باید در اداره آموزش و پرورش تجدیدنظر شود

یک عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان بر لزوم تجدیدنظر در نحوه اداره آموزش و پرورش تاکید کرد.

رحیم عبادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی گفت: طرح واگذاری بخشی از ماموریت‌های مدارس دولتی به مدارس غیردولتی از جمله اقدامات خوب، مسئولانه و شجاعانه وزیر آموزش و پرورش است که باید از او و دولت بابت طراحی، اجرا و حمایت از این طرح سپاسگذاری کرد.

وی تصریح کرد: این طرح می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های مدارس غیردولتی به جبران کمبود نیروی انسانی، افزایش بهره‌وری به ویژه در مناطق محروم، استفاده مفید از فضاهای آموزش و پرورش و شفاف‌سازی وضعیت نیروی انسانی منجر شود.

وی مسائل اقتصادی را یکی از اساسی‌ترین چالش‍‌‌های آموزش و پرورش دانست و گفت: آموزش و پرورش در عین حالی که ثروتمندترین نهاد به لحاط منابع(اقتصادی، اجتماعی، انسانی، فیزیکی و..) است اما در جایگاه فقیرترین نهاد اجتماعی در جامعه ما عمل می‌کند و این امر موجب در حاشیه ماندن این نهاد مهم اجتماعی شده است.

عبادی ادامه داد: به‌ نظر می‌رسد تا زمانی که چالش‌های اقتصادی بر نظام آموزش و پرورش ما حاکم باشد، مسائل و مشکلات آموزش و پرورش هر روز پیچیده‌تر خواهد شد که یکی از موثرترین راهکارها در این زمینه کاهش تصدی‌گری دولت و مشارکت بخش‌های غیردولتی است.

بهره وری و کارایی نهاد آموزش و پرورش بسیار کم است

وی با اشاره به اینکه به رغم تلاش‌های فراوان تمامی دست‌اندکاران و سرمایه گذاری‌های دولت، ملت و فرهنگیان طی سالهای گذشته میزان بهره‌وری و کارایی نهاد آموزش و پرورش بسیار کم است، افزود: امروزه مدیران مدارس دولتی و دستگاه عریض و طویل بخش‌های ستادی فقط تلاش می‌کنند مدارس را اداره کنند و اصولا بهره‌وری و کارایی موضوع فراموش شده در نظام آموزش و پرورش است.

عبادی تاکید کرد: باید در شکل اداره و مدیریت مدارس و ارتقاء کیفیت‌ آموزش؛ طرح‌ها، برنامه‌ها و اقدامات اساسی پیش‌بینی و اجرا کرد و پذیرفت که دوران تصدی‌گری دولت‌ها در امور اجرائی بدون محاسبه هزینه و فایده و توجیه اقتصادی گذشته است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه آموزش و پرورش جامعه امری پرهزینه است و منابع دولت‌ها و مردم برای تامین آن محدود، بیان کرد: جامعه امروزی انتظار کیفیت‌ بخشی به خدمات و برنامه‌های آموزشی را دارد، چرا که جامعه امروز نیازمند انسان‌های دانا، آگاه، کارآفرین، توانمند و مسلط به فناوری‌های نوین است.

وی تصریح کرد: اگر اداره مدارس به همین شکل ادامه یابد، از یک‌سو کیفیت آموزش و پرورش تنزل یافته و از سوی دیگر برخی برای تامین نیازمندی‌های آموزش و پرورش فرزندان خود مبالغ زیادی هزینه می‌کنند که در نتیجه هر روز فاصله طبقاتی در آموزش و پرورش عمیق‌تر خواهد شد.

باید در مدیریت مدارس تجدیدنظر کرد

عبادی ادامه داد: با ادامه این روند به دلیل تنگناهای منابع دولتی هر روزه کیفیت مدارس دولتی کاهش و مدیریت آموزش و پرورش در اداره کیفی مدارس ناتوان‌تر خواهد شد، لذا در چنین شرایطی باید در مدیریت مدارس و آموزش و پرورش تجدیدنظر کرد و راه برای بهینه کردن منابع بالقوه آموزش و پرورش و جلب مشارکت ظرفیت‌های بخش‌های غیردولتی مرتبط با آموزش و پرورش هموار کرد.

عبادی خاطرنشان کرد: اگر این طرح طبق برنامه اجرا شود، می‌تواند الگوئی برای جلب مشارکت بخش‌های غیردولتی و کاهش تصدی‌گری غیرضروری مدیریت مدارس باشد، همچنین اجرای این طرح هزینه‌های مربوط به اداره مدارس را کاهش داده و به افزایش کیفیت و بهره وری منجر می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد: کسانی که نگاه دولتی به مدارس دارند، گمان می‌کنند؛ اگر مدارس در اختیار دولت باشد به امر پرورش دانش آموزان اهتمام می‌شود و اگر در اختیار بخش غیردولتی باشد، این امر محقق نمی‌شود که تصور اشتباهی دارند.

