تفاوت مکمل غذایی و دارویی

مکمل غذایی چیست؟

مکمل‌های غذایی برای تکمیل رژیم غذایی استفاده می‌شوند و با غذاهای معمولی متفاوت هستند. مکمل‌های غذایی، موادی هستند که به عنوان تکمیل‌کننده رژیم غذایی در طول روز مصرف می‌شوند. این مواد شامل ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، آمینواسیدها و سایر مواردی هستند که برای داشتن یک سلامتی بهتر و بهبود عملکرد بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به طور کلی مکمل‌های غذایی تا جایی که یک محصول برای درمان، تشخیص، درمان یا پیشگیری از بیماری‌ها در نظر گرفته شده است، یک دارو است، حتی اگر به عنوان یک مکمل غذایی در نظر گرفته شده باشد. مکمل‌ها بلعیده می‌شوند و به اشکال مختلفی از جمله قرص، کپسول، ژل نرم، کلاهک ژل، پودر، میله، صمغ و مایعات وجود دارند و برای تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد مغز و افزایش توان فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مکمل‌های غذایی:

• ویتامین‌ها (مانند مولتی ویتامین‌ها یا ویتامین‌های فردی مانند ویتامین D و بیوتین).
• مواد معدنی (مانند کلسیم، منیزیم و آهن).
• گیاهان یا گیاهان دارویی (مانند اکیناسه و زنجبیل).
• ترکیبات گیاهی (مانند کافئین و کورکومین).
• اسیدهای آمینه (مانند تریپتوفان و گلوتامین).
• میکروب‌های زنده (که معمولاً به عنوان پروبیوتیک‌ها شناخته می‌شوند).

چرا باید مکمل غذایی مصرف کنیم؟

مکمل‌های غذایی می‌توانند به بهبود یا حفظ سلامت کلی شما کمک کنند و همچنین می‌توانند به شما کمک کنند تا نیازهای روزانه خود را به مواد مغذی ضروری برآورده کنید. از بروز بیماری‌ها جلوگیری کنید. در بعضی موارد، مصرف مکمل غذایی حتی می‌تواند کمک کننده در درمان بیماری‌ها باشد. دلایلی که می‌توان به عنوان واجد شرایط برای مصرف مکمل‌های غذایی نام برد:

• کمبود مواد مغذی

مصرف مکمل‌های غذایی به عنوان یک منبع از ویتامین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورتی که بدن به یک یا چند ماده غذایی نیازمند باشد، مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند به عنوان یک راه حل مناسب برای جبران کمبود مواد مغذی محسوب شود؛ به عنوان مثال، کلسیم و ویتامین D می‌توانند به ساخت استخوان‌های قوی کمک کنند و فیبر می‌تواند به حفظ منظم بودن روده کمک کند. لازم به ذکر است که مکمل‌ها نباید جای انواع غذاهایی که برای یک رژیم غذایی سالم مهم هستند را بگیرند.

• سبک زندگی

ممکن است سبک زندگی شما بر روی بدن شما تاثیر منفی بگذارد. در جامعه‌هایی که افراد به دلیل شرایط کاری و یا سبک زندگی‌شان نتوانند مواد غذایی کافی را مصرف کنند، مصرف مکمل‌های غذایی می‌تواند به عنوان یک منبع از مواد غذایی در نظر گرفته شود.

• بیماری‌ها

در بعضی از بیماری‌ها کمبود ویتامین‌ها جزو عوارض بیماری در نظر گرفته می‌شود. در چنین موقعیتی بهتر است از مکمل‌های غذایی استفاده شود. همچنین در برخی از بیماری‌ها و شرایط پزشکی، مصرف مکمل‌های غذایی به عنوان یک تکمیل و درمان مکمل با برخی از داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، مصرف ویتامین D و کلسیم می‌تواند در درمان بیماری‌هایی مانند اوستئوپوروز و همچنین بهبود سلامتی استخوان‌ها کمک کند.

چه افرادی به مکمل غذایی نیاز دارند؟

به طور کلی بهتر است اکثر افراد از مکمل‌های غذایی استفاده کنند. این عمل می‌تواند کیفیت زندگی افراد را بهبود ببخشد. با این حال مکمل‌های غذایی برای افرادی که نیاز به تقویت سلامتی دارند یا نیازهای مشخص خاصی در مورد ویتامین‌ها، مواد معدنی، روغن‌های چربی ضروری، پروتئین‌ها، فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و دیگر مواد مغذی دارند، توصیه می‌شود. برخی از افرادی که به مکمل‌های غذایی نیاز دارند عبارتند از:

• افرادی که یک رژیم غذایی خاص دارند.

