به پا خاستن موج چپگرایی در حیاط خلوت واشنگتن/مادور و چالش اپوزیسیون/ آمریکای لاتین به دنبال بازتعریف خود در ۲۰۲۴

هادی اعلمی فریمان، کارشناس مسائل آمریکای لاتین با اشاره به مهمترین وقایع رخ داده در این منطقه در سال ۲۰۲۳ میلادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سال گذشته میلادی را باید آغاز موج جدید چپگرایی در آمریکای لاتین بدانیم؛ چراکه نظام‌های سیاسی در آمریکای لاتین از انتخابات تغذیه می‌کنند و اساساً احزاب از رأی مستقیم مردم مشروعیت می‌گیرند و دولت‌ها هم از این طریق روی کار می‌آیند. بر همین اساس در سال ۲۰۲۳ چیزی در حدود ۱۲ کشور از ۱۹ کشور این منطقه را موج چپگرایی فرا گرفت. به عنوان مثال در برزیل، لولا داسیلوا به‌رغم محکومیتی که داشت در انتخابات شرکت و توانست با یک انرژی و توانایی خاص وارد میدان سیاست شود و در نهایت قدرت را به دست بگیرد. از زمانی که او روی کار آمده چیزی در حدود ۲۵ سفر خارجی داشته که به نوعی نشان‌دهنده اهمیت سیاست خارجی برای داسیلوا بوده است.

وی ادامه داد: در آرژانتین هم به دلیل مشکلات اقتصادی اعم از تورم و تاثیر منفی وام‌های بزرگ بر جامعه شاهد آن بودیم که «خاویر میلی» به روی کار آمد. در پاراگوئه یک نوع شگفتی سیاسی را شاهد بودیم؛ چراکه حزب کلرادو که اساساً یک حزب راستگرا به حساب می‌آید و حدود ۷۰ سال قدمت دارد، نامزد خود با نام «سانتیاگو پنیا» را وارد میدان انتخابات کرد و او به پیروزی رسید. در گواتمالا هم در سال گذشته میلادی انتخابات انجام شد و «برناردو آلوارو» که چپگرا به حساب می‌آمد، به قدرت رسید. اهمیت پیروزی او در این است که عموماً ساختار سیاسی این کشور راستگرا بودند اما او یک چهره کاملاً چپ به حساب می‌آید که حالا قدرت را در دست دارد. در اکوادور هم راستگراها در انتخابات به پیروزی رسیدند اما در شیلی «گابریل بوریچ» سعی کرد تا در یک شرایط کاملاً مشخص پیش‌نویس قانونی را مطرح کند تا به دنبال احقاق حقوق بومی‌ها باشد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: توجه داشته باشید که در آمریکای لاتین هر وقت که مشکل اقتصادی پدیدار می‌شود اصولاً مردم به احزاب مخالف رای می‌دهند. مثلاً در آرژانتین به دلیل وجود مشکلات اقتصادی شاهد به روی کار آمدن کسانی هستیم که شاید اساساً نام آنها مطرح نبوده و یا گرایش کاملاً چپ داشته‌اند. این در حالیست که نگاه تیم بایدن به آمریکای لاتین هم یک نگاه دست چندم است. برای واشنگتن پرونده اوکراین و حتی جنگ در غزه بسیار مهم‌تر از منطقه‌ای مانند آمریکای لاتین است و از سوی دیگر آنها توان حل مشکلات این منطقه را در شرایط کنونی ندارند. بایدن سعی دارد تا تهدیدات مربوط به امنیت مرزی با کشورهای آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین را کنترل کند و در سوی دیگر هم موضوع انرژی در دستور کار آنها قرار دارد و باید بگویم که چندان به این منطقه امید ندارند.

وی افزود: آمریکای لاتین همین حالا به دنبال آن است که بتواند خود را باز تعریف کند. ما می‌بینیم که چینی‌ها با نیکاراگوئه پیمان اقتصادی امضا می‌کنند و از سوی دیگر این بلوک سیاسی بیش از هر زمان دیگر اهمیت بریکس را درک می‌کند. اگر فرض را هم بر این بگذاریم که ترامپ بخواهد به قدرت برسد، باز هم ما شاهد تنش خواهیم بود. در این منطقه حتی بحث حمایت از فلسطین و غزه و انتقاد از اسرائیل را شاهد هستیم که تمامی این موضوعات نشان از باز تعریف نقش این کشورها در سال ۲۰۲۴ دارد و تمامی این مسائل را باید یک شرایط جدید بدانیم.

اعلمی فریمان در پایان خاطرنشان کرد: در ونزوئلا هم شاهد اعمال فشار هرچه بیشتر بر «نیکولاس مادورو» بودیم. مذاکره او با اپوزیسیون با واسطه‌گری نروژ به جایی رسیده که حالا اوضاع و احوال به هم ریخته و مهاجرت ۱۰ میلیونی مردم این کشور به دلیل مشکلات اقتصادی در حال تشدید شدن است. از سوی دیگر ایالات متحده اعلام کرده که هر وقت مادورو با اپوزیسیون این کشور به نتیجه برسد واشنگتن تحریم‌های آنها را پله پله کاهش خواهد داد. در این بین دولت مادورو هم در سال ۲۰۲۴ باید انتخابات برگزار کند و در مقابل وی «ماریا کورینا ماچادو» به عنوان نامزد اپوزیسیون ضد دولتی ونزوئلا که حمایت زیادی از سوی مردم دارد قرار دارد و در حال فعالیت است. در پایان باید بگویم که در آرژانتین هم به نظرم «خاویر میلی» به هر ترتیب باید روند ساختارشکنانه خود را تعدیل کند و اوضاع را به سمت صحیح مدیریت کند؛ چراکه عدم این اقدام می‌تواند او را با مشکلات جدی سیاسی روبه‌رو کند.