بشار اسد و اقبال کشورهای عربی به دمشق/ سناریوهای احتمالی ترکیه، روسیه و کشورهای عربی در قبال سوریه

به گزارش ایلنا به نقل از النشره، از نظر تمام کشورهایی که به مقابله با دمشق برخاستند، تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا برای خروج نظامی از سوریه به «بشار اسد» رئیس جمهوری این کشور فرصت می‌دهد تا سیطره ارتش بر گستره وسیعی از کشور را گسترش دهد. اما دولت آمریکا موضوع خروج را به دستاویزی برای اقناع کشورهای عربی به کار گرفته و وچنین وانمود می‌کند که این اقدام با قانونی جلوه دادن اخراج نیروهای خارجی، در راستای منافع استراتژیک آنها است. فقط اسرائیل این توجیه ترامپ را نپذیرفته و همچنان تاکید دارد که با خروج آمریکا، حزب‌الله در بلندی‌های جولان حضور خود را تثبیت می‌کند. 

سخنان «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه پس از اقدام اسد برای جلوگیری از حمله ترک‌ها به کردها و ورود ارتش سوریه به شهر منبج میزان نگرانی او از خروج آمریکا را نشان می‌دهد.

اردوغان به خوبی فهمیده است که امکان ندارد دمشق این منطقه را به تُرک‌ها واگذار کند و این در حالی است که کردها دست کمک‌خواهی به ارتش کشور دراز کرده و بشار اسد را گزینه نجات از طمع‌ورزی‌های ترک‌ها می‌دانند که در مسکو با هدف دستیابی به سهمی در سوریه، با روس‌ها گفت‌وگو کردند. 

این سهم چیست و چگونه حاصل می‌شود؟

بر اساس اطلاعات ارائه شده هیأت ترکیه که در پایان ماه گذشته میلادی از مسکو دیدار کردند،‌ با این پاسخ روسیه مواجه شدند: 

نخست، از مناطق حضور کُردها در شمال سوریه هرگز عقب‌نشینی نخواهد شد. دوم اینکه روس‌ها به همراه سوریه آماده جنگ شدیدی در ادلب می‌شوند.

این دو بند، اصول ثابت سوریه هستند که توسط روسیه اتخاذ شده است اما مسکو نسبت به همکاری با ترکیه بر اساس این دو اصل ثابت چراغ سبز نشان داده است. 

«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه اعلام کرد که روسیه و ترکیه مأموریت مهمی برای حل بحران در سوریه دارند.

دلایل تمایل مسکو به همکاری با آنکارا بسیار است که اصلی‌ترین آنها عدم امکان کاهش تنش در شمال سوریه بدون همکاری ترکیه است. مهمتر از همه بعد اقتصادی به ویژه پس از راه‌اندازی خط لوله گاز زیر دریائی بین ترکیه و روسیه است که تا اروپا می‌رود.

پوتین حسن‌نیت خود را در قبال اردوغان به ویژه پس از تهدید آنکارا به گسترش نفوذ خود در شرق فرات نشان داد این در حالی است که واشنگتن در موضوع برخورد با کردها در مقابل ترکیه ایستاد. 

تحولات اخیر، ‌آمادگی ترکیه را برای همکاری با سوریه پنهان می‌کند به ویژه اینکه کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس تمایل خود را برای همکاری با سوریه به منظور مقابله با طرح‌های ترکیه- ایران به صورت آشکار اعلام کرده‌اند.

کشورهای حوزه خلیج‌فارس از طرح‌های ترکیه پس از گسترش روابط آنکارا- مسکو و همکاری اقتصادی و سیاسی در مورد سوریه به شدت بیمناک هستند.

منابع آگاه تغییر موضع اردوغان در قبال اسد و امضای توافقنامه‌های نظامی و اقتصادی از طریق مشارکت آنکارا در عملیات بازسازی شمال سوریه با نظارت روسیه و بازگشت آوارگان سوری را بعید نمی‌شمرند.

این موضوع احتمالا طی ماه‌های پیش رو امکان‌پذیر می‌شود اما آیا بر شتاب کشورهای عربی به سمت دمشق تاثیر می‌گذارد؟

کشورهای عربی از برنامه مسکو در مورد ترک‌ها خبر دارند و به همین دلیل نگاه‌ها به سمت دمشق و اسد بازگشت تا وی را به عدم صلح با ترک‌ها قانع کنند به این بهانه که ترک‌ها از اخوان المسلمین حمایت کرده و هیچ اعتمادی به برنامه‌های آینده آنان نیست. 

دمشق قطعا نقطه جذب دو محور خواهد بود: نخست کشورهای عربی حوزه خلیج فارس  و محور دوم ترکیه و قطر. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به دنبال صلح با دمشق و حمایت مادی از آن هستند چنانچه در حال حاضر نیز طرح بازسازی فرودگاه بین‌المللی دمشق و آمادگی کشورهای عربی برای تجهیز آن به هواپیماهای شهری به صورت هدیه یا کمک نیز در دست بررسی است.

سوریه اکنون خود را در مقابل هجوم عاطفی بسیار شدید کشورهای عربی می‌بیند و این موضوع فقط به بازگشایی سفارت‌ها یا برقراری مجدد روابط محدود نخواهد شد بلکه به مسابقه آنها برای اعلام دوستی و حمایت نامحدود از دمشق و حتی حمایت مالی عربستان سعودی از بازسازی سوریه گسترش خواهد یافت. 

مرحله آینده مرحله آشتی‌های سیاسی و توافق‌های اقتصادی استراتژیک خواهد بود. باید منتظر بود و دید که بشار اسد چگونه عمل خواهد کرد.