استاد برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران مطرح کرد؛
کم توجهی به روستاییان عامل اصلی مهاجرت آن‌هاست
استاد برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران گفت: اگر داشتن بیمه در کیفیت زندگی افراد تاثیر مثبت داشته باشد، مسلما در جلب اعتماد آنها و جذب تعداد بیمه‌شدگان نیز بسیار موثر خواهد بود.
مجتبی قدیری معصوم درگفت‌وگو با ایلنا، با بیان اینکه جامعه عشایری و روستایی بدون درنظر گرفتن جامعه شهری معنا و مفهوم خاصی ندارد، گفت: به معنای دیگر هرچقدر به شهرها بیشتر توجه داشته باشیم درصورتی که روستاها را از خدمات و امکانات محروم کنیم به همان اندازه میل و توجه روستاییان به مهاجرت به شهرها را افزایش می‌دهیم.
وی ادامه داد: درمحیط‌های شهری شهروندان اعم از کسبه و فرهنگیان می‌توانند بیمه شده و پس از مدتی از مزایای آن بهره‌مند شوند، اما عشایر و روستاییان از زمان کودکی گاهی تا زمان سالمندی مجبور به کار و اشتغال هستند. بنابراین اگر بیمه‌ای باشد که با درنظر گرفتن این موارد در زمان سالمندی و یا از کار افتادگی آنها را از کار باز دارد می‌تواند در آینده آنها موثر باشد.
قدیری معصوم افزود: بیمه می‌تواند در محصولات و دامها و حتی زندگی خود روستاییان و عشایر اعمال شود تا درصورت آسیب و خسارت حاصل از خشکسالی، سیل، آفات و غیره از متضرر شدن و تحت تاثیر قرار دادن زندگی آنها جلوگیری کند. برای نمونه درخصوص عشایر، بعضا خشکسالی‌هایی که درچند دهه اخیر رخ داده موجب شده است که عشایر نتوانند علوفه مورد نیاز دام خود را تامین کنند در نتیجه اقدام به فروختن دام خود به وسیله دلال‌ها می‌کنند. بنابراین اگر بتوان علوفه مورد نیاز آنها را بیمه و تامین کرد مجبور نخواهند شد که سراغ دلال‌ها بروند تا بتوانند دام خود را به فروش برسانند. بنابراین روستاییان می‌تواند در مواقع ضروری از مزایای بیمه استفاده و با آرامش خاطر بیشتری زندگی کنند.
این استاد برنامه‌ریزی روستایی با تاکید براینکه روستاییان وعشایر به شدت محافظه کار هستند، گفت: توجه داشته باشید که روستاییان اگر دست به اقدام جدیدی بزنند همیشه ترس از دست دادن زندگی و متضرر شدن را دارند بنابراین مجبورند که محافظه کارانه زندگی کنند و چه بسا همین محافظه کار بودن موجب می‌شود که نتوانند خلاقیت خود را بروز دهند. بنابراین هرچقدر بیمه ابعاد مختلفی از زندگی روستاییان و عشایر را از جمله حوادثی مانند زلزله، سیل و دیگر موارد متناسب با زندگی آنها را پوشش دهد بهتر خواهد بود، حتی اگر هزینه کمتری را بپردازند.
قدیری معصوم ادامه داد: برای این اقدام نیاز است که آشنایی کاملی را نسبت به بیمه داشت و همچنین کارگزاران ارتباط موثری را با جامعه هدف داشته باشند. زیرا اگر روستاییان و عشایر به خوبی با مزایای بیمه آشنا شوند بهتر با آن ارتباط برقرار کرده و به آینده امیدوارتر خواهند بود و درنتیجه در سرمایه‌گذاری‌هایشان بهتر عمل خواهند کرد و از محصولاتشان بهره‌برداری بهتری خواهند داشت.
