآمد و زندگی روزمره روبه‌رو شده‌اند. باید متوجه باشیم که حدود دو سوم از کسانی که در بریتانیا دارای خانه هستند، در حال پرداخت اقساط سنگین وام مسکن برای خانه‌شان هستند. بر این اساس دولت بریتانیا اعلام کرده که سه ماه تنفس برای افراد نیازمند این طیف در نظر می‌گیرد ولی مشکل آنجاست که این سه ماه تنفس بر مبلغ اصل وام و بهره آن اثرگذار است و ارقام پرداخت نشده به علاوه بهره آن، لطف چندانی جز سه ماه استمهال نیست. مبلغ پرداخت‌نشده هم به کل وام افزوده خواهد شد و نهایتا باعث مقروض‌تر شدن مردم می‌شود. دولت هم احتمالا به بانک‌ها و موسسات وام مسکن کمک خواهد کرد که آن هم از طریق چاپ اسکناس بیشتر خواهد بود که خود تورم‌زا است و ضمنا کمک جدی هم به رکود اقتصاد پساکرونا و میلیون‌ها بیکار جدید نخواهد کرد. از این جهت بدون تردید کرونا رکود اقتصادی و تورم را به وجود خواهد آورد که بریتانیا هم از آن مستثنی نیست.
وی تصریح کرد: بسیاری از شرکت‌های بزرگ خصوصی، از جمله هواپیمایی بریتانیا و سایر کشورها دنیا با مشکلات زیادی روبرو شده‌اند که برخی حتی در طول تاریخ و در دوران رکود اقتصادی قبلی جهان سابقه نداشته. برای نمونه، در کنار بحران‌های قابل پیش بینی اقتصادی و شغلی و مسافرتی، اکنون حتی این شرکت‌ها مشکل پارکینگ پیدا کرده‌اند؛ چراکه معمولا اغلب هواپیماها مدام در حال تردد و حمل مسافر یا بار بوده‌اند و هیچ شرکتی فضای لازم و کافی برای پارکینگ همه ناوگان هوایی خود نداشته است. اکنون همه هواپیماها به جای اینکه در آسمان باشند، بر روی زمین قرار گرفته‌اند و همین موضوع باعث کمبود جدی آشیانه‌های نگهداری هواپیما در جهان شده است.
تفرشی در پایان خاطرنشان کرد: به گمان من، پس از فروکش کردن ویروس کرونا، شاهد اوج‌گیری بحران کرونای اقتصادی خواهیم بود. کمپانی‌های بزرگ احتمالا کمک‌های جدی از دولت‌ها و موسسات منطقه‌ای و جهانی خواهند گرفت، ولی کمپانی‌های کوچک و متوسط که چندین برابر کمپانی‌های بزرگ هستند، با مشکلات جدی‌تری روبه‌رو خواهند شد. هیچ دولتی هم توان حمایت همه‌جانبه از این موسسات را ندارد؛ مگر آن که برنامه‌های حمایتی و ریاضتی میان مدتی را ابلاغ و اجرا کنند. از جهتی دیگر چالش جدید دولت محافظه‌کار بریتانیا و بسیاری از احزاب دیگر فعال شدن جرایان‌های افراطی و ناسیونالیست در بریتانیا و کُل اروپا است. وضعیت کنونی و همچنین بحران اقتصادی و اجتماعی حاصل از کرونا می‌تواند باعث تحریک و خیزش احزاب افراطی و حتی رادیکال‌های فرودستِ چپ‌گرا شود که در نهایت در قالب اعتراض همه‌گیر بروز و ظهور خواهد کرد. در این شرایط به نظر می‌رسد که در سپهر سیاسی کنونی بریتانیا، حزب کارگر درهم شکسته در انتخابات، مجددا امیدوار شده که با رهبری جدید و برنامه‌ریزی میان مدت و دراز مدت مجددا تجدید قوا کرده و در انتخابات سراسری بعدی خود را به عنوان حزب دارای برنامه قابل اجرا برای نسل و جامعه کرونا زده بریتانیا عرضه کند.
