رایزن اسبق ایران در افغانستان در گفت‌وگو با ایلنا:
عقبه مسکو برای میدان‌داری پرونده افغانستان ضعیف است/ چند دستگی در طالبان مانع تحقق صلح
چند دستگی در طالبان و پیدایش هسته‌های خرد تندرو که منشعب از این جریان است، پرونده صلح افغانستان را با مشکل جدی روبرو خواهد کرد.
«عبدالمحمد طاهری» رایزن سابق ایران در افغانستان در تشریح خروجی نشست گفت‌وگوهای صلح افغانستان در مسکو در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: گفت‌وگوهای صلح افغانستان که این بار در مسکو برگزار شد، ضلع دیگری از گفت‌وگوهایی است که طی چند سال گذشته توسط کشورهای مختلف و با محوریت افغانستان برگزار شد اما باید توجه داشت که روسیه تلاش می‌کند تا از منازعه افغانستان عقب نیفتد. کنشگری روس‌ها در پرونده افغانستان را باید به فال نیک گرفت و همین موضوع موجب می‌شود تا چین، ایران و پاکستان هم در این راستا و برای تحقق صلح یکپارچه در افغانستان تلاش کنند اما اگر روند منازعه سیاسی همانند گذشته ادامه داشته باشد، بدون تردید خروجی آن خوب نخواهد بود.
وی ادامه داد: در این بین نباید از تحرک طالبان غافل ماند؛ همگان فکر می‌کردند که با توجه به در پیش‌رو بودن مذاکرات مسکو طالبان تا حد زیادی دست از عملیات بر می‌دارد اما متاسفانه چنین اتفاقی رخ نداد. چراکه آنها هر نقطه‌ای را که مد نظرشان باشد، اشغال می‌کنند و همچنان بمب‌گذاری و عملیات انتحاری به قوت خود ادامه دارد. این وضعیت نشان می‌دهد که طالبان در وضعیت کنونی یک جریان یکدست و مایل به حل و فصل منازعه داخلی نیست؛ از این منظر نمی‌توان امیدوار بود که از ناحیه طالبان مشارکت خاصی صورت بگیرد. نکته اینجاست که طالبان در وضعیت فعلی به چند هسته تندرو تقسیم شده و دقیقاً مشخص نیست که باید با کدامیک از آنها بر سر میز مذاکره نشست. از جهتی دیگر آنها به دنبال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند و این حکایت از نمایش قدرت امارت اسلامی و القاء آن به دنیا دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ورود نماینده ویژه ترامپ به کابل موجب به تکاپو افتادن روسیه در پرونده افغانستان شد، عنوان کرد: قبل از آنکه انتخابات پارلمانی اخیر در افغانستان برگزار شود، به یک‌باره شاهد ورود «زلمی خلیلزاد» به کابل بودیم و در آنجا بود که روس‌ها به تکاپو افتادند. این نگاه روس‌ها مصادف شد با نگاه آمریکا به جنگ یمن و خواسته آنها برای پایان دادن به این منازعه خونین که بی ارتباط با یکدیگر نیست و دقیقاً مدلی از نبرد ژئوپلیتیکی را نمایان می‌کند. روس‌ها نه تنها منافع خود در افغانستان (سیاسی و امنیتی) را مورد تهدید می‌بینند بلکه به دنبال آن هستند تا بتوانند کشورهای همسایه افغانستان را در این معادله درگیر کنند. لذا نقش روسیه در این پرونده را باید موثر دانست اما بدون تردید هم‌وزن با آمریکا یا پاکستان نخواهد بود.
وی افزود: برای درک بهتر از وضعیت افغانستان و اینکه در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد، بهتر است عملکرد طالبان در هفته پیش‌رو به دقت رصد شود. اگر آنها مجدداً دست به عملیات‌های گسترده بزنند یا اقدام به اشغال برخی از ولایات افغانستان کنند، بدون تردید نشان‌دهنده آن است که هیچ اتفاقی در کوتاه‌مدت نخواهد افتاد. چراکه طالبان همچنان به دنبال آن است تا خود را به عنوان عنصر هژمون در افغانستان مطرح کند. به نظرم روسیه جایگاه خاصی در افغانستان ندارد و حتی بسیاری از مردم این کشور به دلیل تجاوز ارتش شوروی به خاک افغانستان ذهنیت خوبی از آنها ندارند و تنها برخی از مهره‌های تکنوکرات از حضور و کنشگری روسیه استقبال می‌کنند که آن هم به دلیل درس خواندن و دریافت مدرک از این کشور است.
طاهری در پایان تصریح کرد: روسیه در حال مانور تبلیغاتی در افغانستان است و نباید انتظار داشته باشیم که مسکو بتوانند بیش از حد تصور آمریکا را به چالش بکشد یا آن را برنده این پرونده خطاب کنیم. باید توجه داشت که مذاکرات در پاکستان و افغانستان در جریان است و بخشی در از این روند به ریاست زلمی خلیلزاد در قطر پیگیری می‌شود؛ لذا این روند دقیقاً نشان می‌دهد که مذاکرات صلح افغانستان چندپاره شده و این موضوع به علاوه سایر متغیرهای دیگر پرونده صلح را پیچیده می‌کند. دلایل این پیچیدگی نخست، به پیچیدگی ساختار طالبان و چند دستگی آن بر می‌گردد و دوم، به عدم وجود تصمیم‌گیران مستقل و فکور در کابل مربوط است. بنابراین گفت‌وگوهای مسکو را تنها باید یک قدم در راستای رسیدم به صلح قلمداد کرد.
