آزمایش‌های زمان بارداری کدام‌اند؟
آزمایش‌های زمان بارداری شامل مجموعه تست‌هایی هستند که در دوران بارداری انجام می‌شود و به‌منظور تعیین وضعیت سلامت مادر و همچنین مشخص کردن وضعیت جنین و پیشگیری از برخی بیماری‌های ژنتیکی و خاص که جنین را تهدید می‌کند، به کار می‌رود. قبل از هرگونه اقدام به بارداری شخص باید ابتدا تحت نظر پزشک متخصص، آزمایش‌های زمان بارداری را انجام دهد تا از سلامت کامل خود برای داشتن حاملگی بی‌خطر و داشتن نوزادی سالم مطمئن شود.
آزمایش‌های زمان بارداری شامل آزمایش‌های سه‌ماهه‌ی اول، آزمایش‌های سه‌ماهه‌ی دوم و آزمایش‌های سه‌ماهه‌ی سوم است که هر یک از این آزمایش‌های دارای اهمیت بسیاری است. همچنین هر فردی قبل از اقدام به بارداری باید یک سری آزمایش‌هایی جهت یک بارداری سالم انجام دهد و به‌این‌ترتیب از سلامت خود برای بارداری و درنتیجه سالم بودن جنین مطمئن شود و اگر فرد دچار کمبود ویتامین و املاح معدنی و یا مشکل خاص دیگری باشد، بهتر است قبل از اقدام به بارداری، تحت نظر پزشک این مشکلات را درمان کند.
در ادامه به شرح هر یک از این آزمایش‌های می‌پردازیم:
آزمایش‌های زمان بارداری چیست و به چه منظوری انجام می‌شود؟
همان‌طور که گفته شد، آزمایش‌های زمان بارداری برای بررسی میزان سلامت مادر و جنین ازنظر ابتلا به برخی بیماری‌های خاص و خطرناک و همچنین پیشگیری از برخی بیماری‌ها انجام می‌شود. یک زن باردار از شروع بارداری تا زمانی که می‌خواهد فرزندش را به دنیا بیاورد باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. پزشک برای تشخیص درست و البته تصمیم‌های درست‌تر به یکسری آزمایش و چکاپ نیاز دارد. بیشتر پزشکان از هفته ششم که قلب جنین مشخص می‌شود آزمایش‌های زمان بارداری را شروع می‌کنند. پس اگر روی اولین برگه آزمایش شما نوشته‌شده حامله هستید با ما همراه باشید و با همه آزمایش‌هایی که باید در این 9 ماه بارداری انجام بدهید، آشنا شوید.
چه تست‌هایی برای آزمایش‌های زمان بارداری انجام می‌شود؟
آزمایش خون
این تست اولین مورد از آزمایش‌های زمان بارداری است که پزشک متخصص از شما می‌خواهد تا انجام بدهید. اگر قبل از بارداری آزمایش خون را انجام نداده باشید، این آزمایش اهمیت زیادی دارد. البته در طول سه‌ماهۀ اول، ممکن است آزمایش‌های خون دیگری هم برای شما تجویز شود. مواردی که پزشک در این آزمایش‌های خون بررسی می‌کند شامل تشخیص گروه خونی، عامل Rh و غربالگری آنتی‌بادی، شمارش کامل سلول‌های خونی، ایمنی نسبت به سرخجه و... می‌شود.
آزمایش قند خون
آزمایش FBS برای بررسی احتمال وجود دیابت در فرد کاربرد دارد. درصورتی‌که آزمایش قند خون ناشتا بیشتر از ۹۳ و کمتر از ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد، فرد پِری‌دیابتیک به‌حساب می‌آید و اگر بیشتر از این مقدار باشد، احتمال ابتلا به دیابت در فرد در نظر گرفته می‌شود. در افرادی که سابقۀ خانوادگی دیابت دارند، سن آن‌ها بالاتر از ۳۵ سال است، سابقۀ فشارخون مزمن یا سقط‌جنین داشته باشند و کسانی که پری‌دیابتیک تشخیص داده‌شده‌اند، پزشک تست تحمل گلوکز تجویز می‌کند.
شمارش کامل سلول‌های خونی
آزمایش CBC به پزشک در بررسی مقدار هموگلوبین در سلول‌های قرمز خون شما کمک می‌کند. اگر مقدار هموگلوبین کم باشد یکی از نشانه‌های کم‌خونی است. در این آزمایش، پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید خون شما را می شمرند. اگر سلول‌های سفید خون زیاد باشد، نشانۀ وجود عفونت در بدن است.
آزمایش تورچ (TORCH)
در این آزمایش، مقدار آنتی‌بادی‌های مربوط به ویروس‌های سرخجه، توکسوپلاسما، سایتومگالوویروس و هرپس ویروس از کلاس IgG و IgM را در خون فرد اندازه می‌گیرند. این آزمایش مشخص می‌کند که آیا زن باردار ایمنی کافی نسبت به این عفونت‌ها را دارد یا نه. این ویروس‌ها در دوران بارداری ممکن است باعث سقط‌جنین، زایمان زودتر از موعد، به دنیا آوردن کودک مرده و همچنین باعث نقص‌های مادرزادی بسیاری در هنگام تولد کودک شود که بستگی به مدت‌زمانی دارد که فرد به ویروس مبتلاست.
آزمایش HIV و هپاتیت B
این آزمایش نشان می‌دهد که آیا حامل ویروس HIV و هپاتیت B هستید یا نه. اگر حامل هپاتیت B باشید، پزشک با تزریق گلوبولین ایمنی هپاتیت B و همچنین اولین دورۀ واکسن هپاتیت B طی دوازده ساعت بعد تولد، از کودک محافظت می‌کند. دورۀ دوم واکسن در ماه اول یا دوم و مرحلۀ سوم در شش‌ماهگی به کودک داده می‌شوند.