وی در جواب به سوال «آیا بیمه توانایی تضمین آینده و اقتصاد روستاییان را دارد»، گفت: این مسئله به این بستگی دارد که بیمه‌گذار چگونه جامعه هدف خود را بیمه می‌کند توجه داشته باشید که اگر بیمه شده نتواند خدمات لازم خود را دریافت کند بیمه بودن او بی‌فایده است. برای مثال اگر روستایی بیمه درمانی باشد اما در نزدیکی محل زندگی او مرکز درمانی وجود نداشته باشد این بیمه هیچ فایده‌ای برای او ندارد. درصورتیکه اگر حرف و عمل بیمه‌کننده برای او ثابت شده باشد و در کیفیت زندگی او تاثیر گذارد و زندگی افراد در صورت داشتن بیمه و نداشتن آن مقایسه شود مسلما نتیجه مثبتی خواهد داشت. البته این بستگی دارد که چگونه وارد کار شده و چه میزان پشتوانه داشته باشند.
استاد برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران تشریح کرد: روستاییانی که در صنایع‌دستی مشغول به فعالیت هستند در گذشته مجبور بودند که مواد اولیه خود را از دلالان تهیه و بعد تولیدات خود را به همان‌ها بفروشند و در این بین سود کمی نصیب آنها می‌شد اما جهاد سازندگی این اطمینان خاطر را به آنها داد که مواد اولیه را برای آنها تهیه کرده و تولیدات آنها را با قیمت مناسب خواهد خرید، بنابراین روستاییان با اطمینان خاطر بیشتری شروع به تولید می‌کنند. توجه داشته باشید که این مسئله موجب کنترل قیمت در بازار و اطمینان تولیدکنندگان از تهیه مواد اولیه و فروش محصولاتشان می‌شود.
وی درخصوص نقش مدیران و نخبگان روستایی درپیش برد اهداف بیمه نیز گفت: باید توجه داشت که علی‌رغم رواج فضای مجازی و سرعت رسیدن اخبار، روستاییان به دلیل کمبود امکانات سخت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند، بنابراین نخبگان و مدیران محلی می‌توانند با مراجعه به این جوامع اعتماد آنها را جلب و یافته‌های خود را به آنها منتقل کنند. نمونه این مورد را میتوان فارغ‌التحصیلان کشاورزی‌ای دانست که به روستاهای خود بازمی‌گردند، مردم به دلیل آنکه به آنها شناخت و اعتماد کافی را دارند راحت‌تر اعتماد می‌کنند.
قدیری معصوم عدم ریسک‌پذیری روستاییان را نداشتن الگوی مناسب بیان کرد و گفت: ترس از شکست روستاییان دلیل اصلی عدم ریسک‌پذیری آنها است، به همین دلیل سبک کارهای آنها برگرفته از تجربیات گذشتگان است، بنابراین حاضرند که کار و سود کمتری داشته باشند اما مطمئن‌تر عمل کنند.
وی تاکید کرد: باید روشن شود که هدف از بیمه کردن چیست، اگر هدف دربرگیری تمام روستاییان و عشایر است باید متناسب با این اهداف پشتوانه مالی داشت تا بتوان همه را دربرگرفت زیرا نباید به صورت چینشی و گزینشی در مناطق عمل کرد. بنابراین صندوق باید به شکلی عمل کند تا خدمات آن شامل همه افراد صندوق شود توجه کنید که اگر بخواهد مناطق محدودی را در برگیرد مناطق محروم از آن جدا خواهد شد. درخصوص بیمه کردن باید امتیازاتی را قائل شد تا بیمه شدگان با دلگرمی بیشتری به فعالیت بپردازند و از مزایای آن بهره ببرند. این مزایا می‌تواند سفرهای سیاحتی زیارتی، بیماری، استعلاجی، از کار افتادگی و خسارت به هنگام اشتغال باشد، لذا اگر بیمه بتواند قسمت‌های عمده‌تری را در برگیرد موفق‌تر خواهد بود. اما اگر بخواهد به صورت موردی فقط به برخی از مسائل مسائل بپردازد مشکلاتی پیش خواهد آمد، لذا نباید طوری عمل کرد که به برخی از مسائل رسیدگی و از برخی از مسائل غافل شد. برای مثال روستایی راه مناسب دارد اما آب و برق به آن نرسیده است یا برعکس، بنابراین اگر به مسائل به صورت جامع نگاه شود موجب رونق بیمه شده و صندوق می‌تواند هماهنگ با آن عمل کند.
