پایگاه ضعیف مردمی دولت افغانستان باعث پیشروی طالبان شد/ مشارکت طالبان در قدرت فقط از طریق انتخابات امکانپذیر است/ درگیری‌ها تشدید می‌شود

«داوودعلی نجفی» رئیس حزب برابری مردم افغانستان با اشاره به تاثیر خروج نظامیان آمریکا از افغانستان بر معادلات سیاسی و میدانی این کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: واقعیت این است که آمریکا در سال ۲۰۰۱ به خاطر مردم افغانستان یا دفاع از این کشور و کمک به ایجاد دموکراسی وارد افغانستان نشد، بلکه هدف اصلی ایالات متحده از ورود به افغانستان بعد از واقعه ۱۱ سپتامبر مبارزه با سازمان تروریستی القاعده عنوان شد. در این میان اتفاق‌های زیادی طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان رخ داد که تمام دنیا از آن به خوبی اطلاع دارند اما یکی از مسائل مهم که کمتر کسی به آن توجه کرده و یا  می‌کند این است که اعتماد  رهبران احزاب افغانستان  به آمریکایی‌ها اشتباه بوده. حالا هم همین رهبران  احزاب به صورت واضح مشاهده می‌کنند که ایالات متحده بدون هیچ تعهدی در حال خروج از افغانستان است و باز هم توقع دارند که امریکا در افغانستان صلح به ارمغان بیاورد. در این میان پیشروی‌های اخیر طالبان و سقوط چندین شهر و ولسوالی در افغانستان یکی از موضوعاتی است که به تهدید اصلی افغانستان تبدیل شده است.

وی ادامه داد: معتقدم پیشروی این جریان به دلیل قدرت طالبان نیست بلکه وجود ناهماهنگی‌ها در سطوح مختلف دولت افغانستان و عدم پشتیبانی مردم  از دولت  افغانستان باعث شد تا طالبان بتواند از وضعیت فعلی کشور به نفع خود استفاده کند. به عنوان مثال در برخی از ولسوالی‌ها و ولایاتی مانند بدخشان بسیاری از مناطق بدون درگیری توسط طالبان فتح شد و آنها به راحتی توانسته‌اند جغرافیای مذکور را به اشغال خود درآورند. دلیل پیشروی طالبان این است که مردم به پروسه صلح افغانستان بی‌اعتماد شده‌اند و از چهار سال پیش تاکنون هیچ نتیجه‌ای نسبت به مذاکرات صلح مشهود نشده است. به همین دلیل، مردم افغانستان از دولت این کشور حمایت نمی‌کنند و اگر دولت حمایت مردم را پشت‌سر خود داشت بدون تردید اوضاع اینگونه نمی‌شد. البته طالبان در هر جا که وارد شده‌اند اقدام به پاشیدن بذر وحشت کردند و این موضوع سبب دوری مردم از طالبان شده است.

رئیس پیشین دبیرخانه کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان تصریح کرد: معتقدم طالبان همانند گذشته از خشونت استفاده می‌کند تا بتوانند آنگونه که می‌خواهد از قدرت سهم داشته باشند. در این میان بسیاری معتقدند پیشروی‌های طالبان می‌تواند موجب سقوط کابل شود اما به نظرم این اقدام عملی نخواهد شد؛ چراکه اساساً طالبان توان پیاده‌سازی چنین حمله‌ای علیه کابل را ندارد اما بدون تردید پس از خروج کامل آمریکایی‌ها از افغانستان در ماه سپتامبر جنگ‌ها تشدید خواهد شد. از سوی دیگر به نظر می‌رسد که طالبان به دنبال آن است تا بتواند همزمان با تشدید عملیات‌های خود، به مذاکرات سرعت بیشتری بدهد تا دست بالا را در مذاکره داشته باشد و در نهایت راه حل سیاسی برای گذار از بحران طبق خواست آنها پیدا شود. معتقدم طالبان بحث راه‌اندازی حکومت موقت را با سرعت بیشتری پیگیری خواهد کرد و به همین دلیل است که آنها به دنبال مذاکره با تمام طرف‌های افغانستان و همچنین سایر کشورهای منطقه هستند.

