90 درصد از سهم بازار آجر یزد در دست اتباع خارجی

 در  این گزارش به بررسی وضعیت یکی از مشاغل سنتی در یزد خواهیم پرداخت.

کارگاه های آجر پزی در استان یزد از قدمت بسیاری برخوردارند و از دیر باز افراد زیادی به واسطه این صنعت امرار معاش کرده و می کنند هدف ما از تهیه این گزارش بررسی  روند تولید آجر و نقش آن در اشتغال زایی برای کارگران بومی و همچنین موانع و مشکلات موجود در این زمینه می باشد.

طبق گفته رئیس اتحادیه صنف فخاران یزد: از ابتدای سال 99 شاهد افزایش ورود و خروج اتباع خارجی در یزد هستیم که طی بررسی های انجام شده این امر جهت فروش و خرید آجر یزد می باشد. بیشتر شدن این ورود و خروج ها باعث به صدا در اوردن زنگ خطر در این زمینه شده است.

از سال 92 وضعیت کوره های آجرپزی در یزد تغییر کرد و واحدهایی  که در آنها آجر تولید می کردند به گاز شهری مجهز شدند. کارخانه ها برای کشیدن لوله های گاز باید هزینه هایی بسیار زیادی پرداخت می کردند. بیش از 30 درصد کارخانه های تولید آجر به دلیل روبرو شدن با مشکلات اقتصادی تولید خود را متوقف و کارخانه را تعطیل کردند.

به منظور درک بهتر شرایط کارگاه های آجر پزی نگاهی اجمالی بر کمیت و کیفت فعالیت این کارگاه ها و همچنین دلیل نوسانات اخیر قیمت آجر و غیره، خواهیم داشت:

در یزد 290 کوره آجرپزی به دو صورت صنعتی و سنتی فعالیت دارند:

مالکین تمام کارخانه های آجرپزی در یزد مجبور به پرداخت تمامی هزینه های لوله کشی گاز کارخانه خود شدند. مالکین برای پرداخت کردن این هزینه های سنگین مجبور شدند از سرمایه تولیدی خود استفاده کنند که این امر باعث شد فشار اقتصادی زیادی به آنها وارد شود.

کارخانه های فعال در زمینه آجر فقط از 50 درصد ظرفیت موجود بهره میبرند:

از آنجایی که کوره های آجرپزی با مشکلاتی نظیر مشکلات اقتصادی، کاهش توان مالی، کم بودن کارگر و افزایش دستمزد کارگر مواجه شدند بنابراین توانستند تنها با 50 درصد از ظرفیت موجود خود مشغول به کار شوند. کاهش پیدا کردن ظرفیت کارخانه ها باعث کاهش تولید آجر نیز شد که این امر موجب افزایش قیمت آجر در بازار شد.

ورود اتباع خارجی در زمینه خرید، فروش، دلالی و خرید آجر یزد:

یکی دیگر از عواملی که قیمت آجر را دستخوش تغییرات زیادی کرده است فعالیت اتباع خارجی به بازار تولید آجر می­باشد. به منظور اطلاع از چگونگی وزود کارگران خارجی به بازار تولید آجر در یزد تحقیقاتی صورت گرفته که مشخص شده است  90 درصد خرید آجر یزد توسط اتباع خارجی صورت میگیرد.

اکنون یکی از مهم ترین و اساسی ترین مشکلات موجود در اصناف به ویژه کارخانه های تولید آجر یزد، وجود اتباع خارجی است.

منطقه ی اکرمیه یزد مکانی است که اکثر واحدهای تولید آجر در این منطقه فعالیت دارند و برای رفتن به این واحدها تنها یک مسیر وجود دارد. اتباع خارجی در سراسر خیابان منتهی شده به واحدهای تولید آجر مستقر شده و مسیر را مسدود میکنند و خود، خرید و فروش آجر را بدست میگیرند. این امر باعث بدست گرفتن خرید و فروش آجر یزد توسط آنها شده و به مشتری مهلت و اجازه رفتن به واحدهای تولید آجر را نمی دهند. بنابراین واحدها نمی توانند محصولات خود را بصورت مستقیم به دست مصرف کننده برسانند.

با این وجود از ابتدای سال 99 شاهد افزایش چندین برابری ورود و حضور اتباع خارجه مخصوصا افغان ها هستیم که در این زمینه دلالی آجر مشغول فعالیت  هستند. این امر باعث به صدا در آمدن زنگ خطر است.

از آنجایی که اتحادیه برای مقابله کردن با این جریان قدرت کمی دارد بنابراین با فرمانداری و استانداری یزد مکاتباتی انجام شده است. اتباع خارجی از این مکاتبات با خبر هستند ولی تا کنون اقدامی برای این کار صورت نگرفته است.

اتباع بیگانه در یزد زنجیر صنعت ساختمان را بدست گرفته اند:

متاسفانه از آنجایی که کار در کوره های آجرپزی بسیار سخت و بصورت سنتی انجام می شود بنابراین نیروی کار ایرانی کم و نیروی خارجی بسیار است. این امر باعث شده تا اتباع خارجی بتوانند از ابتدای کار یعنی تولید آجر تا انتهای کار یعنی فروش و یا حتی مصرف،  آن را بدست بگیرند. این امر به این معنی است که حتی آنها توانسته اند در بخش مسکن و ساختمان سازی یزد نفوذ کنند. . متاسفانه در کشور ما اکثر فعالان در امر ساختمان سازی و مشاغل مرتبط در این زمینه مانند برق کاری، لوله کشی و... از اتباع خارجی می باشند و حضور این افراد نه تنها در این بخش بلکه در بخش تولید مصالح ساختمانی نظیر آجر، بلوک و.... نیز مشهود است که این امر کاملا مغایر با شعار رونق تولید و اشتغال زایی برای کارگران بومی می‌باشد.