وی ادامه داد: بنده به عنوان فردی که سالیان طولانی مسئولیت امور پرورشی دانش‌آموزان در وزات آموزش و پرورش را به عهده داشته‌ام، برعکس این تصورات را دارم به این معنی که تعهد مدارس غیردولتی در امور پرورشی دانش‌آموزان اگر از مدارس دولتی بیشتر نباشد که هست، به طور حتم کمتر نخواهد بود و اصولا خواستگاه طرح‌های موفق پرورشی دانش آموزان چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب بیشتر در مدارس غیردولتی بوده است، به‌علاوه اجرای این طرح باعثمی‌شود که کیفیت امر آموزش در کنار امور پرورشی هم مناسب‌تر از مدارس دولتی شود.

راهکارهای مناسب برای مسائل اقتصادی آموزش و پرورش طراحی شود

عبادی در خصوص سودجویی بخش خصوصی و آسیبی که احتمال می‌رود به این دلیل به امر آموزش وارد شود، گفت: موسس همه مدارس غیردولتی براساس قوانین و مقررات، فرهنگیان هستند و اغلب این فرهنگیان از افراد متعهدی هستند که با انگیزه‌ خدمت به جامعه و بهره‌برداری از تجارب خود این مسئولیت را پذیرفته اند و انگیزه‌های اقتصادی انگیزه اول آنان نیست.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه همه ما باید باید به دولت کمک کنیم که راه‌های مناسب برای مسائل اقتصادی آموزش و پرورش را طراحی و اجرا کند، افزود: از این رهگذر هم دولت می‌تواند، هزینه‌های کیفیت‌بخشی مدارس را تامین کند و هم هزینه‌های سربار اداره مدارس به حداقل کاهش می‌یابد، بنابراین این‌ طرح در بلندمدت به نفع دولت و جامعه کل خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: باید بپذیریم که در جامعه صنعتی و در جامعه جدید همه خدمات کارکرد اقتصادی دارند و آموزش و پرورش هم یک محصول و خدمت است که هزینه های خود را دارد. بنابراین چه ایرادی دارد که ارائه خدمات آموزشی با نظارت دولت و با رعایت استانداردهای آموزشی توسط مدارس غیردولتی انجام شود و در کنار خدمت مناسب برای آنان سود هم داشته باشد.

۹۵ درصد از منابع آموزش و پرورش صرف نیروی انسانی می‌شود

عبادی تاکید کرد: باید تلاش کنیم جلوی ضرر و زیان بزرگتر و بلند مدت که آفت مسائل آموزشی و پرورشی است را گرفته و از سودهای مشروع و قانونی کوتاه‌مدت حمایت کنیم.

این استاد دانشگاه درباره نحوه جذب معلم در این مدارس گفت: جذب معلمان در چارچوب مقررات وزارت آموزش و پرورش برای اداره مدارس غیردولتی است.

عبادی ادامه داد: یکی از حوزه‌هایی که باید به لحاظ اقتصادی و افزایش بهره‌وری در آموزش و پرورش بدان اهتمام شود، بخش نیروی انسانی است چرا که کلید تحول همه جانبه در آموزش و پرورش تحول در برنامه‌های جذب، نگهداشت و ارتقاء و بهره‌وری منابع انسانی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۹۵ درصد از منابع آموزش و پرورش صرف نیروی انسانی می شود و متاسفانه باید اذعان کرد که پایین‌ترین بخش بهره‌وری در آموزش وپرورش است و به طور حتم تا زمانی که در این حوزه تحول اساسی صورت نگیرد، اقتصاد آموزش و پرورش، بهروری و کارآمدی آموزش و پرورش ارتقا نخواهد یافت.

توسعه کشور در گرو کارآمدی نهاد آموزش و پرورش است

وی با بیان اینکه این طرح در تلاش است که در بخش نیروی انسانی شفاف‌سازی و با استفاده بهینه از نیروی انسانی موجود صرفه‌جویی صورت گیرد، اظهار کرد: به عنوان مثال اخیرأ مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران اعلام کرد که با اجرای این طرح در مناطق محروم شهر تهران ۱۹ هزار ساعت حق التدریس صرفه‌جویی شده است.

عبادی افزود: اگر همین آمار در سراسر کشور محاسبه شود، میزان صرفه جویی مشخص خواهد شد. بنابراین باید همه کمک کنیم که آموزش و پرورش قدم‌هائی به جلو بردارد و آگاه باشیم که توسعه و پیشرفت کشور در گرو کارآمدی و اثربخشی ماموریت‌های نهاد آموزش و پرورش است و این امر امکانپذیر نیست، مگر اینکه آموزش و پرورش در اداره خود تجدیدنظر اساسی کند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: وظیفه آموزش و پرورش مدرسه‌داری نیست، بلکه تلاش همه جانبه برای رشد و بهبود برنامه‌ها و خدمات و تلاش برای ارتقاء جایگاه اجتماعی آن در جامعه رو به تحول قرن بیست و یکم است، ماموریت آموزش و پرورش در این قرن آموزش برای دانستن، آموزش برای عمل کردن، آموزش برای زندگی کردن و آموزش برای همزیستی با دیگران است.