بسیاری از بیماران به دلیل اینکه نیاز به رعایت یک رژیم خاص دارند نمی‌توانند هر غذایی را مصرف کنند، پس ویتامین‌ها و مواد مغذی داخل غذاها را نمی‌توانند دریافت کنند. مثلا افرادی که به هر دلیل نتوانند مقدار کافی لبنیات استفاده کنند نیاز به مکمل کلسیم و بعضی از مواد مغذی دیگری که لبنیات تامین می‌کند، دارند.

• افرادی که دچار کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.

مردان و زنان ممکن است در سنین مختلف دچار کمبود مواد ویتامینی در بدن شوند. مثلا بانوان در دوران حاملگی و شیردهی، بلوغ و …. دچار کمبود آهن می‌شوند که باید آن را دریافت کنند. 

• افرادی که زندگی فعالیت بدنی شدید دارند.

ورزشکاران با توجه به نوع ورزش، مدت و شدت آن و دوره‌های طولانی تمرینات و مسابقات با یک رژیم غذایی معمول ممکن است نیازهای ویتامینی بدنشان تامین نشود. در چنین شرایطی استفاده از انواع مکمل‌ها برای این افراد توصیه می‌شود.

• نوزادان و کودکان دارای اختلال رشد

استفاده از قطره ویتامین از بدو تولد و قطره آهن از زمان شروع غذای کمکی برای نوزادان و رشدشان بسیار مهم است. همچنین در سنین بالاتر مانند پیش دبستانی کودکان با کمبود روی و آهن مواجه هستند که باید آن را از طریق مکمل‌های غذایی دریافت کنند.

• نوجوانان

 دوران بلوغ یکی از دوران‌های سریع برای رشد است. اگر نتوانید از طریق یک رژیم غذایی متعادل نیازهای این دوره را تامین کنید، استفاده از انواع مکمل‌ها برای این دوره ضروری است.

• افراد میانسال و سالمند

نیاز به انواع مکمل‌ها دارند. به عنوان مثال معده بعضی از افراد سالمند قدرت تولید فاکتور ویتامین ۱۲​B را از دست می‌دهد. در چنین شرایطی نیاز به مکمل تزریقی ویتامینB۱۲ وجود دارد.

مکمل دارویی چیست؟

مکمل‌های دارویی مثل مکمل‌های غذایی حاوی مواد مغذی مختلف هستند، اما معمولاً دوز آن‌ها بالاتر است و برای کمبودهای شدید تغذیه‌ای استفاده می‌شوند.بسیاری از افراد از مکمل‌های دارویی برای بهبود وضعیت خود، افزایش انرژی، کاهش وزن، تقویت سیستم ایمنی و حافظه، کاهش التهاب و بهبود فعالیت‌های مغزی استفاده می‌کنند. این مکمل‌ها می‌توانند در اشکال مختلف از جمله کپسول، قرص، پودر و مایعات باشند و ممکن است حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی، گیاهان دارویی، اسیدهای آمینه یا سایر مواد باشند. به طور کلی مکمل دارویی به محصولاتی گفته می‌شود که در تکمیل نیازهای بدن از ویتامین‌ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و سایر ترکیبات مغذی اثرگذارند. 

فرق مکمل غذایی و دارویی چیست؟

مکمل غذایی و دارویی دو نوع محصول جداگانه هستند. تفاوت مکمل دارویی و مکمل غذایی بیشتر در شدت اثر است؛ یعنی دوز و اثر بخشی در مکمل دارویی بیشتر است.

مکمل‌های غذایی به عنوان تکمیل کننده‌ رژیم غذایی استفاده می‌شوند و شامل موادی مثل ویتامین‌ها، مواد معدنی و سایر ترکیبات موجود در خوراکی‌ها هستند. اما داروها دارای خواص درمانی هستند و با هدف پیشگیری، درمان یا کنترل بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فرق مهم دیگر بین مکمل‌های دارویی و مکمل‌های غذایی این است که مکمل‌های دارویی معمولاً برای پیشگیری یا درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که مکمل‌های غذایی به عنوان تکمیلی به تغذیه روزانه افراد اضافه می‌شوند. لازم به ذکر است که همه‌ی مکمل‌های دارویی باید پیش از ورود به بازار مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار بگیرند.