فرقانی در گفت‌وگو با ایلنا:
دولت موازی افغانستان، نتیجه تخلف در انتخابات بود/ روی کار آمدن «دولت موقت» محتمل است/ خطر چندپارگی کابل وجود دارد
سفیر پیشین ایران در ترکمنستان گفت: رئیس اجرایی پیشین افغانستان معتقد است که آرای بایومتریک تماماً به نفع او بوده اما ریخته شدن برگه‌های رای به نفع رئیس‌جمهوری، اوضاع را کاملاً تغییر داده است.
«محمدرضا فرقانی» سفیر پیشین ایران در ترکمنستان در تشریح دلایل و پیامدهای تشکیل دولت موازی در افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: آنچه در افغانستان روی داد، بدون تردید یک موضوع بی‌سابقه و بسیار عجیب و غریب بود که فکر نمی‌کنم در هیچ جای دنیا اتفاق افتاده باشد؛ چراکه در یک روز و در یک شهر و طی یک ساعت مشخص شاهد تحلیف دو رئیس‌جمهور در افغانستان بودیم. اینکه دیده می‌شود عبدالله عبدالله در کاخ سپیدار و اشرف غنی در ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان اقدام به برگزاری مراسم تحلیف خود می‌کنند و هر دو مراسم از تلویزیون ملی افغانستان و همچنین شبکه‌های خصوصی این کشور پخش می‌شود، نشان می‌دهد که اوضاع سیاسی و نزاع بر سر قدرت همانند سابق ادامه دارد و حتی عمیق‌تر شده است. باید بدانید که تمام این مسائل ریشه در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان و نتایج آن دارد که در مهرماه سال جاری برگزار شد.
وی ادامه داد: بسیاری از تحلیلگران پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان، پیش‌بینی وقوع این وضعیت را کرده بودند اما واقعیت این است که اساساً انتخابات ریاست‌جمهوری در افغانستان سالم برگزار نمی‌شود و مشکلات زیادی دارد. در این میان حتی گروه‌های قومی و مذهبی زیادی وجود دارند که منافعشان با یکدیگر در تضاد جدی قرار دارد و خروجی اقدام‌های آنها چیزی جز تعمیق اختلاف سیاسی نیست که البته این موضوع ریشه در تاریخ افغانستان دارد و مربوط به ایام فعلی نیست. تنها تفاوتی که وضعیت فعلی باید سایر ادوار مختلف دارد این است که در شرایط کنونی تا حدودی جنگ کمتر شده اما همچنان ناامنی و مشکلات امنیتی به قوت خود باقی است؛ تا جایی که در مراسم تحلیف اشرف غنی شاهد آن بودیم که چندین قبضه خمپاره با اطراف ارگ ریاست‌جمهوری برخورد کرد و داعش مسئولیت آن را به عهده گرفت. به این جهت باید بگویم که وضعیت کنونی به هیچ وجه روشن و گویا نیست.
این کارشناس مسائل جنوب‌آسیا با اشاره به میزان مشارکت مردم و نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، گفت: نتیجه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نشان داد که فقط ۲۰ درصد از مردم این کشور در آن شرکت کردند اما مشکل جای دیگری بود. واقعیت این است که انتخابات ریاست جمهوری این دوره بر اساس سیستم بایومتریک (اثر انگشت) برگزار شد ولی در برخی از نقاط شاهد آن بودیم که تعداد زیادی از آراء به صندوق‌های رای ریخته شد. این موضوع دقیقاً سرمنشاء اختلاف میان عبدالله عبدالله و اشرف غنی به شمار می‌رود. عبدالله معتقد است که آراء بایومتریک به نفع او رقم خورده و پیروز نهایی بر اساس این آرا، او بوده است و از سوی دیگر مدعی آن است که آرای غیر بایومتریک دقیقاً یک سناریوی مشخص از سوی آمریکایی‌ها و اشرف غنی بوده که تماماً نوعی خیانت و تقلب به حساب می‌آید. به این ترتیب، ریشه اختلاف‌ها در مورد این موضوع را باید در مدل رای‌گیری و همچنین خروجی صندوق‌ها بدانیم.
فرقانی افزود: تا قبل از برگزاری مراسم تحلیف، دو طرف قصد داشتند تا مساله را میان خود حل و فصل کنند اما گویا این اتفاق رخ نداد؛ تا جایی که زلمی خلیلزاد هم چندین روز در کابل مستقر شد و چندبار به دفتر عبدالله عبدالله و اشرف غنی رفت تا بتواند این موضوع را حل و فصل کند که او هم موفق به این کار نشد و در نهایت شاهد تحلیف دو رئیس‌جمهور در یک روز بودیم. آنچه در کابل اتفاق افتاد، همانند اشاره طالبان، بدون تردید می‌تواند در روند مذاکرات بین‌الافغان و تمام معادلات افغانستان دخیل باشد. برخی معتقدند که در افغانستان جنگ و خونریزی رخ می‌دهد و بدون تردید تبعات بسیار وخیمی در انتظار مردم و سیاستمداران این کشور خواهد بود اما بسیاری دیگر معتقدند که این اختلاف‌ها به زودی تمام می‌شود. من معتقدم که اختلاف میان پشتون‌ها و غیرپشتون‌ها افزایش پیدا می‌کند و این روند می‌تواند کشور را چند پاره کند؛ اگرچه خیلی‌ها این موضوع را رد می‌کنند اما به هر ترتیب احتمال اینکه افغانستان دچار چندپارگی شود، وجود دارد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظرم رهبران سیاسی افغانستان باید یک راه حل درست و منطقی برای این موضوع و وضعیت فعلی پیدا کنند تا اوضاع آرام شود. اگر اشرف غنی دست به یک سری از اقدام‌ها نمی‌زد، بدون تردید عبدالله عبدالله هم چنین کاری نمی‌کرد؛ هرچند که معتقدم عبدالله باید درایت بیشتری به خرج می‌داد اما واقعیت این است که تقلب در انتخابات مسبب تمام این مشکلات و حاکم شدن وضعیت فعلی است. من بر این عقیده هستم که مذاکرات بین‌الافغان با دست اندازهای زیادی روبه‌رو خواهد شد و در اینجا احتمالاً بحث به روی کار آمدن دولت موقت پیش می‌آید. دقت داشته باشید که دولت موقت، سناریویی بود که آمریکایی‌ها از روز اولی که با طالبان وارد مذاکره شدند در ذهن داشتند و و به نظرم همین اتفاق رخ خواهد داد. در زمانی که حکومت کمونیستی نجیب‌الله سقوط کرد شاهد آن بودیم که دولت موقت روی کار آمد و به همین دلیل است که از منظر آمریکایی‌ها تنها راه برون رفت، روی کار آمدن دولت موقت است که البته طالبان هم در آن نقش خواهد داشت.
