چراغی در گفت‌وگوی تفصیلی با ایلنا مطرح کرد:
تهدید منافع ترکیه، دلیل اصلی آتش‌بس ادلب/ عربستان و آمریکا تحریک عشایر «حسکه» علیه ارتش سوریه را پیگیری می‌کنند
اگرچه ترکیه به برخی از گروه‌ها و عناصر حاضر در منطقه مانند جبهه‌النصره تسلط دارد، اما برخی از گروه‌های مسلح وابسته به جریان‌های تکفیری و القاعده، از مواضع آنکارا پیروی نمی‌کنند.
«جلال چراغی» کارشناس سیاسی و رسانه‌ای منطقه با اشاره به آتش‌بس سراسری در ادلب در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: آتش‌بس در مناطق ادلب، حماه، لاذقیه و همچنین در غرب و شمال غربی سوریه از ساعت ۱۲ نیمه شب شنبه (به وقت محلی) به مدت ۷۲ ساعت اعلام شده و تا ساعت ۱۲ روز سه‌شنبه ادامه خواهد یافت. در واقع این آتش‌بس به‌دنبال مذاکرات اواسط ماه سپتامبر ۲۰۱۸ پوتین و اردوغان، در شهر سوچی و امضاء یادداشتی درباره تثبیت وضعیت منطقه کاهش تنش در ادلب صورت گرفته است، اما حملات عناصر گروه‌های مسلح از جمله جبهه‌النصره به نیروهای ارتش سوریه و پایگاه هوایی حمیمیم روسیه، مانع از به سرانجام رسیدن و عملی شدن توافق سوچی شده بود. در توافق سوچی، اردوغان در مذاکره با پوتین وعده داده بود که برای عملی شدن این توافق، دست از حمایت گروه‌های مسلح تروریستی و حمله آنها به نیروهای ارتش سوریه و روسیه بردارد، اما ترکیه به علت طرح‌هایی که در منطقه دارد، به وعده خود عمل نکرد.
وی ادامه داد: همان طوری که ترکیه در منطقه شرق فرات بر حمایت از عناصر مسلح در مناطق شمال شرقی سوریه تأکید می‌کند و حاضر نیست به حمایت از این گروه‌ها پایان دهد، در منطقه ادلب نیز بر سیاست‌های زیاده خواهانه خود پافشاری می‌کند. موضوع ادلب و اجرایی شدن مرحله اول توافق سوچی یکی از اختلاف‌های محوری بین سوریه و روسیه با ترکیه است. دیدگاه ترکیه به سیاست واشنگتن نزدیک است و آن حمایت از عناصر گروه‌هایی چون جبهه‌النصره و برخی عناصر تندرو است و همین اختلاف‌ها نیز مانع از تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه شده است. بنابراین، رویکردهای سیاسی ترکیه درباره خاک سوریه چه در شمال شرقی و چه در شمال غربی مانع از برقراری ثبات و امنیت در این مناطق و در نهایت در خاک سوریه شده است. یکی از علت‌های تشدید حملات اخیر روسیه به مراکز عناصر مسلح از جمله گروه تروریستی جبهه‌النصره نیز ادامه حملات عناصر این گروه به پایگاه حمیمیم روسیه بود.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل با اشاره به رابطه آتش‌بس ادلب و پیشروی ارتش سوریه، گفت: به گفته مسئولان سوری و رسانه‌های این کشور، از زمان دیدار پوتین و اردوغان و توافق سوچی، ارتش سوریه منتظر اجرایی شدن این توافق بوده است اما ترکیه حاضر به اجرایی کردن این توافق نبوده و در نتیجه، ارتش سوریه به پیشروی‌های خود علیه تروریست‌ها ادامه داده است. بر اساس این توافق، منطقه حائل و عاری از سلاح به عمق ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر باید در بین خطوط تماس ارتش سوریه و افراد مسلح در شمال غرب این کشور ایجاد شود و گروه‌های مسلح و ارتش سوریه باید از این مناطق عقب‌نشینی کند تا پس از آن منطقه‌ای عاری از سلاح در اطراف شهر ادلب شکل گیرد و در مرحله بعدی نیز سلاح‌های سنگین جمع‌آوری شده و در مرحله نهایی نهادهای دولتی سوریه باید فعالیت‌های خود را در آنجا آغاز کنند. به نظر می‌رسد که عناصر مسلح و ترکیه با مشاهده تشدید حملات روسیه به مواضع عناصر مسلح و گروه‌های موجود در منطقه و شکست سخت آنها، تحرکاتی را آغاز کردند. از جهتی دیگر پیشروی‌های ارتش سوریه در مناطق ادلب و حماه، این گروه‌ها و ترکیه را بر آن داشت که تنها راه پیش روی خود را اعلام آتش‌بس و تغییر معادلات موجود بدانند. زیرا ارتش سوریه از چند روز پیش عملیات گسترده‌ای برای آزادسازی حومه شمالی و شمال غرب حماه آغاز کرده است و موفق شد برخی شهرهای منطقه چون الحویزه و فرودگاه الزارعی را به تسلط خود در آورد و عملیات پاکسازی را در این منطقه آغاز کند.
