وضعیت برگزاری انتخابات لیبی سراسر مبهم است/ سیف‌الاسلام قذافی، گزینه مطلوب لندن و تل‌آویو/ اراده خارجی‌ها بیشتر از داخل لیبی به چشم می‌آید

«جعفر قنادباشی» تحلیلگر مسائل آفریقا در تشریح آخرین وضعیت سیاسی لیبی و نامزدهای انتخاباتی این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: شرایطی که شورای انتقالی لیبی طی ماه‌های اخیر به وجود آورد در نهایت به برگزاری انتخابات ۲۴ دسامبر ختم شده اما هم‌اکنون ابهام‌های زیادی در مورد برگزاری انتخابات در لیبی مطرح است. از سویی دیگر انتقادهای زیادی در حال شکل گرفتن علیه این روند است؛ به عنوان نمونه در برخی از مناطق اعلام شده که احزاب وارد عرصه انتخاباتی شدند اما واقعیت این است که هیچ حزبی در لیبی به صورت علنی نامزدی برای ورود به انتخابات معرفی نکرده است. به همین دلیل صرفاً شاهد آن هستیم که ژنرال خلیفه حفتر و سیف‌الاسلام قذافی به عنوان نامزدهای انتخابات خود را معرفی کردند اما مساله اینجاست که هیچ جریان یا چهره مستقلی وارد میدان انتخابات لیبی نشده است. از این منظر معتقدم این انتخابات نه تنها شفاف به نظر نمی‌رسد، بلکه تمام نیروهای حاضر در روند برگزاری این انتخابات غیرحرفه‌ای به حساب می‌آیند.

وی ادامه داد: اسنادی وجود دارد که نشان می‌دهد نیروهای مصری و همچنین جریان‌های غربی در جریان برگزاری انتخابات حضور دارند و به همین دلیل معتقدم که ما شاهد یک بازی سیاسی در لیبی هستیم تا اینکه بخواهیم آن را یک انتخابات اثرگذار بدانیم. توجه داشته باشید که جمعیت لیبی پراکنده است و بسیاری از مسائل را می‌توان برای آنها از منظر مشارکت در انتخابات توضیح داد ولی متاسفانه تبلیغات و آموزش نیروهایی که قرار است انتخابات را برگزار کنند کاملاً غلط بوده و به همین دلیل با یک انتخابات شفاف در لیبی روبه‌رو نخواهیم بود. متاسفانه شاخصه‌های اجرایی، هدف‌گذاری‌ها و سایر مسایلی که به انتخابات برمی‌گردد به هیچ وجه از روال قانونی و حتی اصولی خود پیش نمی‌رود و به همین دلیل است که می‌گوییم روند فعلی سیاسی در لیبی مبهم است. توجه داشته باشید که در خارج از لیبی اراده کشورهای خارجی برای تشکیل یک دولت وجود دارد، که به نظرم این مهمترین مؤلفه به حساب می‌آید.

این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: اروپایی‌ها و به‌خصوص فرانسوی‌ها مشاهده کردند که اگر دیر بجنبند، ترکیه معادلات را به نفع خود تمام می‌کند و به همین دلیل بود که اجلاس بین‌المللی پاریس برای لیبی، اخیراً با حضور طرف‌های داخلی و خارجی دخیل در پرونده لیبی در فرانسه برگزار شد. بر این اساس معتقدم بخش اعظمی از این انتخابات توسط اروپایی‌ها مهندسی و اجرا خواهد شد. در این میان توجه داشته باشید که بسیاری معتقدند «خلیفه حفتر» به دلیل جایگاه و نفوذش در لیبی پیروز انتخابات خواهد بود اما معتقدم که این تحلیل تا حد زیادی غلط است. خلیفه حفتر که ارتش ملی لیبی را زیر نظر خود دارد، باقی‌مانده حکومت قذافی به حساب می‌آید و اساساً یک شخصیت لاییک در این کشور اسلامی مسحوب می‌شود که این خود امتیاز منفی برای او به حساب می‌آید. از سویی دیگر، حفتر در حمله به پایتخت لیبی توسط ارتش ملی لیبی نقش داشته و به همین دلیل یک چهره مخدوش از خود به جای گذاشته است.

قنادباشی افزود: به یاد داریم از زمانی که خلیفه حفتر حمله به غرب لیبی را تدارک ‌دید، مردم این کشور از وی استقبال نکردند و تنها روسیه و فرانسه از او حمایت کردند. به همین دلیل کارنامه او چندان شفاف و مثبت به نظر نمی‌رسد. در مورد سیف‌الاسلام قذافی هم مسایل کاملاً روشن است. او فرزند کسی به حساب می‌آید که چهار دهه بر لیبی حکومت کرد و در نهایت توسط مردمش کشته شد اما باید توجه داشته باشیم که در کل مردم لیبی هنوز معتقدند دوران قذافی برای آنها بهتر از وضعیت فعلی بود. درست است که قذافی یک نظام دموکراتیک را هدایت نمی‌کرد اما در نهایت مردم این کشور هنوز در مورد آن دوران سخن می‌گویند و به نظرم فرزند او هم طرفداران مختص به خود را خواهد داشت. در شرایط فعلی او بهترین مهره از نظر غربی‌ها به حساب می‌آید.

وی در پایان با اشاره به پرونده عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی و لیبی خاطرنشان کرد: درست است که سیف‌الاسلام قذافی در چندین شهر لیبی مخالفانی دارد و حتی او را به سوابق پدرش ربط می‌دهند اما توجه داشته باشید که وی اساساً مهره انگلیس به حساب می‌آید. حتی اگر ایالات متحده یا فرانسه با سیف‌الاسلام قذافی مخالفت کنند، باز هم لندن او را مورد تایید قرار خواهد داد. نامزد سوم هم «عبدالحمید دبیبه» خواهد بود که در شرایط کنونی نخست‌وزیری لیبی را بر عهده دارد که به نظرم او مؤلفه‌های لازم برای هدایت لیبی را به عهده ندارد و هم اکنون هم مخالفانی در داخل برای خود دست و پا کرده است. این مسائل در شرایطی است که بسیاری از منابع اعلام کردند بحث عادی‌سازی روابط اسراییل با لیبی در حال داغ شدن است و به نظر می‌رسد تنها کسی که می‌تواند این رابطه را برقرار کند و در زمان نظام قذافی مشغول این کار بوده، سیف‌الاسلام قذافی خواهد بود.

گفت‌وگو: فرشاد گلزاری