انتقال سفارت آمریکا، تقابل میدانی در سرزمین‌های اشغالی را رقم می‌زند/ پاریس به وکالت از واشنگتن وارد صحنه سیاسی شده است

«مجید صفاتاج» کارشناس مسائل فلسطین در تشریح پیامدهای انتقال سفارت آمریکا به قدس در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: در مورد مساله انتقال سفارت آمریکا به قدس که قرار است طی سه ماه آینده صورت بگیرد چندین نکته وجود دارد؛ باید توجه داشت که انتقال سفارت با حقوق بین‌الملل کاملاً مغایر بوده و با توجه به قطعنامه‌های ۲۳۹ و ۲۴۹ سازمان‌ ملل که مناطق مربوط به سال ۱۹۶۷ را متعلق به فلسطین‌ها دانسته است، چنین اقدامی محکوم و خلاف اصول حقوقی در نظام بین‌الملل به حساب می‌آید؛ لذا انتقال سفارت ایالات متحده به قدس نقض فاحش قطعنامه‌های بین المللی به شمار می‌آید. از جهت دیگر اسرائیل منشور سازمان‌ملل را پذیرفته و تمامی کشورها باید نسبت به این منشور حقوق مد نظر که برعهده آنها است را رعایت کنند؛ اما اسرائیل و آمریکا عمل غیرقانونی و خلاف منشور سازمان‌ملل را در دستور کار قرار داده‌اند که می‌تواند منجر به درگیری داخلی در اراضی اشغالی شود.

وی ادامه داد: بر اساس سیاست‌های دولت فعلی ایالات متحده و با نگاهی به تجربه‌های گذشته خصوصاً پس از ورود ترامپ به کاخ سفید، به این مفهوم می رسیم که جمهوری‌خواهان تا آخرین لحظه اعلام می‌کنند که اقدام‌های خود را عملیاتی خواهند کرد، اما در دقیقه ۹۰ این سیاست‌ها تغییر پیدا می‌کند. به گونه‌ای که در پرونده برجام هم شاهد چنین موضوعی بودیم، از این منظر اگر تیم کارشناسی ترامپ  و حتی اتاق‌های فکر ایالات متحده به صورت واقع‌بینانه مساله انتقال سفارت را بررسی کنند، به این مفهوم می‌رسند که انجام چنین کاری تبعات بسیار زیادی در ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی بر جای خواهد گذاشت. اقداماتی که رئیس جمهوری ایالات متحده نه تنها در مورد اسرائیل و فلسطین بلکه در مورد سایر پرونده‌ها صورت داده، کاملاً بدون منطق سیاسی بوده و موجب شده پیامدهای زیادی در سطح بین‌المللی حادث شود.

اگر انتقال سفارت آمریکا به قدس عملیاتی شود بدون تردید جریان‌ها و تشکل‌های فلسطینی مانند تشکیلات خودگردان، جهاد، حماس و غیره وارد میدان خواهند شد و حتی ممکن است در سوریه و جولان تحرکاتی علیه اسراییل صورت بگیرد. از این جهت به نظر می‌رسد که واشنگتن باید برای جلوگیری از چنین اقداماتی در سیاست‌های خود بازنگری کند.

این پژوهشگر مسائل اسرائیل با اشاره به دیدار و گفت‌وگوی آتی دبیرکل و ۶ کشور عضو اتحادیه عرب با وزیر خارجه فرانسه درباره فلسطین عنوان کرد: شاهد آن هستیم که فرانسوی‌ها به پرونده‌هایی مانند لبنان یا سوریه ورود پیدا کرده‌اند اما در مورد پرونده فلسطین که قرار است دیداری میان دبیرکل و ۶ کشور عضو اتحادیه عرب با وزیر خارجه فرانسه صورت بگیرد به نظر می‌آید ایالات متحده این دیدار را طراحی و به پاریس ابلاغ کرده است. باید توجه داشته باشیم کشورهای عضو اتحادیه عرب و دبیرکل این اتحادیه صراحتاً در ماه‌ها و سال‌های اخیر اعلام کرده بودند که باید «استخوان فلسطینی‌ها زیر فشار شکسته شود» که این دقیقاً مواضع ضد فلسطینی آنها را نمایان می‌کند. لذا کشورهای عربی تنها نگران تبعات انتقال سفارت آمریکا به قدس نیستند بلکه معتقدند گروه‌های مقاومت و مردم، دست به اقدام‌های خودجوش مانند حمله با سلاح سرد یا زیر گرفتن نظامیان اسرائیل با خودرو خواهند زد. حتی برخی از آنها نگران آن هستند که دامنه این اعتراض‌ها به مصر کشیده شود؛ به ویژه که کشورهای اتحادیه عرب زیر فشار افکار عمومی کشور خود در مورد مساله فلسطین قرار دارند و از این جهت دیدار اعضای اتحادیه عرب با وزیر خارجه فرانسه را باید نوعی وکالت سیاسی آمریکا به فرانسه دانست.

وی افزود: اسرائیل و آمریکا به خوبی می‌دانند که نقش اتحادیه عرب طی سال‌های اخیر بسیار کمرنگ شده و از این تشکیلات به عنوان یک اتحادیه پوسیده نام برده می‌شود، لذا درصدد هستند تا با پررنگ کردن نقش کشورهای عضو آن بتوانند این اتحادیه را به صورت مقطعی و هرچند کوتاه احیا کنند که به نظر می‌رسد پاریس سکاندار این ماموریت خواهد بود. از جهت دیگر، احتمال می‌رود به دلیل مخالفت‌های بین‌المللی با انتقال سفارت آمریکا به قدس، فرانسه به واسطه‌گری آمریکا در آخرین دقایق اعلام کند که انتقال سفارت به تعویق خواهد افتاده است.

صفاتاج در پایان تصریح کرد: نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که در هفته‌ها و ماه‌های پیش رو و تا زمانی که قرار است آمریکا سفارت خود را به قدس منتقل کند، سفرهای دیپلماتیک و رفت و آمدهای سیاسی در حوزه‌های غیر عربی افزایش پیدا خواهد کرد و محوریت آن مسائل اسرائیل و فلسطین خواهد بود. بنابراین ایالات متحده اگر به دنبال عملی کردن چنین سیاستی باشد، بدون تردید پرونده به سمت و سویی دیگر هدایت خواهد شد؛ چراکه حتی اشخاصی مانند «محمود عباس» که ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین را برعهده دارد به خشونت کشیده شدن اوضاع را گوشزد کرده است.