طرح آمایش سرزمینی البرز، اولویت و محور توسعه در این استان

معاون برنامه ریزی و اشتغال استاندار البرز گفت: هدف از تدوین طرح آمایش سرزمین، توزیع بهینه جمعیت و فعالیت سرزمینی است، به گونه ای که هر منطقه متناسب با قابلیت ها، نیازها و موقعیت خود از طیف مناسبی از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی برخوردار خواهد شد.

به گزارش ایلنا در کرج، ذبیح الله قائمی با بیان این مطلب به ترسیم چشم انداز سندآمایش سرزمین پرداخت و گفت: در واقع هدف کلی آمایش سرزمین، سازماندهی فضا به منظور بهره وری مطلوب از سرزمین در مقیاس منطقه ای و استانی است؛ برنامه ریزی توسعه پایدار نیز ابعاد مختلف اقتصادی - اجتماعی - کالبدی، زیست محیطی و سیاسی - مدیریتی را شامل می شود که در تمام محورهای برنامه ریزی آمایش سرزمین باید مورد توجه قرار گیرد.

قائمی در ادامه به اصلی‌ترین جهت‌گیری‌های آمایش سرزمین اشاره کرد و گفت: توسعه و تجهیز محورهای اصلی ارتباطی کشور در کریدورهای شمال جنوب(در محورهای شرق، شرق میانی، مرکز و غرب) و شرقی غربی(در محورهای دامنه شمالی البرز، دامنه جنوبی البرز و جنوب شرقی غرب و جنوب شرقی جنوب غربی) به عنوان دالان‌های(کریدورهای) بین‌المللی حمل و نقل برای استفاده مناسب از موقعیت ممتاز ارتباطی کشور به عنوان محورهای اولویت‌دار در توسعه است.

وی تحول ساختار بخش کشاورزی در جهت دستیابی به کشاورزی مدرن و رقابتی به گونه‌ای که به رغم کاهش سهم شاغلان این بخش در کل ساختار اشتغال حد فعلی شاغلان بخش ثابت باقی بماند از دیگر ارکان آمایش سرزمین بر شمرد و گفت: زمینه‌سازی لازم برای استفاده حداکثر از ظرفیت‌ها و توان‌های محیط‌های روستایی در حفظ و نگهداشت جمعیت در این محیط ‌ها برای برقراری تعادل در الگوی استقرار جمعیت با متنوع‌سازی فعالیت‌ها در محیط‌های روستایی، ایجاد اشتغال و افزایش نقش فعالیت‌های صنعتی و خدمات قابل استقرار در محیط‌ های روستایی به طوری که نسبت شهرنشینی و روستانشینی در افق طرح به ترتیب در حد ۷۵ درصد و ۲۵ درصد حاصل شود. از دیگر اولویت ها است.

وی در ادامه به جایگاه آمایش سرزمین در تدوین برنامه توسعه اشاره کرد و گفت: نظر به اهمیت آمایش سرزمین در امر برنامه‌ریزی توسعه، در سال‌های اخیر این موضوع مورد توجه جدی همگان و به ‌ویژه ارکان نظام قرار گرفته است.

قائمی ادامه داد: سیاست‌های کلی آمایش سرزمین در سال ۱۳۹۰ توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد و در قانون برنامه پنجم توسعه طی مواد ۱۸۱ تا ۱۸۴ به امر آمایش سرزمین پرداخته شده است؛ همچنین در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی که اخیراً توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، به " ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استان‌ها و به ‌کارگیری ظرفیت و قابلیت‌های متنوع در جغرافیای مزیت مناطق کشور " نیز تأکید شده است که خوشبختانه داشته‌‌های کشور در زمینه آمایش سرزمین قابل توجه است. تاکنون سه دوره متوالی مطالعات آمایش سرزمین در کشور انجام شده است؛ دوره اول مطالعات آمایش سرزمین در دهه پنجاه، دوره دوم مطالعات آمایش سرزمین اسلامی در دهه شصت و دوره سوم مطالعات آمایش سرزمین در دهه هفتاد صورت گرفته است.

وی گفت: در کنار مطالعات انجام شده و سیاست‌های کلی ابلاغی و تکالیف مقرر قانونی در مورد آمایش سرزمین، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌ جمهور نیز اقدام به راه‌اندازی و تشکیل شورای آمایش سرزمین کرده است و تهیه و تصویب برنامه‌های توسعه سرزمین را در سطوح ملی، منطقه‌ای و استانی در دستور کار قرار داده است.

