ملازهی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد:
دلایل و پیامد ورود عربستان به صلح افغانستان/ حضور طالبان در مناطق پشتون، امنیت ایران را به خطر می‌اندازد
سعودی‌ها به دنبال گسترش حوزه نفوذ ایدئولوژیک خود در جنوب آسیا هستند و از این بابت قطر را از پرونده افغانستان خارج و امارات را به جای دوحه وارد کرده است.
«پیرمحمد ملازهی» تحلیلگر ارشد مسائل جنوب آسیا در تشریح دلایل اصرار ایالات متحده مبنی بر فعال شدن عربستان در پرونده صلح افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: از زمانی که طالبان قدرت را در افغانستان در دست داشت تا به امروز شاهد آن هستیم که انواع و اقسام سناریوها و راهبردها برای عملیاتی شدن پرونده صلح افغانستان و وادار کردن طالبان به صلح با ارگ، طرح‌ریزی و اجراء شده است اما نتیجه آن مشخص نیست. بحث اصلی این است که طالبان دولت وحدت ملی افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسد و از این‌رو طرف مقابل خود برای مذاکره را ایالات متحده می‌داند. در این بین از ماه‌های اخیر شاهد فعال شدن واشنگتن در محور سیاسی افغانستان هستیم و چندین دور از گفت‌وگوها میان آمریکا و نمایندگان طالبان برگزار شده که نشان از وجود روزنه‌های امید در پرونده صلح افغانستان دارد.
وی ادامه داد: پس از کشمکش‌های فراوان شاهد آن هستیم که طالبان با مذاکره موافقت کرده اما موضوعی که به تازگی، نگاه به پرونده افغانستان را وارد فضای دیگری کرده، فعال شدن عربستان سعودی در پرونده صلح افغانستان است. اصل ماجرا از این قرار است که در چند روز اخیر و طی گفت‌گوهای طالبان با آمریکا شاهد حضور نمایندگانی از پاکستان و عربستان در جلسه‌های مذاکره بودیم و حتی گفته می‌شود نماینده‌هایی از امارات متحده عربی هم در این نشست حضور داشته‌اند. شاید برای بسیاری از مخاطبان و حتی تحلیلگران رخ دادن چنین وضعیتی بسیار عجیب باشد اما در گذشته پیش‌بینی شده بود که ایالات متحده برای وارد کردن پرونده افغانستان به فضای جدید، از بازیگران دیگر استفاده خواهد کرد. البته بسیاری از ناظران بر این عقیده هستند که به دلیل در ارتباط بودن برخی از رهبران طالبان و عربستان با یکدیگر، شاهد ورود ریاض به مذاکرات صلح افغانستان هستیم اما به هر حال شاهد گشوده شدن بازی جدید در این راستا هستیم.
این پژوهشگر مسائل آسیای شبه قاره با اشاره به نقش فرستاده رئیس‌جمهوری آمریکا در پرونده صلح افغانستان، گفت: پر رنگ شدن نقش «زلمی خلیلزاد» در مذاکرات افغانستان، یکی دیگر از دلایل باز شدن پای عربستان سعودی به گفت‌وگو با طالبان است. سیاست خلیلزاد بر این اساس است که هرطور شده قبل از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در آمریکا، باید پرونده صلح با طالبان به یک نقطه مشترک برسد. تیم ایالات متحده معتقد است که فضای فعلی بهترین زمان برای آرام کردن طالبان و امضاء توافق اولیه است. نکته دیگر اینکه قرار بر این شده تا مذاکرات بعدی صلح افغانستان از قطر به امارات و عربستان منتقل شود و این به معنای ادامه اختلاف سعودی‌ها با دوحه است و از جهتی دیگر آنها به دنبال کسب اعتبار از طریق این موضوع هستند.
وی افزود: طالبان در وضعیت فعلی به این نتیجه رسیده است که حکومت وحدت ملی افغانستان نمی‌تواند بیش از این دست به اقدام و مقابله با آنها بزند و از این جهت شاهد ترددهای مشکوک زلمی خلیلزاد به کابل هستیم. طالبان در حال پاسخ گرفتن از سوی ارگ ریاست جمهوری افغانستان است اما همچنان به دنبال مذاکره مستقیم با ایالات متحده است. این بدان معنی خواهد بود که پرونده صلح افغانستان همچنان پیچیده و مبهم است و امیدهای ناچیز نسبت به وقوع صلح یکپارچه در این کشور وجود دارد. تمامی این مولفه‌ها موجب شده تا شرایط تغییر کند اما باید توجه کنیم که این شرایط تنها در حوزه داخلی پیگیری نمی‌شود؛ بلکه در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی هم روندهایی وجود دارد که باعث تغییر جهت و ایجاد سکون در پرونده افغانستان شده است. لذا تحلیل‌ها تنها از ناحیه داخلی قابل ارائه نیست.
ملازهی در پایان خاطرنشان کرد: کشورهای پاکستان، امارات و عربستان سعودی اعلام کرده‌اند که برای به نتیجه رساندن پرونده صلح آماده هرگونه همکاری برای راضی کردن طالبان و به میدان کشیدن آن است اما چالش پیشروی منطقه جنوب آسیا این است که، سعودی‌ها به دنبال نفوذ ایدئولوژیک خود در منطقه جنوب آسیا و شبه قاره هستند. موضوع دیگر این است که اگر ایالات متحده خواهان خروج از افغانستان باشد، بدون شک منافع زیادی در این راستا به ریاض خواهد رسید و یکی از مسائل بحث شریک‌سازی طالبان در قدرت است. واقعیت این است که طالبان از ایدئولوژی خود کوتاه نمی‌آید و حتی بحث تاسیس دولت موقت را مطرح کرده که نشان از سخن گفتن طالبان از موضع بالا دارد. بنابراین اگر طالبان با کنشگری عربستان موفق شود مناطق پشتون‌نشین را در احاطه کامل خود بگیرد، بدون تردید تهدید امنیتی برای ایران به وجود خواهد آمد.