استاد برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران اظهار کرد: با وجود آنکه به اغلب روستاها خدماتی مثل آب و برق و غیره ارائه شده است و اکنون تقریبا روستایی نداریم که هیچکدام از این موارد را نداشته باشد اما همچنان آمار مهاجرت از روستا به شهرها بسیار بالا است، یکی از دلایل این اتفاق بیکاری فصلی روستاییان است. بنابراین بیمه می‌تواند در زمینه کاریابی فصلی در روستاها فعالیت داشته باشد برای مثال ممکن است اکنون فصل برداشت محصولی در استانی باشد درحالی که در استان دیگر کارگران دچار بیکاری فصلی هستند، لذا میتوان کارگران را به آن استان‌ها فرستاد.
وی درخصوص تاثیر همایش روز روستا در اقتصاد و فرهنگ روستا و عشایر نیز گفت: برنامه‌های این همایش می‌تواند به دو صورت کوتاه مدت و بلند مدت باشد، در روز همایش هرچه برنامه‌های این روز پربارتر باشد به همان میزان اهمیت آنها را بیشتر نشان خواهد داد. برای مثال میتوان از آنها خواست که لباس‌های محلی خود حضور داشته باشند و حتی نمایشگاهی را نیز بپا کرد تا آنها بتوانند محصولات خود را به فروش برسانند.
قدیری معصوم با بیان اینکه این مسائل و توجه به روستاییان اقتدار ملی آنها را افزایش می‌دهد، گفت: چه بسا در این همایش و جلسات میتوان نقاط ضعف و قوت آنها را شناخت و شاید بتوان با تدام این جشنواره یک روز خاص را برای آنها درنظر گرفت و در آن روز برنامه‌هایی ویژه برای این اقشار داشت. همچنین میتوان تورهای گردشگری راه انداخت و مردم را به روستاها برد تا آنها بیشتر با روستا آشنا شوند و همچنین روستاییان بتوانند تولیدات خود را به فروش برسانند لذا این مسئله می‌تواند موجب رونق اقتصادی روستاییان شود.
وی افزود: توجه داشته باشید که بسیاری از این جشنواره‌های بزرگ ابتدا در محیط‌های کوچک شکل می‌گیرند اما بعدها به سایر مناطق گسترش می‌یابند. برای مثال چند سال گذشته جشنواره کوچکی با عنوان اسب سواری زنان در روستای اهر استان آذربایجان شرقی برگزار شد، شاید در ابتدا تعداد کمی از مردم از این همایش استقبال کردند اما اکنون این جشنواره تبدیل به یک روز خاص شده است، به طوری که این روز در تقویم استان ثبت شده و در آن روز برنامه ویژه‌ای در نظر دارند.
استاد برنامه‌ریزی روستایی دانشگاه تهران در پایان گفت: توجه داشته باشید که این جشنواره‌ها ابتدا باید توسط مسئولین آغاز شود و شاید در ابتدا با مشکلاتی مواجه باشد اما درصورت تداوم بسیار به توسعه روستاها و رونق اقتصادی آنها کمک می‌کند و موجب می‌شود تا نگاه‌ها به روستا و روستاییان به عنوان فرد ناتوان و ضعیف تغییر یابد و چه بسا به بهبود شرایط روستاییان کمک کند.
لازم به ذکر است همایش ملی « روز روستا » به همت صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر، در پانزدهم مهرماه سال جاری مصادف با روز ملی روستا و عشایر برگزار خواهد شد.
جهت اطلاعات بیشتر درخصوص این همایش به لینک زیر مراجعه فرمایید.
