خیزش واگنر ریشه در جنگ قدرت دارد/ پوتین از داخل و خارج تحت فشار است/ احتمال اتحاد اپوزیسیون علیه کرملین

«افشار سلیمانی » سفیر پیشین ایران در آذربایجان در تشریح دلایل قیام رئیس گروه واگنر علیه کرملین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: کاملاً روشن بود که یک جنگ قدرت در مسکو وجود دارد که پرونده اوکراین این تقابل را تشدید کرده که در حقیقت به آینده روسیه و جانشین پوتین مربوط است. واقعیت این است که یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر بارها به این جنگ قدرت با محوریت خودش به صورت غیرمستقیم و حتی مستقیم اشاره کرده بود و حالا هم کار به جایی رسیده که علیه کرملین قیام کرده است. او معتقد است که جانشین پوتین باید از شهر سنت‌پترزبورگ باشد؛ چراکه خودش اهل این شهر است و به نوعی قبیله‌گرایی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر معتقد است که احتمالاً سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه در آینده نزدیک به جای پوتین انتخاب خواهد شد و این دقیقا همان مسأله اصلی به حساب می‌آید که باعث ایجاد اختلاف شده است.

وی ادامه داد: اینکه فرمانده گروه واگنر از گذشته مقام‌های نظامی روسیه اعم از وزیر دفاع و فرمانده ستاد ارتش را به عنوان مانع جدی عملیات‌ها علیه اوکراین معرفی می‌کند و می‌گوید که ارتش به آنها سلاح ارسال نکرده، دلیلش این است که بتواند شویگو را کنار بزند. به همین جهت بخشی از این موضوع بر سر جنگ قدرت است و البته برخی‌ها معتقدند که پوتین نمی‌تواند در شرایط فعلی وزیر دفاع خود را کنار بگذارد؛ به گونه‌ای که اگر وی دست به چنین اقدامی بزند به معنی عقب‌نشینی از حلقه و مواضع خود تلقی خواهد شد. رئیس واگنر در ابتدا اعلام کرده بود که با پوتین هیچ مشکلی ندارد و صرفاً با وزیر دفاع روسیه که در روند جنگ اختلال ایجاد کرده زاویه دارد اما زمانی که وی از سوی مسکو به خیانت محکوم شد صراحتاً مواضعش علیه پوتین را آشکار کرد.

این تحلیلگر مسائل روسیه تصریح کرد: این در حالی است که گفته می‌شود پوتین از برخی کشورهای جداشده از شوروی سابق درخواست کمک نظامی و میدانی کرده تا بتواند اوضاع را تغییر دهد اما بسیاری از آنها مخالفت کردند و هنوز معلوم نیست که آیا رئیس‌جمهور بلاروس در این روند با پوتین همراه خواهد شد یا خیر. چندین ماه قبل بنده این وضعیت را پیش‌بینی کردم اما فکر می‌کردم که خیزش علیه کرملین را امنیتی‌ها کلید خواهند زد ولی حالا رئیس واگنر وارد میدان شده و بعید نیست که از داخل نیروهای امنیتی، اطلاعات و برآوردهای دست اول به وی ارسال شود. مضاف بر اینکه گفته می‌شود کشورهای خارجی هم احتمال دارد به پریگوژین سرویس بدهند اما به هر ترتیب این موضوع برای پوتین بسیار خطرناک و سخت است. کرملین حالا هم در خارج و هم در داخل روسیه با مشکلاتی روبه‌رو است و کشورهای پیمان امنیت دسته جمعی هم مایل به همکاری با وی علیه واگنر نیستند.

وی افزود: اگر واگنر به مسکو برسد بدون شک ممکن است اوضاع بدتر شود اما این تحلیل‌ها فعلاً جنبه عملیاتی به خود نگرفته است. بحث فعلی در مورد پوتین و وضعیت روسیه جنبه سود و زیان دارد. آمارها نشان می‌دهد که سودی از جانب جنگ اوکراین نصیب مسکو نشده و ادامه این روند ممکن است باعث ‌شود روسیه به سمت استفاده از سلاح اتمی برود که معتقدم این اقدام فرار رو به جلو با حاصل جمع صفر خواهد بود و برای مسکو تبعات بین‌المللی فراوانی دارد. از سوی دیگر ادامه این وضعیت هم ممکن نیست و حتی ممکن است پریگوژین بر سر این اتفاقات با پوتین هماهنگ باشد تا در نهایت مسکو بتواند با محکوم کردن وی به صلح برسد و در نهایت واگنر را بهانه‌ای برای بده و بستان با اوکراین بر سر جزیره کریمه و مناطق شرقی این کشور کند.

سلیمانی در پایان خاطرنشان کرد: این در حالی است که احتمال آغاز عملیات از سوی ارتش اوکراین علیه روسیه بسیار کم است؛ چراکه این اقدام می‌تواند به نفع روس‌ها رقم بخورد و پوتین از همین موضوع برای ایجاد اتحاد ملی علیه غرب و حتی واگنر استفاده کند. به هر ترتیب وقایع اخیر نشان می‌دهد که ریزش در ساختار داخلی روسیه اتفاق افتاده و به نظرم اوضاع بدتر می‌شود و این ریزش می‌تواند عمیق‌تر شود؛ به صورتی که تحریم‌ها و مسائل اقتصادی مردم را کلافه کرده و می‌تواند اوضاع را برای کرملین بدتر کند و شاید در نهایت پرونده اوکراین هم به یک نقطه نهایی برسد. حتی ممکن است اتحاد اپوزیسیون علیه کرملین مستحکم‌تر شود و توده‌های مخالف پوتین مجدداً قوت بگیرند.