کاغذ صافی و کاربرد های آن

کاغذ صافی، یکی از مواد مصرفی رایج در آزمایشگاه است و معمولا به شکل گرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاغذ فیلتر مورد استفاده در آزمایشگاه اغلب از الیاف پنبه ساخته شده و برای فیلتر کردن اجزا استفاده می‌شود. اصل عملکرد کاغذ صافی، جداسازی مواد جامد از مایعات از طریق آنهاست.

کاغذ های فیلتر معمولا از فیبر ساخته می‌شوند. به همین دلیل، بر روی سطح خود،  دارای حفره هایی هستند. این حفره ها، به ذرات با اندازه هایی معین، اجازه ی عبور از کاغذ صافی نداده و آن ها را نگه می‌دارند.

انواع مختلف کاغذ صافی، با تکنیک های مختلفی ساخته می‌شوند. بنابراین، تکنیک ساخت، بر ویژگی های کاغذ صافی  تاثیر مستقیم گذاشته و  در نتیجه، باید هنگام انتخاب کاغذ صافی مورد توجه قرار گیرد.

سه ویژگی اصلی کاغذ صافی عبارت اند از: اندازه منفذ، سرعت فیلتراسیون و میزان خاکستر (پس از سوختن).

هنگامی که قصد خرید کاغذ صافی دارید، باید بر اساس اینکه میخواهید ذرات با چه اندازه ای را فیلتر کنید و سرعت عملیات فیلتراسیون چقدر باشد، باید کاغذ صافی مناسب را انتخاب نمائید.

ساختار کاغذ صافی

کاغذ صافی ، جهت دار است. الیاف قسمت جلوی کاغذ صافی، نرم تر هستند. اما پشت کاغذ صافی دارای الیاف محکم تری است. منافذ جلویی، به شکل دهانه ی ناقوس هستند و هر چه در درون کاغذ صافی پیش می‌رویم، اندازه ی منافذ کوچک تر می‌شوند.

ضخامت کاغذ فیلتر، بین 0.35 تا 0.5 میلی متر است. (این، در حالیست که اندازه ی ذرات گرد و غبار، از  چند میکرون تا ده میکرون متغیر است). کاغذ صافی  دارای یک ساختار چند لایه است.

کاغذ صافی از چه چیزی ساخته شده است؟

کاغذ های فیلتراسیون، معمولا از الیاف پنبه یا چوب ساخته شده است. این کاغذ ها، کاغذ های ضخیم دارای سوراخ های ریز هستند. ترکیب اصلی کاغذ فیلتر، سلولز است.

مواد اولیه ساخت کاغذ صافی تا حد زیادی به نوع کاربرد و مصرف آن دارد. بعنوان مثال کاغذ های برای استفاده در محلول  های بر پایه ی روغن،  محلول های اسیدی یا قلیایی، همگی به ترکیبات متفاوتی نیاز دارند.

برای مثال، برای فیلتر کردن مخلوط های نفت داغ، از فیلتر های با الیاف کولار (kevlar) استفاده می‌شود که بسیار گران قیمت هستند.

همچنین برای ساخت کاغذ صافی با اندازه منافذ خاص، به مخلوط های خاص از الیاف داریم. کاغذ صافی از الیافی با طول خاص تشکیل شده است. هر ترکیب مختلف از مواد اولیه کاغذ فیلتر، در برابر فشار خاصی مقاومت کرده و ذرات با اندازه خاص را حفظ می‌کند.

اگر الیافی که استفاده می‌شوند، خیلی ریز باشند، برای کنار هم نگه داشتن آن ها به رزین زیادی احتیاج است و رزین ریاد، مانع جریان محلول می‌شود. بنابراین، سلولز مورد استفاده برای کاغذ صافی به گونه ای تعیین می‌شود تا ضمن حفظ جریان مناسب محلول، بتوان ذرات با اندازه ی موردنظر را به دام انداخت.

کاغذ صافی در کنار سایر فیلتر ها

در کنار کاغذ صافی، بهتر است با سایر فیلتر هایی که ممکن است در عملیات فیلتراسیون مورد استفاده قرار گیرند نیز، بطور مختصر آشنا شویم.

فیلتر های میکرو فایبر گلاس

این فیلتر ها از میکرو الیاف شیشه ای ساخته می‌شوند و می‌توانند ذرات با اندازه ی کمتر از یک میکرون را نیز فیلتر کنند. یکی از شاخصه های مهم این فیلتر ها، تحمل دماهای بالا تر (تا حدود 550 درجه سانتی گراد) است. بنابراین می‌توان از آن ها در تجزیه و تحلیل های گرانشی در مواردی که احتراق لازم است، استفاده کرد. یکی از تفاوت های فیلتر میکرو فایبر گلاس با کاغذ صافی این است که بر خلاف کاغذ صافی، نمی‌توان  آن ها را تا کرد و باید صاف استفاده شوند. این نوع فیلتر ها اغلب با قیف بوخنر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ممبران فیلتر ها

ممبران فیلتر ها ذرات را روی سطح غشاء نگه می‌دارند. قدرت احتباس ممبران فیلتر می‌تواند تا 0.02 میکرومتر کاهش یابد. از این رو، از این نوع فیلتر ها معمولا در کاربرد های میکروبیولوژی و آلودگی هوا استفاده می‎‌شود.

انواع کاغذ صافی

بطور کلی، کاغذ صافی به دو دسته ی کیفی (Qualitative) و کمّی (Quantitative) تقسیم می‌شود.

کاغذ های کیفی، اغلب در تجزیه و تحلیل کیفی استفاده می‌شوند.

