تحولات تونس برآیند اختلاف سکولارها با النهضه بود/ ریاض و ابوظبی به قیس سعید چراغ سبز نشان دادند

«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا در تشریح دلایل برکناری نخست‌وزیر تونس و تعلیق پارلمان این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: دلیل اصلی آنکه رئیس جمهوری تونس پارلمان این کشور را منحل و نخست وزیر را کنار زد، ناکامی در مهار همه‌گیری کرونا در این کشور گزارش شده است، اما به نظرم این موضوع تا حدودی مبهم و البته قابل تحلیل است. توجه داشته باشید که اقتصاد تونس اساساً با صادرات اندک نفت و همچنین صنعت توریسم جلو می‌رفت اما در وضعیت کنونی مشکل اقتصادی این کشور بیش از حد افزایش پیدا کرده است. دلیل فلج شدن اقتصاد تونس به نوعی پاندمی کرونا و تاثیر آن بر صنعت توریسم این کشور ارزیابی می‌شود؛ چراکه سالانه حدود ۱۴ تا ۱۷ میلیون نفر به تونس سفر می‌کردند که بخشی از این مسافران غالباً اروپایی و آمریکایی بودند اما حالا صنعت توریسم تونس با مشکل جدی مواجه شده است.

وی ادامه داد: همین مسئله موجب نارضایتی مردم شده و به همین دلیل قیس سعید، رئیس جمهور تونس هم برای آرام کردن اوضاع دست به چنین اقدامی زده است. فارغ از این تفاسیر، به نظرم دلیل دیگر انحلال پارلمان تونس و کنار گذاشتن نخست وزیر این کشور، رقابت و جدال سکولارها با اسلام‌گرایان است. بدنه اصلی احزاب سیاسی و اسلامی تونس را حزب النهضه به رهبری راشد الغنوشی تشکیل می‌دهد که بسیاری از کشورهای غربی و همچنین رئیس جمهور فعلی تونس با آنها زاویه دارد. بر این اساس معتقدم قیس سعید برای انجام چنین سناریویی نیازمند چراغ سبز از چند کشور بود؛ چراکه سعودی‌ها و اماراتی‌ها روز گذشته اعلام کردند که قرار است ۵ میلیارد دلار به رئیس جمهور تونس تحویل دهند تا بتوانند بحران اقتصادی فعلی را از سر بگذراند. باید توجه داشت که رئیس جمهور تونس فقط نیروهای مسلح و بخش کوچکی از مردم این کشور را همراه دارد اما در این میان موضوع مهمتر این است که ریاض و ابوظبی در حال حمایت وی براساس چندین مولفه تهدیدزا هستند.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: زمانی که بحث دموکراسی در کشورهای عربی مطرح می‌شود، علاوه بر عربستان و امارات، مصر هم از این مسائل نگران می‌شود؛ چراکه در قاهره تمام فعالین سیاسی- مذهبی که منتسب به جریان اخوان‌المسلمین هستند در زندان به سر می‌برند که این مسئله نشان می‌دهد عربستان و امارات از قیام و اعتراض‌های مردم تونس به شدت نگران است. از منظری دیگر تحولات در لیبی و معادلاتی که پس از ورود ترکیه به این کشور رقم خورد باعث شد تا رهبر حزب النهضه برای اتخاذ مواضع جدید به نفع جریان اخوان در لیبی تحت فشار قرار بگیرد اما در نهایت او اقدام به اتخاذ موضع حمایتی از دولت اخوانی لیبی نکرد. از منظری دیگر توجه داشته باشید که از دهه‌ها پیش جغرافیای شمال آفریقا به یک منطقه پرتنش میان اروپا و آمریکا تبدیل شده که به نوعی نشان می‌دهد اوضاع در آنجا قرار نیست آرام شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: نکته‌ دیگر این است که غربی‌ها از سالها پیش اعلام کردند که به هیچ وجه نمی‌پذیرند یک دولت اسلامی در جغرافیای شمال آفریقا مستقر شود و به همین علت این منطقه یا درگیر جنگ و ناآرامی است یا اینکه عمر دولت‌های آن بسیار کوتاه و گذرا خواهد بود. از این منظر وقایع تونس نشان می‌دهد که قرار نیست دولت جایگزین در این کشور وجود داشته باشد که همین مسئله اوضاع را مبهم جلوه می‌دهد. واقعیت این است که چشم‌انداز تونس تا حد زیادی مبهم است اما دولت سعی می‌کند با تزریق دلار و بهبود اقتصاد، اوضاع را آرام نگه دارد و این در حالی است که احتمال دارد جریان اسلام‌گراها در تونس وارد میدان شوند و اوضاع را دستخوش تغییر کنند اما در نهایت چشم‌انداز این کشور همچنان مبهم است.