ظهره‌وند در گفت‌وگو با ایلنا:
خروج آمریکا از افغانستان سناریوی انتخاباتی ترامپ است/نقش پاکستان مهمتر می‌شود/ تهدیدها علیه ایران، روسیه و چین وجود دارد
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: در توافق دوحه هیچ بند الزام‌آوری مبنی بر خروج آمریکا از افغانستان وجود ندارد و همه‌چیز به نظر واشنگتن بستگی دارد.
«ابوالفضل ظهره‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان با اشاره به انتشار اخباری مبنی بر خروج نیروهای آمریکا از افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: چندی پیش مقام‌های آمریکایی اعلام کردند که به دنبال خروج نظامیان خود از دو ولایت هلمند و هرات هستند و اخبار ضد و نقیض مبنی بر خروج چندین نفر از نیروها هم منتشر شد. در این راستا بسیاری بر این عقیده هستند که نظامیان آمریکایی به صورت کلی از افغانستان خارج می‌شوند اما موضوع این است که توافق امضاء شده میان آمریکا و طالبان برای برقراری آتش‌بس و خروج نظامیان آمریکا از افغانستان اساساً یک بخش پنهان دارد و یک بخش آشکار. در بخش آشکارِ این قرارداد کاملاً مشخص است که ایالات متحده نه تنها از دولت، بلکه از ملت افغانستان هم عبور کرده و تمام سخنان خود را از زبان محمد اشرف‌غنی به گوش جامعه جهانی و شهروندان افغام می‌رساند که این امر باعث ایجاد دوگانگی سیاسی شده است.
وی ادامه داد: بر اساس آنچه که در توافق طالبان با آمریکا آمده، قرار است طی ۱۴ ماه نیروهای نظامی این کشور از افغانستان خارج شوند اما به نظر می‌رسد که آنها می‌خواهند تنها حدود چهار هزار نفر از سربازانشان که در زمان اوباما وارد افغانستان شده‌اند را طی ۱۳۵ روز آینده از این کشور خارج کنند. البته این اعلام موضع تا حدودی نمایشی است و در ظاهر آنها به دنبال چنین اقدامی هستند اما مساله اینجاست که اساسا حتی اگر نیروهای آمریکایی به صورت تمام و کمال از افغانستان خارج شوند، طالبان رسمیت کامل خود را در این کشور به دست می‌آورد. در توافق دوحه صراحتاً آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند که طالبان به هیچ وجه حقِ صدور روادید برای مخالفان آمریکا را ندارد و این بدان معناست که واشنگتن به صورت رسمی طالبان را دولت حاکم بر افغانستان می‌داند. این موضوع به صراحت نشان می‌دهد که مردم و دولت افغانستان هیچ جایگاه و نقشی در معادلات سیاسی این کشور ندارند و به این جهت تمام شهروندان افغانستان نگران آینده پیش‌روی خود هستند.
این تحلیلگر مسائل جنوب آسیا با اشاره به نامفهوم بودن چشم‌انداز صلح در افغانستان، گفت: یکی دیگر از مسائلی که در کنار خروج احتمالی سربازان آمریکایی باید مورد نظر قرار بگیرد این است که در توافق دوحه به هیچ وجه به صورت مشخص به خلع سلاح طالبان اشاره نشده و از جهتی دیگر باز هم به صورت شفاف به مذاکرات بین‌الافغان اشاره نشده است. اگر آنها قرار است وارد دولت شوند یا معادله قدرت را به دست بگیرند، باید همانند حکمتیار سلاح‌های خود را زمین بگذارند ولی با وجود امضاء توافق این اتفاق‌ها رخ نداده است. باید متوجه باشید که در این توافق جایگاه پاکستان بسیار ویژه و مهم است؛ چراکه قرار شده تا اسلام‌آباد بر فرآیند خروج آمریکایی‌ها از افغانستان و تحویل دادن پایگاه‌ها نظارت داشته باشند. در اینجا باز هم سوال پیش می‌آید که مردم و دولت افغانستان چه جایگاهی خواهند داشت؟ به هر ترتیب پاکستان با امضای این توافق از یک انزوای چندین ساله خارج می‌شود ولی مشخص نیست که آیا پایگاه‌های آمریکا در اختیار پاکستان قرار می‌گیرد یا به اردوی ملی افغانستان تحویل داده می‌شود.
ظهره‌وند افزود: نکته بسیار مهم در مورد خروج نظامیان آمریکا از افغانستان باید به این مساله مهم توجه کنیم که ترامپ به دنبال خروج کامل از افغانستان نیست بلکه به دنبال کم کردن هزینه‌های خود در این کشور است و می‌خواهد نظاره‌کننده نزاع میان افغان‌ها باشد. از سوی دیگر در بخش پنهان توافق دوحه صراحتاً آمده است که اگر آمریکایی‌ها از وضعیت امنیتی افغانستان راضی بودند و در آنجا درگیری نظامی پایان یافت، از افغانستان خارج خواهد شد. به عبارتی گویاتر، اگر واشنگتن به این نتیجه برسد که اوضاع به صورتی است که نباید از افغانستان خارج شود، این خروج کاملاً منتفی می‌شود. اینها همه مسائلی هستند که ابهام‌های زیادی در درون خود دارد. از جهتی دیگر باید بدانید که این موضوع برای ترامپ صرفه انتخاباتی دارد و به هیچ وجه حاضر نیست از این موضع خود کوتاه بیاید. لذا بحث خروج همچنان در هاله‌ای از ابهام است و مشخص نیست که چه اتفاقی رخ خواهد داد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه می‌گوییم آینده افغانستان مبهم است، یک امر واقعی و البته خطرناک به حساب می‌آید. طی روزهای اخیر دیدیم که در کابل دو مجلس تحلیف با حضور عبدالله عبدالله و دیگری با حضور اشرف غنی برگزار شد. معتقدم که عبدالله هیچ کاری نمی‌توانست در قبال ۶۰۰ هزار رای تقلبی انجام دهد جز اینکه با انجام مراسم تحلیف، اعتراض خود در سطح ملی را به رخ همگان بکشد. واقعیت این است که آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند تا یک جریان ریشه‌دار سیاسی در افغانستان که پشتوانه هَزاره‌ها، تاجیک‌ها و ازبک‌ها را دارند از صحنه و معادلات جاریِ این کشور حذف کنند و در نهایت عبدالله با این کار رسماً به واشنگتن و طرفدارانش در کابل اعلام کرد که نمی‌توانند آنها را از صحنه سیاسی حذف کنند. به همین دلیل شاهد هستیم که اشرف غنی با استفاده از کارت زندانی‌های طالبان سعی کرد تا آمریکا و به خصوص «زلمی خلیلزاد» را با خود هماهنگ کند و به همین دلیل آنها در مراسم تحلیف اشرف‌غنی حضور داشتند. معتقدم که ایالات متحده در این برهه حساس نمی‌داند که چگونه باید اوضاع را رهبری کند و به همین دلیل اگر پیچیدگی در پرونده صلح به وجود آمده، نشأت‌گرفته از عجله ترامپ است. این عجله پیامدهایی برای افغانستان و خصوصاً همسایگانش مانند ایران، روسیه و چین خواهد داشت اما اصل ماجرا انتخابات ۲۰۲۰ است.
