سفیر پیشین ایران در افغانستان در گفت‌وگو با ایلنا:
هدف چین از نشست بین‌الافغان رویارویی با آمریکا است/ ایران نشست ۱+۳ با حضور تمام جریان‌های افغانستان را پیگیری کند
سفیر پیشین ایران در افغانستان گفت: پکن به دنبال آن است تا به رویارویی خود با آمریکا در افغانستان هم ادامه دهد و این موضوع کاملاً حساب‌شده پیش می‌رود.
«فداحسین مالکی» سفیر پیشین ایران در افغانستان در تشریح دلایل برگزاری نشست بین الافغان توسط چین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: شرایط فعلی افغانستان پیچیدگی و شکنندگی‌های خاص خود را دارد که مورد تحلیل قرار بگیرد. واقعیت این است که عملکرد بسیار مغرضانه ایالات متحده که نشان دهنده بحران فکری در کاخ سفید است؛ به گونه‌ای که معادلات صلح به دلیل عملکرد نسنجیده آمریکا به بن‌بست رسید، باعث شد مذاکره با طالبان از مسیر اصلی خود خارج شود و نهایتاً توقف آن را شاهد هستیم. در همین مسیر شهروندان افغانستان که چندین سال است به دنبال صلح هستند اعتماد خود نسبت به ایالات متحده را از دست دادند و وضعیت فعلی نشان دهنده بلاتکلیفی در این کشور است. باید توجه داشت پس از شکست مذاکرات میان طالبان و آمریکا شاهد دو موضوع بسیار مهم در عرصه سیاسی افغانستان بودیم؛ نخست برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و دوم حضور پررنگ کشورهای منطقه در معادلات سیاسی افغانستان که اخیراً بحث نشست بین الافغان در چین مطرح شده است.
وی ادامه داد: در بحث انتخابات باید به این نکته مهم توجه شود که نتایج این رویداد سیاسی همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد وگزارش‌ها مبنی بر روی دادن تقلب در انتخابات همچنان از سوی مقامات و کمیته‌های مربوطه مخابره می‌شود. همین موضوع به صورت واضح نشان می‌دهد که به احتمال زیاد مهندسی انتخابات توسط ایالات متحده صورت گرفته است؛ هرچند سفارت این کشور در کابل و مقامات آن بارها اعلام کردند که هیچ دخالتی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور نداشتند. از جهت دیگر در خصوص کشورهای منطقه باید بگویم که شاهد پررنگ شدن حضور آنها در معادلات سیاسی افغانستان هستیم که نمونه اخیر آن را باید برگزاری اجلاس بین الافغان در مسکو بدانیم. چراکه علاوه بر طالبان اشخاصی مانند حامد کرزی و سایر چهره‌ها که در طیف‌های مختلف سیاسی قومی و مذهبی افغانستان حضور دارند به مسکو رفتند و نتیجه نسبتا خوبی از این اجلاس به دست آمد.
این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به خروجی نشست بین‌الافغان در مسکو عنوان کرد: در اجلاس بین الافغان که در مسکو برگزار شد تمامی طرف‌ها وزن خود را به رخ کشیدند؛ به عنوان مثال هیات سیاسی طالبان از قطر عازم مسکو شد و از سوی دیگر نمایندگان ازبک‌ها، پشتون‌ها، هزاره‌ها و طیف‌های دیگر افغانستان در این اجلاس به صراحت سخنان خود را ارائه کردند و کشورهای منطقه مانند ایران، چین و روسیه به عنوان بازیگر موثر به ایفای نقش پرداختند. پس از آن سفرهایی از سوی هیات سیاسی طالبان به پکن، تهران، مسکو و اسلام آباد صورت گرفت که در جهت رایزنی برای حل و فصل مشکلات صلح افغانستان انجام شد. به باور من بهترین راهکار برای حل و فصل بحران افغانستان در وضعیت کنونی، برگزاری اجلاس‌های بین الافغان است که می‌تواند راه برون‌رفت به حساب بیاید. اینکه چین اقدام برگزاری نشست بین الافغان با حضور طیف‌های مختلف افغانستان و همچنین طالبان می‌کند نشان‌دهنده آن است که این کشور بیش از هر زمان دیگر در پرونده صلح افغانستان فعال شده است. چینی‌ها به دنبال آن هستند تا بتوانند از طریق افغانستان علاوه بر منافع سیاسی، منافع اقتصادی خود را تامین کنند و رو در رو با ایالات متحده به مقابله بپردازند؛ چراکه تقابل پکن و واشنگتن فعلاً در محور اقتصادی در جریان است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: تنها ابهامی که در مورد اجلاس بین‌الافغان در چین و سایر کشورهای دیگر وجود دارد این است که این اجلاس زمانی خروجی دارد که تمام جریان‌های سیاسی و قومی افغانستان در آن حضور داشته باشند. اینکه دولت افغانستان در اجلاس بین‌الافغان حضور نداشته باشد یا بخشی از جریان‌های سیاسی این کشور در این رویداد، شرکت نکنند نتیجه حاصل نخواهد شد. به نظرم باید از دولت فعلی افغانستان حمایت کرد تا مشروعیت آن حفظ شود. اما باید توجه داشت فرهنگ افغان‌ها به گونه‌ای است که باید در ابتدا اعتماد آنها جلب شود و به نظرم پکن می‌تواند چنین اقدامی را صورت دهد. چین به این نتیجه رسیده که با حضور در افغانستان می‌تواند ایالات متحده را دور بزند و از این منظر به نفع برخی از شرکای شرقی در منطقه جنوب آسیا خواهد بود؛ اما ابتکار عملی که در مورد افغانستان باید صورت بگیرد میزبانی جمهوری اسلامی و برگزاری اجلاس ۱+۳ با محوریت افغانستان است که می‌تواند خروجی مثبتی را برای ما و منطقه رقم بزند.
