افشار سلیمانی در گفت‌وگو با ایلنا:
آتش‌بس روسیه و اوکراین بر سر مناطق شرقی، متزلزل است/مشخص نبودن رژیم حقوقی دونباس همه چیز را به بن‌بست می‌کشاند
سفیر پیشین ایران در آذربایجان گفت: توافق آتش‌بس اوکراین و روسیه هیچ اشاره‌ای به آینده خودمختاری مناطق شرقی نکرده و کماکان وضعیت شبه‌جزیره کریمه هم نامشخص است.
«افشار سلیمانی» سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح ابعاد و ابهام‌های توافق آتش‌بس میان روسیه و اوکراین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: اینکه آتش‌بس میان اوکراین و روسیه در مورد مناطق شرقی اوکراین را یک دستاورد برای دولت این کشور بدانیم فعلاً زود است؛ چراکه باید منتظر باشیم و ببینیم که این توافق چگونه عملیاتی می‌شود. ابهام‌های زیادی در مورد توافق اخیر آتش‌بس میان مسکو و کی‌یف، وجود دارد که نخستین ابهام آن حضور نیروهای نظامی با تسلیحات جنگی انفرادی و نیمه سنگین در شرق اوکراین است. حضور این نیروها از سال ۲۰۱۴ و زمانی که «ویکتور یانوکویچ»، رئیس جمهوری پیشین اوکراین از طریق مرزهای شرقی از این کشور خارج شد تا به امروز ادامه دارد و همه دنیا می‌دانند که این طیف از نیروها توسط روسیه حمایت می‌شوند. در مقابل، مسکو بارها این ادعا را رد کرده و اعلام می‌کند که این نیروها تنها به دنبال استقرار خودمختاری در مناطق مذکور هستند. از این منظر در سال‌های اخیر شاهد بودیم که گروه نرماندی چندین بار در مورد آتش‌بس در مناطق شرقی اوکراین تشکیل جلسه دادند و حتی توافق‌هایی هم حاصل شده است اما در نهایت درگیری‌ها ادامه داشته است.
وی ادامه داد: ابهام بعدی که آتش‌بس مذکور را زیر سوال می‌برد، مبهم بودن وضعیت شبه جزیره استراتژیک کریمه است. باید توجه داشته باشیم که گروه نرماندی و حتی گروه مینسک برای باز گرداندن این شبه‌جزیره به خاک اوکراین، بارها تشکیل جلسه دادند اما به وضوح می‌بینیم که با گذشت پنج سال از انقلاب اوکراین هنوز وضعیت این جزیره مشخص نیست و جالب آنجاست که در نشست پاریس هم هیچ اشاره‌ای به سرنوشت آن نشده است. مساله دیگری که به عنوان سومین ابهام در مورد آتش‌بس روسیه و اوکراین مورد نظر است سرنوشت رژیم حقوقی مناطق شرقی است. جدایی‌طلبان شرق اوکراین خواهان خودمختاری و استقلال در این منطقه هستند؛ لذا از این منظر باید دید این پرونده به کجا ختم می‌شود و اگر قرار باشد خودمختاری در مناطق شرقی اوکراین برپا شود، رژیم حقوقی آن بر چه اساس تدوین و اجرا می‌شود. بدون شک مشخص نبودن رژیم حقوقی دونباس می‌تواند همه چیز را با بن‌بست روبرو کرده و وضعیت را همانند سابق به سمت تقابل و تضاد هدایت کند.
این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه دوگانگی در مفاد آتش‌بس می‌تواند اجرای آن را به بن‌بست بکشاند، گفت: مسائلی که پیش‌تر به آن اشاره شد، باعث می‌شود تا آینده آتش‌بس مذکور به صورت جدی در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد و حتی احتمال دارد درگیری‌ها مجدداً در شرق اوکراین ادامه پیدا کند؛ چراکه اخیراً پس از اعلام خبر دیدار رئیس‌جمهور اوکراین با همتای روس خود، مردم اوکراین دست به اعتراض علیه زلنسکی زدند. به همین دلیل رئیس‌جمهوری اوکراین همچنان زیر فشار داخلی و خارجی قرار دارد و از این‌رو نمی‌توانیم آتش‌بس مذکور را به مثابه یک دستاورد برای او به حساب بیاوریم. در این میان یکی از مسائلی که به عنوان ستون فقرات پرونده اوکراین مطرح است، وضعیت خودمختاری در شرق این کشور خواهد بود.
سلیمانی افزود: باید متوجه باشیم که روسیه در حال بازی با کارت جدایی‌طلبان دونباس در این منطقه است و به نوعی در حال استفاده از این موضوع به عنوان یک ابزار علیه ناتو و ایالات متحده خواهد بود. مسکو به دنبال آن است تا اوکراین را به هر ترتیب تحت سیطره خود داشته باشد؛ چراکه چالش‌های روسیه با ایالات متحده و همچنین ناتو به جایی رسیده که وزیر دفاع این کشور علناً اعلام می‌کند که پیمان سازمان آتلانتیک شمالی چالش اصلی ما به حساب می‌آید. همین دلیل باعث شده تا نگاه مسکو به لهستان هم به صورت دیگری عیان شود که درون‌مایه آن را ناتو و تقابل روس‌ها با این سازمان تشکیل می‌هد.
وی در پایان تصریح کرد: اگر به انقلاب سال ۲۰۱۴ اوکراین که از میدان استقلال شروع شود، نگاهی گذرا بیندازیم، می‌بینیم که به هم‌ریختگی سیاسی و امنیتی در این کشور به دلیل قصد کی‌یف برای امضای توافق تجاری با اروپا رخ داد. به عبارتی دیگر، روس‌ها نگذاشتند توافق مذکور میان اوکراین و اروپایی‌ها به امضا برسد؛ چراکه این موضوع به راحتی می‌توانست نفوذ سنتی روسیه در محورهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی را با مشکل مواجه کند و نهایتاً صحنه بازی توسط مسکو به هم ریخته شد. از سوی دیگر، تقابل آمریکا و روسیه در اوکراین یکی دیگر از دلایل انقلاب سال ۲۰۱۴ بود اما به هر ترتیب رویکردهای روسیه دقیقاً نشان می‌دهد که این کشور نمی‌خواهد اوکراین از زیر سایه‌اش خارج شود. بنابراین آنچه در این میان مهم خواهد بود، متغیرهای مبهمی است که می تواند توافق آتش‌بس اخیر اوکراین و روسیه را با چالش روبه‌رو کند.