چراغی افزود: همچنین، ارتش سوریه توانست وارد شهرک العریمه در محدوده جنوبی ادلب شود. آنکارا با دیدن شرایط جدید به تحرکات تازه‌ای با مسکو روی آورد و تلاش‌هایی را در این خط‌سیر انجام داد تا اینکه روز چهارشنبه گذشته مولود چاوش اغلو، وزیر امور خارجه ترکیه از توافق رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود درباره تشکیل کارگروهی در شمال غرب سوریه برای هماهنگی در این منطقه خبر داد. در این چارچوب بود که روز جمعه وزارت دفاع ترکیه و روسیه در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که نخستین نشست کارگروه مشترک دو کشور به منظور بررسی وضعیت استان ادلب طی روزهای پنج‌شنبه و جمعه در آنکارا برگزار خواهد شد. بنابراین، نگرانی از ادامه پیشروی‌های ارتش سوریه در منطقه و احتمال نابودی عناصر مسلح تروریست یکی از علت های تحرکات ترکیه در این‌باره به‌شمار می‌رود.
این تحلیلگر مسائل غرب‌آسیا عنوان کرد: یکی دیگر از نگرانی‌هایی که ارتش ترکیه در این منطقه دارد این است که در صورت تشدید درگیری‌ها میان ارتش سوریه با عناصر مسلح و ناآرام شدن منطقه، مرزهای ترکیه با سیلی از آوارگان مواجه خواهد شد که فاجعه‌ای برای ترکیه رقم خواهد زد. امری که شورای امنیت سازمان ملل در جلسه سه‌شنبه گذشته درباره آن هشدار داد. افزون بر نگرانی ترکیه از هجوم آوارگان به مرزهای آن، این کشور نگران به وجود آمدن شرایط وخیم انسانی در منطقه و مواجه شدن با فشارهای نهادها و ارگان‌ها‌ی بین‌المللی فعال در عرصه حقوقی و انسانی است که بهانه جدیدی به کشورهای اروپایی و آمریکا خواهد داد تا آنکارا را در ارتباط با پرونده‌های سیاسی مختلف بیش از پیش تحت فشار قرار دهند. افزون بر دو علت مزبور، ترکیه درباره تحولات شمال شرق سوریه و به‌طور مشخص استان حسکه و شمال استان حلب نیز نگران است؛ به‌ویژه اینکه به‌تازگی برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که عربستان با هماهنگی و همکاری آمریکا به منظور تحریک عشایر موجود در استان حسکه معروف به «جزیره سوریه» و جذب آنها برای اقدام علیه نیروهای سوریه و روسیه وارد عمل شده است. چراکه ترکیه نیز با توجه به تلاش‌هایی که در این منطقه دارد، درصدد جلب حمایت عشایر عرب و به‌کارگیری آنها علیه عناصر «نیروهای دمکراتیک سوریه» (قسد) و شاخه نظامی یگان‌های مدافع خلق است. به‌همین‌علت، تلاش می‌کند با موافقت برای برقراری آتش‌بس و عمل کردن به بندهای نشست سوچی، مانع از تحقق اهداف عربستان و آمریکا شود.
وی در پایان تصریح کرد: باید منتظر تحولات پس از آتش‌بس شد و اینکه آتش‌بس دوام پیدا می‌کند یا خیر و اگر داوم پیدا کند آیا به مدت طولانی‌تر تمدید خواهد شد یا خیر؟ اما با توجه به شرایط کنونی به نظر نمی‌رسد که اوضاع ادلب آرام شود و علتش آن است که ترکیه اگرچه به برخی از گروه‌ها و عناصر موجود در منطقه مانند جبهه‌النصره تسلط دارد، اما برخی از گروه‌های مسلح وابسته به جریان‌های تکفیری و القاعده نیز از مواضع ترکیه پیروی نمی‌کنند و در جهت سیاست برخی کشورهای عربی منطقه خلیج فارس و به‌طور مشخص عربستان سعودی و امارات عربی متحده عمل می‌کنند. در نتیجه، برای جلوگیری از به نتیجه رسیدن آتش‌بس و عملی شدن بندهای توافق سوچی تلاش می‌کنند. رسانه‌های وابسته به این کشورها آتش‌بس اعلام‌شده را شکست خورده جلوه بدهند. بنابراین برای به نتیجه رسیدن این تلاش‌ها در ادلب بهتر است ترکیه به لحاظ رویکردهای سیاسی خود به هماهنگی با سوریه روی آورد و برای نابود کردن گروه‌های تندرو و وابسته به القاعده و دیگر گروه‌های افراطی دست به کار شود و سپس درباره برخی گروه‌های مسلح مخالف دمشق که مطالبات خاص خود را دارند، با دمشق برای رسیدن به راه‌حل، توافق کند.
