افزایش یکسان قیمت برق برای مشترکین پرمصرف وکم مصرف

در 2 سال اخیر قیمت های برق به گونه‌ای افزایش یافته است که تمام مشترکین پرمصرف و کم مصرف شاهد افزایش یکسانی در تعرفه‌های خود بوده‌اند که خلاف عدالت است و باعث ادامه یافتن روند خارج از الگوی مشترکین پرمصرف شده است.

اختلاف قیمت تمام شده تولید برق و هزینه پرداختی از سوی مردم، دولت را بر آن داشت تا تعرفه‌های پرداختی برق را افزایش دهد. هم اکنون در کشور بدون در نظر گرفتن هزینه سوخت مصرفی برای تولید برق حدود 100 تومان به ازای هرکیلووات ساعت، هزینه می‌شود که از این میزان 40% آن به صورت یارانه از طرف دولت پرداخت می‌شود. این شیوه سیاست‌گذاری قیمت در سال‌های گذشته، بدهی 24هزار میلیارد تومانی را برای وزارت نیرو به جا گذاشته است که دولت به دنبال راهکارهایی برای رفع این مشکل بوده است. بدین منظور دولت ابتدا در اسفند ماه سال  1392تعرفه‌های برق را برای تمام مشترکین کم مصرف و پرمصرف برق به میزان یکسان 24% افزایش داد که باعث تعجب کارشناسان انرژی شد. این شیوه قیمت گذاری که صرفا با نگاه افزایش درآمد صورت گرفته است بدین معنی است که هر مشترکی که برق بیشتری مصرف نماید از یارانه بیشتری نیز برخوردار خواهد بود. با گذشت یک سال از اعمال این سیاست که بیشترین بار آن متوجه مشترکین مصرف بود، در اسفند ماه سال 1393 نیز باز همان سیاست را اتخاذ کرد و قیمت برق را برای تمام مشترکین به میزان یکسان 10% افزایش داد. انتخاب ساده ترین راه افزایش درآمد در حوزه برق در حالی صورت گرفته است که در دنیا نظام‌های هوشمندی در این حوزه توسعه یافته است که علاوه بر افزایش درآمد دولت، انگیزه مشترکین پرمصرف برای رعایت الگوی مصرف برق را نیز افزایش داده است. در این روش،هزینه مصرف متناسب بامیزان افزایش آن بالامی‌رود و دراین صورت مصرف بیشتر با یارانه بیشتری همراه نمی‌شود و مشترکین پرمصرف به جای عموم مشترکین در کانون افزایش هزینه قرار می‌گیرند. در این الگو، میزان مشخصی از هر حامل انرژی به عنوان الگوی مصرف مجاز تعریف می‌کند و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان‌تر تعیین می‌شود. با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد تا مشترکین پرمصرف با پرداخت هزینۀ واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیزازعموم مردم برداشته شود. با اعمال این نظام از تعرفه‌گذاری شاهد 3 اتفاق مهم در صنعت برق خواهیم بود.

1.     حذف یارانه ناعادلانه به مشترکین پرمصرف: در صورت استفاده از نظام‌های هوشمند تعرفه برق، مشترکین پرمصرف با فاصله گرفتن از الگوی مصرف برق باید هزینه بیشتری را پرداخت کنند و دیگر یارانه‌ای بابت مصرف برق خارج از الگو به آنها پرداخت نمی‌شود.

2.     کاهش نیاز به سرمایه‌گذاری برای افزایش ظرفیت تولید برق در کشور: در کشور سالانه نیازمند افزایش حدود 7% به ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور صرفا برای رفع نیاز پیک مصرف هستیم که در صورت رعایت الگوی مصرف برق، میزان رشد نیاز به برق کاهش خواهد یافت.

3.     افزایش درآمد دولت و استفاده در سایر طرح‌های صنعت: محاسبات نشان داده است که در صورت اعمال نظام هوشمندانه تعرفه برق، سالانه 1700میلیارد تومان عاید دولت خواهد شد که می‌تواند در سایر طرح‌های نیمه تمام در حوزه‌های افزایش بازدهی نیروگاه‌های کشور، توسعه برق تجدید پذیر و ... استفاده کند.

نویسنده: فاطمه فعالی کارشناس ارشد انرژی