کوره های آجرپزی دچار کمبود نیروی کار شده اند:

همانگونه که قبلا اشاره شد اکثر کارگران کوره های آجرپزی اتباع بیگانه هستند و با توجه به افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی؛ کارگران درخواست حقوق بیشتری دارند. از آنجایی که مالکین توانایی پرداخت دستمزد بیشتری به آنها ندارند ، کم بودن دستمرد باعث کاهش نیروهای کار موجود در کوره ها شده است. تقریبا می توان گفت که هر کارخانه آجرپزی، نیاز به 3000 هزار کارگر جهت تولید آجر دارند ولی متاسفانه با وجود مشکلات پیش آمده این تعداد برای 300 کارخانه فعال در یزد جمعا به حدود 1000 نفر رسیده است درحال حاضر 50 درصد از واحدهای آجرپزی یزد بدون کارگر می باشند به همین دلیل این واحدها باید تا پایان کار کارگران در واحد های دیگر منتظر بمانند.

طبق گزارشات بدست امده مشخص شده است که امسال مالکین کوره های آجرپزی مجبور به افزایش دستمزد کارگران شدند که این امر باعث شده امسال در مقایسه با سال گذشته کارگران بیشتری در کوره ها مشغول به کار شوند. متاسفانه همانطور که قبلا گفته شد بیشتر کارگران مشغول به کار در این کوره ها اتباع بیگانه هستند به همین دلیل درخواست دستمزد بیشتری دارند. با این وجود مالکین چند روزی دستگاه ها را خاموش کردند تا برای تمامی کارگران دستمزد مشخصی تعیین شود سپس شروع به کار کنند.

قیمت آجر در یزد 20 درصد افزایش پیدا کرد:

هزینه های مربوط به تولید، قطعات و لوازم دستگاه های صنعتی و ... افزایش پیدا کرده بنابراین قیمت آجر امسال در مقایسه با سال گذشته حدود 10 تا 20 درصد بیشتر شد. با این وجود اگه قرار باشد  دستمزد کارگران هم افزایش پیدا کند شاهد افزایش مجدد قیمت آجر خواهیم بود ضمنا توانایی مالکین برای پرداخت این هزینه ها را نیز باید در نظر داشت.

در ساختمان سازی علاوه بر آجر و بلوک سفالی از دیگر مصالح های ساختمانی استفاده می شود. این امر یعنی برای ساخت یک مسکن مشاغل زیادی نظیر لوله کش، برق کش و... نیز درگیر می شوند و از آنجایی که آجر جزو مصالح اولیه ساخت و ساز است افزایش قیمت آن باعث می شود بازار ساختمان سازی تحت تاثیر این امر قرار بگیرد. با افت بازار ساختمان سازی تقریبا می توان گفت که نیمی از کسب و کارها از رونق خواهند افتاد.

با بروزرسانی تکنولوژی در تولید شاهد رونق صنعت آجر خواهیم بود:

با توجه به اینکه شعار امسال رونق تولید است به همین دلیل تمامی صنایع موجود در بازار از جمله صنعت تولید آجر تصمیم دارند کسب و کار خود را رونق دهند. به همین منظور صاحبان امر تصمیم به وارد کردن دستگاه های جدیدی دارند تا بتوانند با استفاده از آنها تولید خود را افزایش داده و قیمت خرید آجر و همچنین خرید سفال یزد را کاهش دهند. علاوه بر این آنها تصمیم دارند در کوره های آجرپزی، کارگران بومی را جایگزین کارگران بیگانه کنند زیرا از مهمترین مولفه های رونق تولید استخدام نیروهای بومی در تمام صنایع می باشد.

با توجه به اینکه سوخت کوره های آجرپزی از مازوت به گاز طبیعی تغییر پیدا کرده است بنابراین میزان آلاینده های زیست محیطی این کوره ها تا 80 درصد کاهش پیدا می کند. با این وجود دیگر نیازی به تغییر مکان کوره های آجرپزی نیست و عملا این موضوع منتفی شده است.

در استان یزد بیش از ۵۰ معدن خاک صنعتی کشف شده وجود دارد که این معادن دارای خاک های نسوز، بنتونیت و ... هستند. خاک های موجود در معادن کشف شده برای ساختن کاشی و آجر بسیار مرغوب و مناسب بوده زیرا استفاده از این خاک ها باعث افزایش مقاومت، استحکام و ... در آجر و کاشی می شوند. در حال حاضر یزد در تولید کاشی و خرید سفال و خرید آجر؛ دارای رتبه اول از نظر کیفیت است به همین دلیل است که مردم در سراسر نقاط جهان آجر یزد را می شناسند و آن را خریداری می کنند.

در این مقاله قصد داشتیم شما را با دلیل نوسانات اخیر قیمت آجر و سایر مصالح ساختمانی آشنا کنیم لطفا نظرات و دیدگاه خود را برای ما ارسال کنید.