روش فیلتراسیون کمّی، با فرایند خاصی سر و کار دارد که باعث می‌شود کاغذ در مواجهه با مواد شیمیایی متداول واکنش نشان ندهد. در نتیجه، ناخالصی های کمتری تولید می‌کند و در تجزیه و تحلیل کمّی استفاده می‌شود. کاغذ صافی کیفی در مقایسه با کاغذ های کمّی، پس از سوختن، مقدار بیشتری خاکستر به جا می‌گذارند.

کاغذ های کیفی، در عملیات فیلتراسیون معمول، به منظور تعیین و شناسایی مواد جامد موجود در مایعات، استفاده می‌شود. اگر به دنبال بازیابی ماده جامد پس از فیلتراسیون نیستید، باید از این نوع کاغذ ها استفاده کنید. در طرف دیگر، از کاغذ فیلتر های کمّی، برای تجزیه و تحلیل کمّی و گرانشی که در آن ها نیاز به بازیابی مواد جامد (رسوب) حاصل از تصفیه داریم، استفاده می‌شود.

از نظر شکل ظاهری نیز، کاغذ صافی به چند دسته شامل کاغذ های معمولی (کاغذ های گرد در قطر های مختلف)، کاغذ صافی ورقه ای (که پرکاربردترین آن ها، کاغذ صافی 58*58 است) و رول شده ارائه می‌شوند.

انتخاب کاغذ صافی مناسب جهت خرید

 بر اساس  درجات مختلف،  سختی (tightness)، کیفی و کمّی بودن، می‌توان سرعت فیلتراسیون کاغذ صافی را به سه دسته سریع، متوسط و آهسته تقسیم کرد. شما بر اساس نوع عملیات فیلتراسیون، نیاز یا عدم نیاز به بازیابی رسوب پس از تصفیه، سرعت تصفیه و اندازه ذرات، باید کاغذ صافی مناسبی را برای آزمایش خود انتخاب نمائید.

هنگام انتخاب کاغذ صافی، دو گزینه زیر را در نظر بگیرید:

1 – ناحیه موثر (Effective Area) : هر چه ناحیه موثر کاغذ صافی بزرگتر باشد، ظرفیت احتباس ذرات نیز بیشتر است و مقاومت کاغذ صافی کمتر است . البته در این مورد، هزینه کاغذ صافی نیز بیشتر است.

2 – هر چه قطر کاغذ صافی کمتر باشد، راندمان کاغذ صافی بیشتر بوده و قدرت فیلتر کردن ذرات بیشتری دارد.

انتخاب کاغذ صافی مناسب برای قرار دادن در قیف

وقتی میخواهید از قیف برای انجام عملیات فیلتراسیون استفاده کنید، بسیار مهم است که کاغذ صافی با اندازه مناسب را جهت قرار دادن در قیف انتخاب کنید.

دیواره قیف های استاندارد، زاویه ای بین 58 تا 60 درجه دارد. بر اساس قطر دهانه قیف، قطر کاغذ صافی مناسب عبارت است از:

• دهانه قیف 35 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 55 میلی متر
• دهانه قیف 45 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 70 میلی متر
• دهانه قیف 55 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 90 میلی متر
• دهانه قیف 65 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 110 میلی متر
• دهانه قیف 75 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 125 میلی متر
• دهانه قیف 90 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 150 میلی متر
• دهانه قیف 100 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 185 میلی متر
• دهانه قیف 160 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 240 میلی متر
• دهانه قیف 180 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 320 میلی متر
• دهانه قیف 220 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 400 میلی متر
• دهانه قیف 260 میلی متر ==>  قطر کاغذ صافی 500 میلی متر

مراحل انجام فیلتراسیون با استفاده از کاغذ صافی

1 – کاغذ صافی را از وسط، دو بار پشت سر هم تا کنید و آن را به زاویه مرکزی 90 درجه تا کنید.

2 -  کاغذ صافی را بصورت مقعر (قیف مانند) در آورید.

3 – اکنون، کاغذ صافی مقعّر را داخل قیف بگذارید. مقداری آب در دهانه قیف بریزید تا کاغذ صافی مرطوب شده و به دیواره داخلی قیف بچسبد.

4 -  قیف را روی پایه ی نگهدارنده قرار دهید. حال، ظرفی که محلول پس از تصفیه ، باید داخل آن بریزد را در زیر قیف قرار دهید.

5 – در این مرحله، شروع به ریختن محلول در داخل قیف کنید. هنگام ریختن محلول، دقت کنید که سطح مایع داخل قیف، از ارتفاع کاغذ صافی داخل قیف بالاتر نیاید.

6 – دقت کنید که ظرف زیرین (مثلا بشر مدرج)، به خوبی در زیر قیف قرار گرفته باشد. ( بصورتیکه مایعی که از مجرای پایین قیف خارج می‌شود، به دیواره ی ظرف زیر قیف برخورد کند و به آرامی به پایین برود).

کاغذ صافی را از کجا بخریم؟

اگر قصد خرید کاغذ صافی برای آزمایشگاه یا مجموعه ی صنعتی خود را دارید، می‌توانید با مشاوران ما در شرکت تشخیص طبی ملک تماس بگیرید. فروش کاغذ صافی با قیمت رقابتی توسط ما انجام شده و با بسته بندی مناسب به سراسر کشور ارسال می‌گردد.

شرکت تشخیص طبی ملک در زمینه واردات و فروش تجهیزات آزمایشگاهی، ظروف آزمایشگاهی و مواد شیمیایی فعالیت می‌کند.

تلفن تماس:  6-32343125-031

فکس: 32363075-031

آدرس ایمیل: iranmlco@gmail.com

آدرس: اصفهان – خیابان طیب – ابتدای خیابان میرداماد – روبروی کوچه 4