آزمایش فریتین
آزمایش فریتین برای بررسی ذخایر آهن بدن استفاده می‌شود. بدن شما برای انتقال اکسیژن به تمام سلول‌ها به گلبول‌های قرمز خون متکی است. بدون آهن کافی، گلبول‌های قرمز شما قادر به تأمین اکسیژن کافی نیستند. بااین‌حال، مقادیر بسیار بالای آهن نیز برای بدن شما مناسب نیست. هر دو سطح بالا و پایین آهن ممکن است یک مشکل اساسی را نشان دهد.
اگر پزشک به این موضوع مشکوک شود که شما دچار کمبود آهن یا بار اضافی آهن هستید، آزمایش فریتین را درخواست می‌کند. آزمایش فریتین درواقع میزان آهن ذخیره‌شده در بدن شما را اندازه‌گیری می‌کند که می‌تواند تصویر کلی از میزان آهن بدن شما را به پزشک ارائه دهد. فریتین همان آهن موجود در بدن شما نیست. در عوض، فریتین پروتئینی است که آهن را ذخیره می‌کند و در صورت نیاز بدن آن را آزاد می‌کند. فریتین معمولاً در سلول‌های بدن شما وجود دارد و درواقع مقدار بسیار کمی از آن در خون شما جریان دارد.
آزمایش ادرار
این تست برای این است که پزشک بتواند عفونت‌های احتمالی مجاری ادرار را تشخیص بدهد. علاوه بر این آزمایش ممکن است پزشک برای بررسی وجود قند، پروتئین یا کتون در خون از شما درخواست آزمایش ادرار کند. وجود سطح بالایی از قند در ادرار می‌تواند نشانۀ دیابت بارداری باشد، وجود پروتئین در ادرار اگر همراه با فشارخون بالا باشد یکی از علائم مسمومیت بارداری است.
آزمایش تیروئید
آزمایش تیروئید قبل از بارداری جزو موارد مهم آزمایش‌های زمان بارداری است که هر زنی که قصد بارداری دارد باید انجام بدهد. بارداری باعث افزایش دفع ید در بدن زنان می‌شود. همچنین جنین به دلیل دریافت ید از بدن مادر باعث کاهش ید می‌شود؛ بنابراین بهتر است زنان قبل از بارداری ازنظر عملکرد غده تیروئید بررسی شوند. تکامل سیستم عصبی جنین توسط هورمون‌های بدن مادر انجام می‌شود، بنابراین مادر باردار باید ازنظر غده تیروئید وضعیت مناسبی داشته باشد. کم‌کاری تیروئید زمانی ایجاد می‌شود که غده تیروئید نتواند به‌اندازه نیاز بدن، هورمون تولید کند. کم‌کاری تیروئید در بارداری باعث بیماری کم‌کاری مادرزادی تیروئید و اختلال در رشد مغز و دستگاه عصبی جنین می‌شود. البته مادران باردار نباید نگران باشند، با انجام آزمایش‌های زمان بارداری و بالا بردن دوز دارو در دوران بارداری می‌توان از بروز این خطرات جلوگیری کرد. هرچند پزشکان قبل از بارداری توسط انجام آزمایش تیروئید، عملکرد این غده را در زنان باردار زیر نظر دارند، اما پیگیری عملکرد این غده در دوران بارداری نیز ادامه دارد و حتی بعد از زایمان تا سه روز، نوزادان تحت آزمایش‌های غربالگری تیروئید قرار می‌گیرند.
غربالگری جنینی
در سه‌ماهۀ اول بارداری باید آزمایش‌های غربالگری انجام دهید تا پزشک وضعیت جنین را ازنظر نقص‌های ژنتیکی بررسی کند. این آزمایش‌ها برای جنین هیچ ضرری ندارد و شامل یک آزمایش خون و یک سونوگرافی است. اگر نتیجۀ این نوع آزمایش‌های غیرتهاجمی طبیعی نباشد، انجام آزمایش‌های دیگر به شما توصیه می‌شود. انجام آزمایش‌های غربالگری در سه‌ماهۀ اول به مادر کمک می‌کند تا در صورت احتمال وجود هر نوع اختلال کروموزومی یا نقص مادرزادی سریع‌تر نسبت به تشخیص دقیق آن اقدام کند. این آزمایش یکی از مهم‌ترین تست‌هایی است که در سه ماه اول بارداری باید انجام بدهید.
تست کومبس غیرمستقیم در مادران Rh منفی
در هفته‌های ۲۶ تا ۳۰ پزشک برای شما درخواست آزمایش خون و ادرار می‌دهد. این عفونت ادراری و کم‌خونی را بررسی می‌کند و درصورتی‌که گروه خون شما Rh منفی و گروه خون همسرتان Rh مثبت است، تست کومبس غیرمستقیم برای بررسی تولید آنتی‌بادی ضد Rh در خون مادر انجام می‌شود.
آزمایش انعقاد خون مادر
آزمایش PT نزدیک به زمان زایمان انجام می‌شود تا وضعیت انعقاد خون مادر بررسی شود تا مشکلی برای زایمان پیش نیاید.
همه آزمایش‌های زمان بارداری در جهت شناسایی مشکل احتمالی در دوران بارداری است و ازآنجاکه این دوران شامل آزمایش‌های مختلف در بازه‌های زمانی گوناگون است، شما به‌راحتی می‌توانید از خدمات نمونه‌گیری در منزل آزمایشگاه اطبا در سعادت‌آباد استفاده کرده و کلیه تست‌های خود را به‌صورت غیرحضوری و در منزل شخصی خود انجام دهید.
