استاد کالج امانوئل بوستون:
اردوغان تنها برنده کودتای نافرجام ۲۰۱۶ بود/ ترکیه از فقدان دموکراسی رنج می‌برد
استاد کالج امانوئل بوستون گفت: بیش از ۱۵۰ هزار نفر از مشاغل‌شان اخراج شده‌اند، هزاران نفر در بازداشت به سر می‌برند، مدارس و دانشگاه‌ها بسته شده‌اند، شمار کثیری از نیروهای ارتش و پلیس و وزارت دادگستری یا اخراج شده‌اند یا بازداشت.
«لنوره جی. مارتین»، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در کالج امانوئل بوستون است. وی ریاست دپارتمان علوم سیاسی و مطالعات بین‌الملل این کالج را نیز برعهده دارد. تحقیقات و تالیفات این تحلیلگر بر خاورمیانه، خلیج فارس و ترکیه متمرکز است. از جمله آثار او می‌توان به «سرحدات نوین در امنیت خاورمیانه» و «آینده سیاست خارجه در ترکیه» اشاره کرد.
لنوره جی. مارتین با اشاره به سالگرد کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ در ترکیه به خبرنگار ایلنا گفت: می‌توان چنین فرض کرد که تنها برنده این کودتا «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه، بوده است. تردیدی نیست که از زمان کودتا، اساس اجتماعی و امنیتی ترکیه آسیب دیده است. بیش از ۱۵۰ هزار نفر از مشاغل‌شان اخراج شده‌اند، هزاران نفر در بازداشت به سر می‌برند، مدارس و دانشگاه‌ها بسته شده‌اند، شمار کثیری از نیروهای ارتش و پلیس و وزارت دادگستری یا اخراج شده‌اند یا بازداشت، رسانه‌ها در کنترل کامل اردوغان است، تجارت را دولت در دست گرفته و هر بخت برای پیشرفت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به محاق رفته است.
این تحلیلگر سیاسی ادامه داد: همان‌گونه که خودتان اشاره کردید، بازداشت‌ها همچنان ادامه دارد. دولت کماکان کسانی را که اردوغان منتقد خود می‌داند، دستگیر کرده و به آن‌ها انگ تروریست بودن می‌زند. در ماه مه، بیش از ۲۰۰ نفر از وزارت خارجه ترکیه اخراج شدند. بازداشت‌ها همچنان در سازوکار اداری و اجتماعی این کشور ادامه دارد.
وی در ادامه افزود: در جولای ۲۰۱۸، دولت وضعیت اضطراری را معلق کرد، اما در عین حال قوانینی نوین را به اجرا درآورد. این قوانین کشور را در وضعیت نگاه داشته که هیچ امنیتی برای آن دسته از شهروندان که دولت را به چالش می‌کشند وجود ندارد و اگر بازداشت شوند هیچ نهادی نمی‌تواند از آن‌ها دست‌گیری کند. در راستای همین تغییرات، سازوکار سیاسی دولت از نظام پارلمانی به ریاست‌جمهوری تغییر یافت و این امر به رئیس دولت قدرتی نامحدود در زمینه مسائل داخلی و خارجی می‌دهد.
مارتین همچنین گفت: باید این را هم در خاطر داشت که «فتح‌الله گولن»، روحانی منتقد دولت، کسی که اردوغان او را مسئول کودتای سال ۲۰۱۶ می‌داند، برای سال‌ها یکی از حامیان و هم‌پیمانان مهم وی بود.
استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در کالج امانوئل بوستون با اشاره به این‌که برخی دولت اردوغان را متهم به سازماندهی این کودتا برای آغاز پاکسازی‌های عقیدتی می‌کنند گفت: راستش نمی‌شود چندان در این‌باره با اطمینان حرف زد. آنچه می‌دانیم این است که بلافاصله پس از کودتای نافرجام هزاران نفر بازداشت شدند. بنابراین لااقل می‌توان این‌طور گفت که دولت از قبل فهرستش را آماده کرده بود. البته باید گفت که از آنجایی که اردوغان و گولن سال‌ها متحد یکدیگر بودند، تهیه چنین فهرستی کار چندان سختی هم نیست.
وی افزود: اگر فرض بگیریم که این فهرست پیش از کودتا وجود داشته، می‌توان توضیح داد که چرا این رویداد این‌گونه آغاز شد و هیچ سازماندهی مشخصی هم نداشت. شاید اگر کسانی که در آن فهرست بودند می‌دانستد که چنین چیزی در کار است آرایش بهتری به اقدام خود می‌دادند، اما این‌ها صرفا در حد حدس و گمان است.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به سابقه کودتاها در ۵۰ سال گذشته در ترکیه گفت: نخست باید گفت که کودتای ۲۰۱۶ موفقیت‌آمیز نبود. دوم آن‌که پیش این کودتا خبری از تحولات سیاسی و آشوب، مانند کودتای ۱۹۸۰، نبود. حقیقت این است که ارتش پس از به قدرت رسیدن اردوغان دریافته بود که قدرتش در شورای امنیت ملی رو به زوال گذاشته است. به همین خاطر بود که ارتش از طرح پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا استقبال کرد، چراکه این در راستای سیاست‌های غرب‌گرایانه و کمالیستی آن‌ها بود.
وی در ادامه افزود: با این حال، اردوغان که دریافته بود شماری از نیروهای نظامی با حزب عدالت و توسعه مشکل دارند، شمار بسیاری از نظامیان و فیگورهای برجسته سیاسی را زندانی کرد. همین امر باعث شد که سازماندهی کودتا به خواست نظامیان مخالف پیش نرود.
لنوره مارتین گفت: کودتاها اصولا بسیار مسئله‌ساز هستند. پس از کودتای ۱۹۶۰، ۱۹۷۱ و ۱۹۸۰ ارتش پس از مدتی از قدرت کناره گرفت و کنترل را به دولتی مردمی سپرد. اما تمام این دولت‌ها کمبود شدید دموکراتیک داشتند. ترکیه امروزه بار دیگر از فقدان شدید دموکراسی رنج می‌برد تا جایی که بسیاری تحلیل‌گران آن را یک حکومت استبدادی می‌خوانند.