قائمی افزود: از سوی دیگر، امر مطالعات آمایش سرزمین در کلیه استان‌های کشور در سال‌های اخیر جریان یافته و در برخی از استان‌ها نیز به اتمام رسیده است. بر این اساس و بر پایه راهبری معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، همه استان‌های کشور پیشنهادات خود را تحت عنوان " نظریه پایه توسعه استان " تدوین کرده‌اند. این سند مقدماتی بیان‌گر جهت‌گیری‌های راهبردی توسعه استان است که می‌تواند در مراحل تهیه برنامه راهبردی و تهیه برنامه عملیاتی، گفت‌وگوی قوی‌تر و مؤثرتری را بین بخش‌ها و استان‌ها به‌وجود آورد.

معاون استاندار گفت: در این خصوص شوراهای هماهنگی توسعه منطقه‌ای نیز شکل گرفته است و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌ جمهور با هدف ایجاد نظام یکپارچه برنامه‌‌ریزی و مدیریت توسعه سرزمین، اقدامات وسیعی را به انجام رسانده است که از جمله آن میتوان به طراحی و ایجاد نظام ملی شاخص‌های ارزیابی توسعه اشاره کرد.
بر این اساس بانک دیدگاه‌های توسعه و دانشنامه توسعه، کتابخانه الکترونیک توسعه و بانک اطلاعات توصیفی توسعه ایجاد شده است و سامانه اطلاعات جغرافیایی راه‌اندازی و شاخص‌های ارزیابی توسعه تهیه و ابلاغ گردیده است. همچنین ژئوپرتال تمام متن باز ساترا در ۳۱ استان و چندین دستگاه ملی نصب و راه‌اندازی شده است.

وی افزود: اکنون در کنار سه دوره مطالعات آمایش سرزمین، مطالعات فراوانی نیز توسط سایر دستگاه‌ها مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و… انجام شده است و نهادسازی‌های لازم صورت گرفته است. امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم نیز توسط معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌ جمهور ایجاد شده است.

معاون برنامه ریزی و اشتغال استاندار البرز گفت: طرح مطالعاتی آمایش سرزمین استان البرز یکی از پروژه های محوری و کلیدی استان است که از اواخر سال ۱۳۹۰ در این استان آغاز گردیده و محصول نهایی این مطالعه، برنامه ریزی توسعه ای استان است که نقشه راه در زمینه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی را در افق بلند مدت ترسیم می کند؛ در واقع این مطالعه پایه اصلی تهیه سند توسعه استان است.

وی با اشاره به مشکلات موجود در خصوص جمع آوری اطلاعات گفت: با توجه به مشکلات ذکر شده در خصوص جمع آوری اطلاعات، مجدداً در تاریخ ۳۰/۰۴ / ۹۳ قرارداد طرح آمایش تا پایان سال ۱۳۹۳ تمدید گردید که با عنایت به مرتفع شدن بسیاری از مشکلات اجرایی امید است اجرای طرح تا پایان سال جاری به اتمام برسد.

معاون استاندار ادامه داد: پیشرفت فیزیکی طرح تا کنون، بیش از ۶۰ درصد است که ۵۰ درصد مطالعات انجام شده به تأیید ناظر(جهاد دانشگاهی) و معاونت برنامه ریزی رسیده است.

قائمی گفت: از ابتدای تابستان تاکنون جلسات بسیاری با کارشناسان دستگاه ها و مدیران استان برگزار گردیده و اهمیت طرح آمایش را یادآور گردیده ایم و خوشبختانه پس از پیگیری های بسیار مشکل اطلاعات پایه دستگاه ها تا حد زیادی مرتفع گردیده و گزارش های جدیدی نیز توسط مشاور تهیه و یا اصلاح شده و در دست بررسی ناظر و کارشناسان و اساتید است.

وی در پایان خاطر نشان کرد: تاکنون گزارش های متعددی تهیه شده و در دست بررسی است که تحلیل ویژگی های اقتصادی جمعیت - تحلیل وضعیت اقلیمی – تحلیل پوشش گیاهی - ارزیابی توان اکولوژیک - سرمایه اجتماعی - تحلیل وضعیت فرهنگی استان - تقسیمات کشوری و پستی و بلندی ها – تحولات جمعیت در سه دهه گذشته – تحلیل نظام شهری استان – تحلیل نظام روستانشینی و عشایری استان - ساختار کشاورزی – ساختار صنعتی و معدنی استان – ساختار خدمات – تحلیل زمین شناسی و قابلیت های معدنی – منابع آب – منابع اراضی و خاک شناسی – تحلیل نظام سکونتگاهی و ساختار فضایی آن - توصیف و تحلیل پیوندهای اصلی بین سکونتگاه ها در پایه آن تدوین شده است و امید می رود با اتمام این طرح بتوانیم به توسعه ای متوازن در استان دست یابیم.