نجفی افزود: به اعتقاد من اگر حکومت موقت در افغانستان تشکیل نشود و روند گذار از شرایط کنونی کلید نخورد، بدون تردید کاری از پیش نخواهیم برد، اما مسئله اینجاست که یک تضاد بنیادین در این میان وجود دارد. واقعیت این است که طالبان به دنبال برپایی امارت اسلامی است اما احزاب و مردم افغانستان به دنبال تشکیل حکومت از طریق انتخابات هستند. همه معتقدند که طالبان اگر به دنبال کسب قدرت در افغانستان است باید از مسیر انتخابات وارد پروسه کسب قدرت و سهم‌خواهی سیاسی شود. بدین ترتیب اگر طالبان در انتخابات آتی پیروز شود میتواند قدرت را بدست بگیرد، اما از وضعیت کنونی کاملاً مشخص است که طالبان طرفدار انتخابات نیست؛ چراکه آنها در انتخابات شکست میخورند و سایر احزاب وارد میدان می‌شوند و دولت جدید را تشکیل می‌دهند. در این میان پاکستان به عنوان بازیگر مهم تحولات افغانستان باید با اعمال فشار بر طالبان، آنها را پای میز مذاکره بیاورد.

وزیر پیشین حمل‌ونقل افغانستان گفت: همه می‌دانند که بخش اعظمی از رهبران طالبان در مدارس حقانی در پاکستان تحصیل کرده‌اند و حتی خانه و خانواده‌ آنها به صورت کاملاً مشهود در پاکستان مستقر است. به همین دلیل اسلام‌آباد به راحتی و با نفوذی که بر طالبان دارد می‌تواند با اعمال فشار بر این جریان، آنها را پای میز مذاکره بیاورد. بهترین موضعی که پاکستان می‌تواند اتخاذ کند احترام به مردم افغانستان و دولت این کشور است تا باعث شوند جنگ آرام شود و روال صلح با سرعت بیشتری پیگیری شود. نکته دیگر این است که اگر ایالات متحده به دنبال آن بود که اوضاع را طی ۲۰ سال گذشته به صورت صحیح جلو ببرد، باید فرایند صلح را به صورت کامل اجرا می‌کرد تا مشارکت سایر طرف‌ها فراهم می‌شد. اینکه آنها در تاریکی شب فرودگاه بگرام را تخلیه می‌کنند و از افغانستان خارج می‌شوند، به نوعی نشان می‌دهد که افغانستان برای ایالات متحده دیگر  اهمیت سابق را ندارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: بسیاری معتقدند که چین و روسیه بازیگران جدید و آینده افغانستان خواهند بود اما به نظر من پکن و مسکو نمی‌توانند خلأ حضور آمریکا در افغانستان را جبران کنند. چین یا هر کشور دیگری مانند روسیه و ایران و حتی هند و پاکستان باید به گونه‌ای عمل کنند که روند سیاسی در افغانستان تسریع شود و نهایتاً به تشکیل دولت و حکومت همه شمول جدید ختم گردد. مشکل اصلی ما این است که حکومت افغانستان به هیچ وجه نظر احزاب سیاسی کشور را جویا نمی‌شود و به هیچ وجه از احزاب سیاسی و طیف‌های گوناگون قومی نخواستند که در فرآیند طی شدن قدرت همکاری کنند. به همین دلیل باید سیاسیون و احزاب افغانستان با تشکیل اجماع ملی و در شرایط بحرانی بتوانند اوضاع و احوال کشور را مدیریت کنند. از سوی دیگر کشورهای همسایه ما که با طالبان در ارتباط هستند باید به گونه‌ای عمل کنند که طالبان مجبور به صلح شود و از سوی دیگر فضایی را خلق کنند تا مردم افغانستان بتوانند خودشان برای آینده کشورشان تصمیم بگیرند؛ چراکه نه تنها آمریکا بلکه بسیاری دیگر از کشورها هیچ کمکی به ما نخواهند کرد و این موضوع طی سالهای گذشته به اثبات رسیده است.