رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در گفت‌وگو با ایلنا:
کناره‌گیری علاوی ریشه در تک‌روی مقتدی صدر دارد/ احزاب شیعی عراق چندپاره شده‌اند
رئیس مرکز عربی مطالعات ایران: برای اولین بار پس از سقوط صدام، نخست‌وزیر عراق از پارلمان رای اعتماد نگرفت و این نشان می‌دهد که صدر برای انتخاب گزینه مقبول با تمام احزاب شیعی مشورت نکرده است.
«محمدصالح صدقیان» رئیس مرکز عربی مطالعات ایران در تشریح دلایل و پیامدهای کناره‌گیری و استعفای توفیق علاوی از تشکیل کابینه عراق در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: بحث استعفای محمد توفیق علاوی و انصراف او از تشکیل کابینه عراق موضوعی است که در درجه اول به شیعیان مربوط می‌شود و پس از آن سایر جناح‌های سیاسی در عراق (کردها و اهل تسنن) را در بر می‌گیرد. واقعیت این است که اکثریت پارلمان عراق را شیعیان تشکیل می‌دهند و همین جناح نامزد نخست‌وزیری را معرفی می‌کند، به گونه‌ای که توفیق علاوی نامزد معرفی شده از سوی مقتدی صدر بود و صدر در مصاحبه اخیرش با یکی از شبکه‌های عراق اعلام کرد که من شخصاً علاوی را برای نخست وزیری انتخاب کردم اما مساله اینجاست که صدر هیچگاه اشاره‌ای به این موضوع نکرد که ایران و آمریکا هیچ اطلاعی از انتخاب وی نداشتند.
وی ادامه داد: بسیاری از مهره‌های شیعه عراق معتقدند که صدر هر اقدامی را که بخواهد، می‌تواند انجام دهد؛ چراکه خیابان‌های عراق را در دست دارد ولی عده‌ای دیگر با این مساله مخالفند و می‌گویند که مقتدی صدر نمی‌تواند هدایت جریان شیعیان عراق را به دست بگیرد. به نظرم تجربه توفیق علاوی و عدم تشکیل کابینه از سمت او نشان داد که سیاستمداران شیعه در عراق نباید تمام تمرکز و ظرفیت‌های خود را روی صدر قمار می‌کردند؛ این موضوع اشتباه بود.
وی گفت: تجربه علاوی به نفع شیعیان عراق نبود و حتی یک انسداد سیاسی را برای آنها به وجود آ‌ورد. لذا شیعیان باید از این وضعیت درس بگیرند؛ چراکه نگاه همه به این جناح است و وظیفه آنهاست که بحران فعلی را به پایان برسانند و کشور را وارد مسیر ثبات و آرامش کنند.
این تحلیلگر مسائل عراق با بیان اینکه صدر باید از این وضعیت درس عبرت بگیرد، گفت: متاسفانه شیعیان عراق چند پاره شده‌اند و تنها راه مقابله با وضعیت فعلی، ایجاد اتحاد است. شکی وجود ندارد که بحران مجدداً در عراق تشدید شده و در اینجا شیعیان هستند که می‌توانند وضعیت فعلی را درست کنند. آنها بیشترین و بزرگترین طیف سیاسی عراق به حساب می‌آیند و اگر آنها نتوانند دولت این کشور را تشکیل دهند به معنای شکست خوردن تمامیت عراق است.
وی با بیان اینکه کناره‌گیری علاوی ریشه در تک‌روی مقتدی صدر دارد، گفت: مقتدی صدر باید از تجربه تلخِ علاوی درس بگیرد. متاسفانه صدر تصور می‌کند که می‌تواند به تنهایی شیعیان عراق و سایر جریان‌ها را مدیریت کند اما شیعیان باید او را قانع کنند که به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد. اگر صدر به قول خودش نگران اسلام و عراق است باید احساس مسئولیت کند و با تمام جناح ها وارد مشورت شود. دلیلش این است که او به تنهایی نمی‌تواند مدیریت تمام جریان‌های سیاسی عراق را داشته باشد.
صدقیان افزود: بسیاری از بزرگان عراق بر این عقیده بودند که توفیق علاوی برای نخست‌وزیری این کشور مناسب نیست و اساساً مقتدی صدر با آنها مشورت نکرده است. این در حالی است که کردها و اهل تسنن هم به دنبال امتیازهای خود بودند ولی شیعیان منتظر بودند تا صدر با آنها وارد مشورت شود که این اتفاق نیافتد.
وی گفت: حدود ۱۶۵ نفر از جناح شیعیان در پارلمان عراق حضور دارند ولی متاسفانه در جلسه رای اعتماد تنها ۱۰۵ نفر از آنها حضور داشتند و نتوانستند به دولت علاوی رای دهند. این وضعیت دو پیام در خود دارد؛ نخست اینکه سنی‌ها و کردها اعلام کردند که حرف اول و آخر را آنها می‌زنند و دوم اینکه موضع شیعیان تا حدودی تضعیف شد.
وی خاطرنشان کرد: بن‌بست سیاسیِ فعلی با ائتلاف حداکثری شیعیان شکسته خواهد شد و به نظرم با اتحاد و اتفاق باید، یک نفر را مجدداً به عنوان نخست‌وزیر و تشکیل دهنده کابینه معرفی کنند. نکته اصلی این است که برای اولین بار در عراق نخست‌وزیر این کشور از پارلمان رای اعتماد نگرفت و این در زمانی اتفاق افتاد که سردار سلیمانی به عنوان یکی از مهره‌های موثر در قید حیات نیستند. همه به یاد داریم که در دوره اول نخست‌وزیی ایاد علاوی در سال ۲۰۰۴ و پس از آنکه اشخاصی مانند ابراهیم جعفری، نوری مالکی، حیدر العبادی و عادل عبدالمهدی به عنوان نخست وزیر عراق انتخاب شدند، سردار سلیمانی با ورود به محافل شیعیان اختلاف‌ها میان آنها را حل و فصل می‌کرد و تاکیدش بر این بود که نخست‌وزیر عراق باید مورد توافق تمام جناح‌های موجود در طیف شیعیان عراق باشد نه اینکه یک نفر آن را معرفی کند. تاثیر سردار سلیمانی بر معادلات این چنینی عراق امروز مشخص می‌شود و به هر ترتیب باید سیاستمداران گزینه جدیدی را معرفی کنند تا عراق از بحران خارج شود.
