پرورده در گفت‌وگو با ایلنا:
پیش‌نویس قانون اساسی سوریه می‌تواند حقوق برابر را جایگزین استفاده از سلاح کند/ اعراب منطقه منتظر یارکشی‌های جدید در خاورمیانه هستند
کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: معارضان سوری زمانی که بخش‌های زیادی از خاک سوریه در اختیار دولت این کشور قرار گرفت، دست از جنگ مسلحانه کشیدند و حالا مذاکره را ترجیح داده‌اند.
«عباس پرورده» کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به از سر گرفتن مذاکرات تدوین قانون اساسی سوریه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: سال ۲۰۱۹ بحث اصلاح پیش نویس قانون اساسی سوریه مطرح شد و فراز و فرودهای زیادی در مورد آن را شاهد بودیم اما در نهایت معارضان سوری زمانی که بخش‌های زیادی از خاک سوریه در اختیار دولت این کشور قرار گرفت، دست از جنگ مسلحانه کشیدند. مخالفان سوری که بزرگ‌ترین ائتلاف ضد دولتی این کشور در جنگ ۱۰ ساله سوریه به حساب می‌آمدند، اولین بار در قطر از آنها رونمایی شد و این طیف بیشتر از ارتش آزاد سوریه حمایت می‌کرد و حالا به هر ترتیب دو سال است که درگیر مذاکره با دولت سوریه شده است. بر این اساس و با طی شدن روند دو ساله این مذاکرات، روز یکشنبه نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه به صورت رسمی اعلام کرد که دولت و مخالفان سوری بر سر پیش‌نویس قانون اساسی سوریه به موافقت رسیدند.
وی ادامه داد: بنابر اعلام منابع خبری از هر سه گروه حاضر در این مذاکرات اعم از دولت سوریه، مخالفان و جامعه مدنی این کشور، ۱۵ نفر حضور داشتند که جمع آنها به ۴۵ نفر می‌رسد که این می‌تواند یک خوش‌بینی ابتدایی را به وجود بیاورد؛ چراکه جامعه مدنی سوریه در جنگ ۱۰ ساله اخیر سلاح به دست نگرفته بودند اما مخالفت خود را با بشار اسد اعلام کردند اما وارد تقابل مسلحانه نشدند و حالا باید این مؤلفه را یک قدم به جلو دانست. به نظرم این مسأله و توافقی که صورت گرفته، حکایت از یک دوران گذار در منطقه و سوریه دارد. از نظر من منطقه خاورمیانه تلاش می‌کند که به سمت دموکراسی و توسعه سیاسی گام بردارد که سوریه هم بخشی از آن به حساب می‌آید و کشورهایی مانند مصر هم در این روند جای دارند. توجه داشته باشید که توافق فعلی بر سر کلیات است؛ چراکه اصولاً پیش‌نویس‌ها کلیات را در برمی‌گیرند و در مورد جزئیات بعدها صحبت خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: معارضان سوریه اعلام کردند که می‌خواهیم حقوق برابر در این کشور شکل بگیرد اما مسأله اینجاست که مشخص نیست طیفی مانند کُردهای سوریه در کجای این پیش‌نویس قرار دارند. اینکه چرا در شرایط کنونی توافق مذکور حاصل شده، یک دلیل عمده دارد که آن هم مباحث میدانی است. دولت سوریه با قدرت نظامی و حمایت حامیانش توانست بخش عمده‌ای از خاک خود را در دست بگیرد اما اینکه بحث پیش‌نویس حالا مطرح می‌شود نشان می‌دهد که بازیگران منطقه‌ای فعلاً تمرکز خود را از روی سوریه برداشته‌اند؛ چراکه در سال‌های گذشته شاهد بودیم که هر وقت قرار بر توافق بر سر پیش‌نویس قانون اساسی بود، کشورهای منطقه اقدام به سنگ‌اندازی در این مسیر می‌کردند ولی حالا دلیل عقب‌نشینی آنها، بحث تثبیت قدرت در دمشق است و به نظر می‌آید فعلاً فشارهای خود را از روی دولت سوریه برداشته‌اند.
پرورده افزود: این وضعیت می‌تواند یک فرصت طلایی برای دمشق به حساب بیاید؛ چراکه با تدوین قانون اساسی جدید، دولت سوریه می‌تواند برخی از مشکلات داخلی خود را حل و فصل کند و حقوق برابر را در مقابل به دست گرفتن سلاح قرار دهد. باید به این باور برسیم که تدوین قانون اساسی و آن هم در منطقه‌ای مانند خاورمیانه مشکل است. بسیاری از کشورها قانون اساسی مدون دارند اما بخشی از آن اجرایی نمی‌شود و به همین دلیل باید دید که آیا سوریه می‌تواند قانون اساسی خود را اجرا کند یا خیر؟ برخی معتقدند بازیگران منطقه‌ای منتظر تدوین قانون اساسی سوریه هستند و می‌خواهند ببینند که آیا توافق با معارضان کامل می‌شود یا خیر، تا در نهایت وارد رابطه با سوریه شوند. به نظر من این تحلیل نادرست است؛ چراکه در خاورمیانه اساساً اینگونه مسائل چندان مهم تلقی نمی‌شود؛ توجه داشته باشید که ممکن است بحث توافق بر سر پیش‌نویس قانون اساسی برای پرستیژ و جایگاه دمشق مفید باشد اما مسأله اینجاست که کشورهای مخالفِ بشار اسد هم نگاه آزادی‌بخشی به مردم سوریه نداشتند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: آنها طی ۱۰ سال گذشته هرگونه امکانات و تسلیحات را برای سرنگونی دولت سوریه وارد این کشور کردند و حالا تنها امتیازی که برای آن قائل می‌شوند، وعده‌های گوناگون برای بازگرداندن دمشق به اتحادیه عرب است. بحث بازگشت این کشور به نهاد منطقه‌ای مانند اتحادیه عرب به کُندی پیش می‌رود و حالا پرسش این است که چرا کشورهای عربی اینگونه رفتار می‌کنند؟ پاسخ کاملا مشخص است؛ چراکه اعراب منطقه منتظر هستند تا ببینند شطرنج سیاسی و یارکشی‌ها در خاورمیانه چگونه پیش می‌رود. از سوی دیگر آنها منتظر خروجی توافق ایران با کشورهای غربی و در رأس آنها آمریکا هستند. حتی برخی از این کشورها نمی‌دانند که پوتین قرار است با بشار اسد چه کند. بر این اساس بازگرداندن سوریه به اتحادیه عرب چندان سخت و زمان‌بر نیست، اما اعراب به دنبال آن هستند که ببینند خروجی بازی‌های منطقه‌ای چگونه رقم می‌خورد و قرار است چه اتفاقی برای دمشق و منطقه بیفتد. حتی معتقدم اعراب منطقه تحرکات اسراییل در جولان را هم دخیل در این ماجرا می‌دانند و تمام فاکتورها باعث می‌شود که پیش‌بینی و چشم‌انداز آتی منطقه سخت و دشوار شود و دلیل آن تعلل کشورهای منطقه در مورد سوریه است.
