فن تهویه چیست و چه کاربردی دارد؟

فن تهویه دستگاهی است که جهت جابجایی هوا یا گاز در یک محیط بسته مورد استفاده قرار می گیرد. فن ها قلب تپنده انواع سیستم های تهویه مطبوع و صنعتی هستند و کاربرد بسیار گسترده ای در صنعت تهویه دارند.بدون فن ،صنعت تهویه معنا ندارد.

فن ها بستگی به کاربردشان به دو دسته فن های مکنده یا اگزاست فن و فن های دمنده یا ساپلای فن تقسیم میشوند.فن ها در ساختمان ها و برج های مسکونی-تجاری و اداری ،بیمارستان ها و صنایع مختلف کاربرد دارند که در صنایع و کارخانه ها بیشتر از نوع فن صنعتی استفاده میشود. اجزا و سیستم تشکیل دهنده فن ها بصورت زیر است :

1-پروانه که بشکل های مختلفی بوده و عمدتا به دو صورت پروانه جریان محوری و جریان متقاطع است.

2- محفظه پروانه که بصورت های قاب فلزی،استوانه ای و حلزونی است.

3- الکتروموتور که عضو ثابت تمام فن های الکتریکال است.

فن ها با توجه به ساختارشان به دو دسته فن سانتریفیوژ و فن آکسیال تقسیم می شوند.ساده ترین نوع فن آکسیال، فن پروانه ای است که شامل یک  موتور محرک با اتصال مستقیم است و پروانه آن از فلز یا ترکیبات پلاستیک است و با فاصله زیادی داخل یک محفظه می چرخد .گاهی اوقات این فن بطور روباز و به شکل یک فن رومیزی یا سقفی (پنکه) صرفا جهت جابجایی هوا به کار می رود.انواع دیگر فن های آکسیال شامل فن آکسیال سقفی که جهت استفاده در سقف و پشت بام می باشد و فن آکسیال دیواری که جهت تعبیه در دیوار و پنجره استفاده می گردد و فن کانالی که جهنت نصب در مابین کانال ها استفاده می شود.

فن سانتریفیوژ فن های هستند که به کمک نیروی گریز از مرکز هوا یا گاز را جابجا می کنند از اینرو به آنها فن های گریز از مرکز نیز می گویند.اساس کار فن های سانتریفیوژ بدین صورت است که براثر گردش پروانه نیروی گریز از مرکز به هوا وارد میشود لذا هوا ناچارا به سمت خارج پروانه هدایت میشود چ.ن ه.ا از پره هایی عبور می کند که واگرا هستند و به عبارت دیگر در مسیر جریان هوا سطح مقطع مابین پره افزایش می یابد و بر طبق رابطه برنولی سرعت کاهش و فشار هوا افزایش خواهد یافت و پس از خروج از پره ها به دیواره محفظه حلزونی برخورد می کند که در آنجا نیرویی بیش از نیروی اول به آن وارد میشود و چون هوا تراکم پذیر است لذا این نیروها سبب افزایش فشار هوا میشوند.برای جبران هوای خروجی از پروانه مطابق اصل بقای جرم  نیاز است که هوا بطور مداوم وارد آن شود و بنابراین هوا بطور مداوم وارد و از فن خارج خواهد شد.فن های سانتریفیوزی نیز بر اساس نوع پروانه به سه دسته فن سانتریفوژ فوروارد- فن سانتریفیوژ بکوارد و فن سانتریفیوژ رادیال تقسیم می شوند و برای نصب در پشت بامی از نوع فن سانتریفیوژ سقفی و برای نصب بین کانال از نوع فن سانتریفوژ کانالی استفاده می گردد.

فن ها همچنین بنابر شرایط محیطی که قرار است مورد استفاده قرار بگیرند قابلیت تغییر داشته و برای آن محیط ها مقاوم می گردند برای مثال برای محیط های اسیدی از نوع فن ضد اسید و برای محیط های دارای گازهای انفجاری از نوع فن ضد انفجار استفاده می گردد.