ادعای خروج آمریکا از افغانستان خنده‌دار است/ توافق، به نفع کمپین انتخاباتی ترامپ امضاء شد/هسته تندروی طالبان می‌تواند اوضاع را به هم بریزد/ همه‌چیز مشروط است

«محمدحسن جعفری» دبیرکل حزب رفاه ملی افغانستان با اشاره به امضاء توافق صلح میان آمریکا و طالبان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: همانطور که در اظهارات مقامات دولتی افغانستان و بندهای توافق طالبان و آمریکا آمده، این توافق شروطی دارد که در صورت عدم پایبند بودن طرفین به آن می‌تواند با مشکلاتی روبه‌رو شود، اما به هر حال ملت و احزاب سیاسی افغانستان به شرطی که منافع ملی و مردم افغانستان تامین شود، از توافق مذکور حمایت می‌کنند. به یاد داریم که حدود ۱۱ دور مذاکره میان طالبان و آمریکا انجام شد و حتی در مقطعی به دلیل کشته شدن یک سرباز آمریکایی، این مذاکرات معلق شد اما مجدداً این روند از سر گفته شد. آنچه در مورد توافق روز گذشته که در دوحه به  امضاء رسید باید در نظر داشته باشیم این است که امکان دارد ابهام‌هایی در آن وجود داشته باشد.

توافق در دوحه برگ برنده‌ای برای ترامپ بود

وی ادامه داد: اگر طالبان اراده جدی برای صلح و انجام تعهدات خود داشته باشد و از سوی دیگر آمریکایی‌ها بحث اشغال افغانستان را به پایان برسانند، بدون تردید توافق اخیر به نفع مردم افغانستان خواهد بود. تمام نیروهای خارجی می‌دانند که طالبان از جنگ خسته شده است و البته طالبان هم می‌داند که آمریکا و شرکای آنها در ناتو از وضعیت پیچیده افغانستان خسته شده‌اند، اما من معتقدم که آینده این توافق نباید به صورتی باشد که مردم افغانستان متضرر شوند. در این میان کاملاً مشخص بود که صلح با طالبان، یک برگ برنده برای ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری است و ارتباطی به مردم افغانستان ندارد. به همین دلیل است که می‌گویم آمریکایی‌ها و طالبان صادق نیستند و مشخص نیست که چرا آنها با دولت وحدت ملی افغانستان مذاکره نمی‌کنند. هیچ جای شک و تردید وجود ندارد که آمریکایی‌ها نه تنها مذاکره بلکه وقابع پس از توافق با طالباان را مهندسی کرده‌اند.

همه‌چیز مشروط است!

این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به اشتیاق ترامپ برای صلح با طالبان، گفت: رئیس جمهوری آمریکا هر کاری کرد تا  بتواند این توافق را قبل از برگزاری انتخابات ۲۰۲۰ منعقد کند؛ چراکه عنوانِ «طولانی‌ترین جنگ آمریکا» برای تجاوز نظامی آنها به افغانستان انتخاب شده که همین عنوان می‌تواند طرفداران ترامپ را به راحتی فریب دهد و باعث تقویت پایگاه اجتماعی او در انتخابات آتی شود. همانگونه که مارک اسپر (وزیر دفاع آمریکا)، اشرف غنی (رئیس جمهور افغانستان) و ینس استولنتبرگ (دبیرکل ناتو) در کنفرانس خبری مشترکشان اعلام کردند، این توافق مشروط است. به همین جهت هر آن ممکن است یک اتفاق ناگوار رخ دهد که خروجی آن می‌تواند برای مردم افغانستان ناخوشایند باشد و از سوی دیگر توافق با طالبان را دچار تزلزل کند. لذا معتقدم توافق، به نفع کمپین انتخاباتی ترامپ امضاء شد.

آمریکا به صورت کامل از افغانستان خارج نمی‌شود

جعفری افزود: برخی اعلام می‌کنند که قرار است مجدداً شاهد برپایی امارت اسلامی افغانستان توسط طالبان باشیم اما واقعیت این است که مردم افغانستان به عقب برنمی‌گردند و امارت اسلامی را نخواهند پذیرفت. این در حالی است که مستندات نشان می‌دهد آمریکایی‌ها به صورت کامل از افغانستان بیرون نخواهند رفت و تنها بخشی از نیروهای خود را برای ایجاد یک مانور رسانه‌ای و روانی خارج خواهند کرد. اینکه آنها می‌گویند برای امنیت و آسایش افغانستان هزینه‌های گزافی کردند، یک دروغ بزرگ است. آنها حدود ۱۹ سال است که در افغانستان هستند اما همین امروز امنیت تا ۵۰ کیلومتری ارگِ ریاست جمهوری افغانستان متزلزل است. آمریکا در ظاهر به دنبال امنیت‌سازی است اما واقعیت این است که آنها تماماً در حال مدیریت بحرانی هستند که خودشان آن را به وجود آورده‌اند.

واشنگتن به دنبال ارزش‌افزایی برای طالبان بود

وی تصریح کرد: فراموش نکنید که آمریکایی‌ها از افغانستان در حال رصد، جمع‌آوری و اشراف بر کشورهایی مانند پاکستان، هند، چین، ایران، روسیه و سایر کشورهایی است که روزی زیر پرچم شوروی بودند و به همین دلیل است که می‌گویم ادعای خروج آمریکا از افغانستان یک موضوع بسیار خنده‌دار است. در راستای این وضعیت، متاسفانه دولت افغانستان بسیار ضعیف است و اساساً هیچ اختیاری از خود ندارد و حتی واقعیت‌های جامعه را نمی‌بیند. تا جایی که زلمی خلیلزاد با طعنه به دولتمردان ما گفته بود که در یک مقطع زمانی مشخص باید بخش‌هایی از توافق را بخوانید و در جریان قرار بگیرید. این یعنی خدشه‌دار شدن عزت و اقتدار ملت افغان. این برخوردها نشان می‌دهد که آمریکا به دنبال ارزش‌افزایی برای طالبان در افغانستان است اما نهایتاً ممکن است که چند نفر از طالبان وارد ساختار قدرت شوند اما واقعاً سرنوشت مابقی در ابهام قرار دارد.

احتمال به هم ریختن محیط امنیتی افغانستان وجود دارد

این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: اگر طالبان از خود اراده دارد، باید با دولت و سایر جناح‌های سیاسی مذاکره کند؛ در غیر اینصورت آنها هم نمی‌توانند به اهدافشان برسند و حتی امکان درگیری داخلی در افغانستان وجود دارد که باید بگویم مردم افغانستان توان ادامه این روند را ندارند. خارجی‌ها فهمیده‌اند که طالبان دست از جنگ برنمی‌دارد مگر آنکه در قدرت سهیم شوند؛ خلیلزاد هم به این موضوع اشاره کرده بود و گفته بود که جنگ در افغانستان تمام نمی‌شود. به همین جهت احتمال دارد با ورود طالبان به ساختار قدرت به یکباره محیط امنیتی افغانستان به هم بریزد و حتی ممکن است یک جریان افراطی جدید در کشور ظهور کند. من معتقدم که اختلاف ائتلاف شمال با ارگ با ید زودتر حل و فصل شود اما معتقدم که آمریکایی‌ها از وضعیت فعلی بیش از به روی کار آوردن حکومت موقت سود می‌برند.

صلح باید برای مردم آورده داشته باشد

وی در پایان تصریح کرد: نتیجه صلح و توافق با طالبان اگر به نفع مردم افغانستان نباشد، بدون تردید هیچ استفاده و خروجی نخواهد داشت و عملاً بی‌فایده است. پرسش اینجاست که آیا آمریکا پایگاه بگرام (در کابل) یا پایگاه شین‌بند (در ولایت فراه) را تخلیه می‌کند یا خیر؟ هر زمانی که آنها همانند ارتش سرخ شوروی از افغانستان خارج شدند، آن وقت می‌توانیم صلح را عملیاتی بدانیم. مردم افغانستان به دنبال کاهش خشونت و جمع شدن تسلیحات هستند اما این موضوع هم در ابهام است و حتی مشخص نیست آینده حیات داعش و القاعده چه می‌شود. این در حالیست که احتمال دارد شاخه تندرو و انشعابی طالبان دست به انجام عملیات‌های متعدد علیه آمریکایی‌ها و نیروهای افغانستان بزنند که این اقدام می‌تواند باعث می‌شود همه چیز به روز اول و نقطه صفر بازگردد.

گفت‌وگو: فرشاد گلزاری